Bryngwran

Pentref a chymuned yn Ynys Môn yw Bryngwran.^[1][2] Saif yng ngogledd-orllewin yr ynys ar briffordd yr A5, rhwng Caergeiliog a Gwalchmai. Hyd yn ddiweddar, roedd y drafnidiaeth i Gaergybi yn mynd trwy'r pentref, ond wedi adeiladu'r A55, sy'n mynd ychydig i'r de o'r pentref, mae'n ddistawach. Mae'r rhan fwyaf o'r pentref ym mhlwyf eglwysig Llechylched, gydag ychydig o'r rhan ddwyreiniol ym mhlwyf Llanbeulan. Mae yma dafarn or enw 'Yr Iorwerth Arms' sy'n cynal amrywiaeth o ddigwyddiadau fel Phil Fest, Parti Calan Gaeaf a Grotto Sion Corn.^{[angen ffynhonnell]}

Bryngwran

Eglwys y Drindod, Bryngwran
Math	pentref, cymuned
Poblogaeth	900
Sefydlwyd	1 Ebrill 1974
Daearyddiaeth
Sir	Ynys Môn
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	1,692.223 ±0.001 ha
Yn ffinio gyda	Llanfair-yn-Neubwll, Bodedern, Trewalchmai, cymuned Aberffraw, Llanfaelog, Bodffordd
Cyfesurynnau	53.269°N 4.483°W, 53.262534°N 4.45383°W
Cod SYG	W04000007
Cod OS	SH3477, SH3642976758
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Rhun ap Iorwerth (Plaid Cymru)
AS/au y DU	Llinos Medi (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Hanes

Nid yw pentref Bryngwran yn hen iawn. Adeiladwyd Eglwys y Drindod yn 1841, i gymeryd lle yr hen eglwys, Eglwys Sant Ulched (neu Ylched). Gellir gweld gweddillion yr hen eglwys rhyw filltir i'r de-orllewin o'r pentref. Mae rhannau o hen eglwys Llanbeulan gerllaw yn dyddio i'r 12g, ac mae bedyddfaen yma sydd efallai yn dyddio i hanner cyntaf y 11g.

Addysg

Lleolir Ysgol Gynradd Gymunedol Bryngwran yn y pentref.

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[3][4][5]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Bryngwran (pob oed) (894)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Bryngwran) (597)			69.7%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Bryngwran) (655)			73.3%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Bryngwran) (133)			35.7%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Adeiladau a chofadeiladau

• Cofeb Ryfel Bryngwran

Cyfeiriadau

1. "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
2. British Place Names; adalwyd 11 Rhagfyr 2021
3. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
4. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
5. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

Dolenni allanol

• Safle we Bryngwran
• Gwefan Ysgol Bryngwran Archifwyd 2013-08-15 yn y Peiriant Wayback

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Ynys Môn

Trefi
Amlwch  · Benllech  · Biwmares  · Caergybi  · Llangefni  · Niwbwrch  · Porthaethwy
Pentrefi
Aberffraw  · Bethel  · Bodedern  · Bodewryd  · Bodffordd  · Bryngwran  · Brynrefail  · Brynsiencyn  · Brynteg  · Caergeiliog  · Capel Coch  · Capel Gwyn  · Carmel  · Carreglefn  · Cemaes  · Cerrigceinwen  · Dwyran  · Y Fali  · Gaerwen  · Glyn Garth  · Gwalchmai  · Heneglwys  · Hermon  · Llanallgo  · Llanbabo  · Llanbedrgoch  · Llandegfan  · Llandyfrydog  · Llanddaniel Fab  · Llanddeusant  · Llanddona  · Llanddyfnan  · Llanedwen  · Llaneilian  · Llanfachraeth  · Llanfaelog  · Llanfaethlu  · Llanfair Pwllgwyngyll  · Llanfair-yn-Neubwll  · Llanfair-yng-Nghornwy  · Llan-faes  · Llanfechell  · Llanfihangel-yn-Nhywyn  · Llanfwrog  · Llangadwaladr  · Llangaffo  · Llangeinwen  · Llangoed  · Llangristiolus  · Llangwyllog  · Llanidan  · Llaniestyn  · Llannerch-y-medd  · Llanrhuddlad  · Llansadwrn  · Llantrisant  · Llanynghenedl  · Maenaddwyn  · Malltraeth  · Marian-glas  · Moelfre  · Nebo  · Pencarnisiog  · Pengorffwysfa  · Penmynydd  · Pentraeth  · Pentre Berw  · Pentrefelin  · Penysarn  · Pontrhydybont  · Porthllechog  · Rhoscolyn  · Rhosmeirch  · Rhosneigr  · Rhostrehwfa  · Rhosybol  · Rhydwyn  · Talwrn  · Trearddur  · Trefor  · Tregele