Жаўтакруг рабы

Жаўтакру́г рабы^[3] (Hypochaeris maculata) — від кветкавых раслін з роду Жаўтакруг (Hypochaeris) сямейства Астравыя (Asteraceae). Народныя назвы: свіннік, ястрабовая трава^[3].

Жаўтакруг рабы
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Cichorioideae Трыба:  Lactuceae Род:  Жаўтакруг Від:  Жаўтакруг рабы
Міжнародная навуковая назва
Hypochaeris maculata L., 1753
Сінонімы
Гл. у тэксце
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   58650 EOL   6251463 IPNI   225539-1 TPL   gcc-117067

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Шматгадовая травяністая расліна вышынёй 30—80^[3] см. Сцябло прамастойнае, шурпатае. Лісце ў прыкаранёвай разетцы і ў невялікай колькасці чаргаванае па даўжыні сцябла^[4], падоўжна-авальнай формы, простае, з выемчаста-зубчастым краем, апушанае, сядзячае. На лістах маюцца чырвона-бурыя плямы і чырванаватая жылка. Кветкі язычковыя, залаціста-жоўтага колеру, сабраныя ў кошыкі на верхавінках сцяблоў. Плод — сямянка з чубком і пяццю рэбрамі, пераходзячымі ў носік.

Распаўсюджанне і экалогія

Еўраазіяцкі від. Расце ў хваёвых лясах, на палянах і травяністых схілах, сярод хмызняку, у стэпах, на сухіх лугах. Святлолюбівая расліна, мезафіт і мезатроф^[4]. Цвіце ў чэрвені—ліпені.

Значэнне

Лекавая (слабільны, змякчальны, ранагаючы сродак)^[3][4], кармавая^[3] і дэкаратыўная^[4] расліна.

Сінонімы

• Achyrophorus apargioides Schur, 1859
• Achyrophorus maculatus (L.) Scop., 1772
• Achyrophorus maculatus var. alpestris Schur, 1866
• Achyrophorus maculatus var. alpicola Schur, 1866
• Achyrophorus maculatus var. longifolius G.Froel.
• Achyrophorus maculatus var. oblongifolius DC., 1838
• Achyrophorus maculatus var. obtusifolius Schur, 1866
• Achyrophorus maculatus var. pinnatifidus Uechtr.
• Achyrophorus maculatus var. ramosissimus Schur, 1866
• Achyrophorus microcephalus Czetz, 1872
• Hypochaeris carpathica Pax, 1895
• Hypochaeris maculata subsp. carpathica (Pax) Soó
• Hypochaeris maculata subsp. maculata
• Hypochaeris pyrenaea Sennen, 1927
• Hypochaeris tyrolensis Schiw. ex DC., 1838, nom. inval.
• Porcellites maculatus (L.) Cass., 1826
• Trommsdorffia maculata (L.) Bernh., 1800
• Trommsdorffia maculata var. maculata
• Trommsdorffia maculata subsp. maculata

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.
4. Троммсдорфия крапчатая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)

Літаратура

• Ляховіч І. М. Жаўтакруг // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 280.
• Васильев В. Н. Род 1640. Прозанник — Achyrophorus Scop. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Е. Г. Бобров и Н. Н. Цвелев. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1964. — Т. XXIX. — С. 202. — 796 с. — 2 200 экз. (руск.)

Спасылкі

• Троммсдорфия крапчатая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)