Pokretljivost

Razlikovati: Kretanje.

Pokretljivost je sposobnost organizama da se samostalno kreće, koristeći metaboličku energiju. Ovaj termin uključuje i pokretljivost unutarćelijskih struktura i organela.

Citokineza − ćelijska dioba
Sve ćelije mogu se smatrati pokretnima jer ili se kreću u cjelini ili imaju sposobnost podjele u dvije nove ćerke.
Podjela citoplazme, poznata kao citokineza, prati telofazu. Tokom dijeljenja, ćelijski organele poput mitohondrija i hloroplasta ravnomjerno se raspoređuju u dvije novonastale ćelije.
U životinjskim ćelijama podjela se vrši "uvlačenjem" plazmatske membrane na ekvatoru vretena, "štipanjem" citoplazme na pola
U biljnim ćelijama, Golgijev aparat formira vezikule od novih materijala ćelijskog zida koji se skupljaju duž linije ekvatora diobenog vretena, poznatog kao ćelijska ploča.
Ovdje se vezikule spajaju, formirajući nove plazmamembrane i ćelijske zidove između dvije ćelije ^[1]

Definicije

Pokretljivosti može se suprotstaviti sesilnost, stanje organizama koji ne posjeduju sredstva za samopokretljivost i koji su obično nepokretni. Pokretljivost se razlikuje od kretanja, sposobnosti nečega da se premjesti sa jednog na drugo mjesto. Termin pokretljivost uključuje i pokretljivost i kretanje; sesilni organizmi, uključujući biljke i gljive, često imaju pokretne dijelove poput plodova, sjemena ili spora koje mogu raspršiti drugi agensi poput vjetra, vode ili drugih organizama.^[2]

Pokretljivost je genetički određena,^[3] ali mogu uticati i okolinski faktori, kao što su toksini. Nervni i mišićnoskeletni sistem omogučavaju glavninu pokretljivosti sisara.^[4][5][6]

Pored životinjske lokomocije, većina životinja su pokretne, mada su neke i skretanja, opisano kao da imaju pasivnu pokretljivost. Mnoge bakterije i drugi mikroorganizmi i višećelijski organizmi su pokretni; neki mehanizmi protoka tečnosti u višećelijskim organima i tkivima takođe se smatraju primerima pokretljivosti, kao i kod peristaltičke pokretljivosti gastrointestinalnog trakta. Pokretne morske životinje obično se nazivaju slobodno plivajućim,^[7][8][9] a pokretni neparazitski organizmi nazivaju se slobodno živećim.^[10]

Ćelijska razina

Eukariotski citoskeleti podstiču ćelije da se kreću kroz tečnost i preko površina, dijele se u nove ćelije, a citoskelet vrši transport organela unutar ćelije.
Ovaj video snima obojene citoskelete iz presjeka lista Arabidopsis thaliana .^[11]

Na ćelijskom nivou postoje različiti načini kretanja:

• pokretljivost bičevima, pokreti slični plivanju ( naprimjer kod Spermatozoa, podstaknuto redovitim mahanjem njihovih bičeva, ili kod bakterije E. coli, koja pliva okrećući spiralni prokariotski bič)
• ameboidni pokret, pokret poput puzanja, koji također omogućava plivanje ^[12][13]
• klizanje
• ronjenje
• trzanje, oblik pokretljivosti koji bakterije koriste za puzanje po površinama pomoću grabljastih filamenata pod nazivom pili tip IV.
• filopodije, omogućava kretanje aksonskih konusa rasta .^[14]

Mnoge ćelije nisu pokretne na 37 °C, naprimjer kod Klebsiella pneumoniae i Shigella ili pod određenim okolnostima kao što je Yersinia pestis.

Pokreti

Vidi

Taksija

Aktivnostu koje se percipiraju kao pokreti mogu biti:

• duž hemijskog gradijenta (hemotaksija)
• duž gradijenta temperature (termotaksija)
• duž svjetlosnog gradijenta (fototaksija)
• duž linije magnetnog polja (magnetotaksija)
• duž električnog polja (galvanotaksija)
• duž pravca gravitaciijske sile (gravitaksija)
• duž gradijenta krutosti (vidi durotaksija)
• duž gradijenta ćelijskih mjesta prijanjanja (haptotaksija)
• duž ostalih ćelija ili biopolimera

• 
  Mišići daju sposobnost voljnog i nehotičnog kretanja kao pri mišićnim, spazmima i refleksnim radnjama. Na nivou mišićnog sistema, pokretljivost je sinonim za kretanje životinja.^[15][16]
• 
  Većina spermatozoida ima jedan bič koji im pomaže u plivanju. Obloge grlića maternice, maternica i jajovodi ženskog reproduktivnog sistema imaju važniju ulogu u transportu sperme do jajne ćelije.
• 
  Rekordne brzine koje postižu, gepardi duguju u velikoj mjeri pokretljivosti njihovih mišića.
• 
  Izdanci biljaka se kreću rastući prema svjetlosti. Ovo je poznato kao pozitivni fototropizam. Korijeni rastu dalje od svetlosti. Ovo je poznato kao negativni fototropizam.
• 
  Monociti i makrofagi imunskog sistema gutaju bakterije širenjem pseudopodija. Ovaj crtani film nije tačan prikaz fagocitoze.
• 
  Pokretljivost na potćelijskom nivou. Prikaz translacije – pokretni molekulski nanoskopski proces pomoću dinamike proteina.

Također pogledajte

• Tropizam
• Migracija ćelija
• Kretanje