From Wikipedia, the free encyclopedia
Сігізму́нд (ням.: Siegmund; 26 кастрычніка 1427, Інсбрук — 4 сакавіка 1496, Інсбрук) — герцаг (з 1477 года — эрцгерцаг) Пярэдняй Аўстрыі і граф Ціроля з 1439 года. З Цірольскай галіны Леапальдзінскай лініі дынастыі Габсбургаў.
| Сігізмунд | |
|---|---|
| ням.: Siegmund | |
_colour.jpg) | |
| Нараджэнне |
26 кастрычніка 1427 |
| Смерць |
4 сакавіка 1496 (68 гадоў) |
| Месца пахавання | |
| Род | Габсбургі |
| Бацька | Фрыдрых IV |
| Маці | Anna of Brunswick-Lüneburg[d] |
| Жонка | Eleanor of Scotland[d][1] і Duchess Katharina, Duchess Consort of Brunswick-Lüneburg[d][1] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Сігізмунд быў адзіным сынам Фрыдрыха IV, герцага Пярэдняй Аўстрыі і графа Ціроля, і Ганны Браўншвайгскай, дачкі Фрыдрыха, герцага Браўншвайг-Люнебурга. На момант смерці свайго бацькі Сігізмунду было толькі дванаццаць гадоў, таму рэгентам Ціроля і Пярэдняй Аўстрыі стаў стрыечны брат маладога герцага кароль Германіі (з 1440 года) і будучы імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі (c 1452 года) Фрыдрых III.
У склад спадчынных уладанняў Сігізмунда ўваходзіла графства Цірольскае, а таксама шматлікія невялікія тэрыторыі, якія належалі Габсбургам у Швабіі, Эльзасе і Форарльбергу.
У 1469 годзе Сігізмунд прадаў частку сваіх зямель уздоўж Рэйна і ў Эльзасе бургундскаму герцагу Карлу Смеламу. Прычына гэтай здзелкі не зусім ясная: магчыма Сігізмунд меў недахоп грашовых сродкаў для падтрымання дарагога герцагскага двара ў Інсбруку, або ён імкнуўся заручыцца падтрымкай уплывовай Бургундыі супраць Швейцарскага саюза, які набыў моц у апошнія гады і прэтэндаваў на частку альпійскіх уладанняў Габсбургаў. Тым не менш, калі фінансавае забеспячэнне дзяржавы нармалізавалася, Сігізмунд вырашыў выкупіць у Бургундыі старажытныя габсбургскія тэрыторыі, а калі Карл Смелы адмовіўся, заключыў у 1474 годзе анты-бургундскі саюз са Швейцарыяй і вольнымі гарадамі Эльзаса (дагавор у Канстанцы). У прыватнасці, пры падпісанні дагавора, Сігізмунд адмовіўся ад прэтэнзій Габсбургаў на швейцарскія кантоны «канчаткова і назаўжды».
Гэты саюз стаў нагодай да пачатку Бургундскіх войнаў (1474—1477 гады). У лістападзе 1474 года швейцарска-цірольскія войскі разбілі герцага Бургундыі ў бітве пры Эрыкуры. Неўзабаве Карл Смелы вярнуў Сігізмунду яго зямлі, жадаючы вывесці Габсбургаў з вайны. У 1477 годзе бургундскі герцаг загінуў у бітве са швейцарцамі каля Нансі.
У 1477 годзе імператар Фрыдрых III дараваў Сігізмунду тытул эрцгерцага.
Неўзабаве сканала першая жонка Сігізмунда, шатландская прынцэса Элеанора Сцюарт, і ён ажаніўся з шаснаццацігадовай Катарынай Саксонскай, дачкой Альбрэхта, герцага Саксоніі.
У перыяд кіравання Сігізмунда працягнуўся эканамічны ўздым Ціроля. Пашыраліся горныя распрацоўкі жалеза, медзі і каштоўных металаў, рос міжнародны гандаль, у Меране і Боцэне ўзніклі першыя крэдытныя арганізацыі. Сігізмунд правёў радыкальную манетную рэформу, пачаўшы чаканіць у першыя ў свеце паўнаважкія манеты са срэбра: цірольскі талер, які хутка выцесніў венскі крэйцэр з абароту і стаў узорам для многіх наступных еўрапейскіх манет. У Ціролі пачалі прымяняцца новыя спосабы распрацоўкі сярэбраных рудняў, якія дазволілі рэзка павялічыць аб'ёмы здабычы і аднавіць прадуктыўнасць старых закінутых шахт. Толькі з пачаткам масавага прытоку срэбра з амерыканскіх калоній Іспаніі значэнне цірольскіх радовішчаў паменшылася.
У канцы кіравання Сігізмунда абвастрыліся супярэчнасці паміж герцагам і саслоўямі. Цірольскі ландтаг, у якім нароўні з духавенствам, дваранствам і гараджанамі, былі прадстаўлены і свабодныя сяляне, быў, верагодна, найбольш уплывовым сярод усіх саслоўных прадстаўніцтваў аўстрыйскіх зямель таго часу. Замежнапалітычныя пралікі Сігізмунда 1480-х гадоў (няўдалы канфлікт з Венецыяй у 1487 годзе і планаваная саступка Баварыі часткі цірольскіх зямель) выклікалі абурэнне ландтага. Саслоўі вымусілі эрцгерцага распусціць урадавы савет дваран і перадаць кіраванне камітэту прадстаўнікоў ландтага. Гэты камітэт дэнансаваў сакрэтныя дагаворы Сігізмунда з Баварыяй аб тэрытарыяльных саступках наўзамен за ваенную дапамогу. Эрцгерцаг быў адхілены ад умяшання ў справы кіравання і фінансаў. Ландтаг выступіў супраць баварскіх прэтэнзій на Ціроль і заявіў, што ў выпадку ўзнікнення пагрозы разрыву цірольскага прастола з Габсбургамі, саслоўі будуць мець права адхіліць ад улады манарха і абраць новым графам аднаго з прадстаўнікоў аўстрыйскага дому.
Нарэшце, у 1490 годзе пад ціскам ландтага Сігізмунд адрокся ад прастола на карысць аўстрыйскага эрцгерцага Максіміліяна I Габсбурга, будучага імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі. Такім чынам Ціроль і Пярэдняя Аўстрыя былі ўз'яднаны з Аўстрыйскай манархіяй пасля стагоддзя раз'яднання. Праз шэсць гадоў пасля адрачэння Сігізмунд сканаў у Інсбруку.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
