Лацінскі Патрыярх Іерусаліма

Лацінскі Патрыярх Іерусаліма — тытул архібіскупа Іерусаліма лацінскага абраду. Мітраполія Іерусаліма распаўсюджвае сваю юрысдыкцыю на ўсіх каталікоў лацінскага абраду ў Ізраілі, Палесціне, Іарданіі і на Кіпры. Усходнія каталіцкія цэрквы (Мелькіцкая і Мараніцкая) маюць на гэтых тэрыторыях свае незалежныя ад лацінскага Патрыярха дыяцэзіі.

Патрыярх Іерусаліма ў наш час адзін з трох архібіскупаў лацінскага абраду, якому па гістарычных прычынах нададзены тытул патрыярха, больш характэрны для Усходніх цэркваў. Іншымі дзвюма з'яўляюцца Патрыярх Венецыі і Патрыярх Лісабона (акрамя таго існуе вакантны з 60-х гадоў XX стагоддзя Патрыярхат Заходняй Індыі).

У 1099 годзе Іерусалім быў захоплены ўдзельнікамі Першага Крыжовага паходу, якія заснавалі Іерусалімскае каралеўства, якое праіснавала амаль 200 гадоў. Лацінская іерархія была ўсталявана ў Іерусалімскім каралеўстве пад уладай лацінскага патрыярха Іерусалімскага. Да гэтага ўсе хрысціяне на Святой зямлі былі па апекай Праваслаўнага патрыярха Іерусалімскага. Калі апошнія рэшткі Іерусалімскага каралеўства былі пераможаны мамлюкамі ў 1291 годзе, лацінская іерархія была скасавана ў Леванце. Аднак, Рымска-каталіцкая царква працягвала прызначаць тытулярных патрыярхаў Іерусаліма, якія размяшчаліся ў базіліцы дзі Сан Ларэнца фуоры Ле Мура ў Рыме пасля 1374 года.

У перыяд існавання Іерусалімскага каралеўства лацінскі патрыярхат быў падзелены на чатыры мітраполіі — іх главы, насілі тытулы архібіскупа Тыра, архібіскуп Цэзарэі, архібіскуп Назарэта і архібіскупа Петры і мноства суфраганных дыяцэзій. Лацінскі патрыярх кіраваў Лацінскім кварталам горада Іерусаліма (Труна Гасподняя і наваколлі), і меў як сваіх прамых суфраганаў-біскупаў Ліды-Рамлы, Віфлеема, Хеўрона і сектара Газа, і абатаў Храма, гары Сіён і Елеонскай гары.

Тытул лацінскага патрыярха Іерусаліма быў адноўлены як дзеючая пасада ў 1847 годзе для біскупа Джузэпэ Валерга. Лацінскі патрыярх Іерусаліма — цяпер дыяцэзіяльны біскуп каталікоў лацінскага абраду на Святой зямлі, уключаючы Іарданію і Кіпр. З чэрвеня 2016 года, калі ў адстаўку ў сувязі з дасягненнем 75-гадовага ўзросту падаў патрыярх Фуад Туаль, пасада патрыярха вакантная. Апостальскім адміністратарам патрыярхата з'яўляецца архібіскуп П'ербатыста Піцабала^[1]. Рэзідэнцыя Патрыярха знаходзіцца ў Старым горадзе Іерусаліма, у той час як семінарыя, якая з'яўляецца адказнай за літургічную адукацыю, у 1936 годзе была перамешчана ў Бейт-Джалу, горад за 10 км на поўдзень ад Іерусаліма.

Арнульф дэ Раол (1099);
Даімберт Пізанскі (1099—1102);
Эрэмар (1102);
Даімберт Пізанскі (адноўлены) (1102—1107);
Гібелен Арльскі (1107—1112);
Арнульф дэ Раол (адноўлены) (1112—1119);
Гармон Пікіньі (1119—1128);
Стэфан (1128—1130);
Уільям I Малінскі (1130—1145);
Фульк Ангулемскі (1146—1157);
Амальрык Несль (1157—1180);
Эраклій (1180—1191).

Іерусалім страчаны ў 1187; рэзідэнцыя патрыярха перанесена ў Акру:

- вакансія (1191—1194);
Аймара Манака дэ Карбіцы (1194—1202);
Сафрэда Эрыка Гаэтані (1202—1204);
Альберт Авагадра (1204—1214);
Рауль Мерэнкур (1214—1225);
Жэральд Лазанскі (1225—1238);
- вакансія (1238—1240), Жак дэ Вітры быў прызначаны, але ніколі не служыў;
Роберт Нанцкі (1240—1254);
Жак Панталеон Кур-Пале (1255—1261), будучы Папа Рымскі Урбан IV;
Уільям II Эджэн (1261—1270);
Тамас Аньі Касенцкі (1271—1277);
Іаан Версальскі (1278—1279);
Эліхуа (1279—1287);
Мікалай Анапс (1288—1294).

Акра страчана ў 1291; рэзідэнцыя перамешчана на Кіпр, а пазней у Рым пасля 1374; толькі ганаровыя патрыярхі да 1847.

- невядома
Энтані Бек (1306—1311), таксама князь-біскуп Дарэма ў Англіі з 1284 па 1310.
- невядома
Францысканскія кустоды трымалі тытул з 1342 па 1830 па Папскай буле Gratiam agimus Папы Рымскага Клімента VI (калі хтосьці не быў прызначаны на ганаровую пасаду).
Пётр Палуданус (1329—1342);
Элі дэ Набіналь (1342—1348);
Філіп дэ Кабасоль (памёр 1372);
Філіп Алансонскі (памёр 1397);
Бертран дэ Шанак (?-1401?);
Гуга Ланселот дэ Лузіньян (1424—1442)
- невядома;
Радрыга дэ Карвахаль (1523—1539);
- невядома;
Джанантоніа Факінеці дэ Нучэ (1572—1585), будучы Папа Рымскі Інакенцій IX;
Шыпіёнэ Ганзага (1585?-?);
Франчэска Чэніні дэ Саламандры (1618—1645);
- вакансія ці невядома;
Каміла Масіма (1653—1677);
Бандзіна Панчыяцічы (1689—1698?);
Франчэска Мартэлі (1698—1717?);
- невядома;
Вінсан Луі Гоці (1728—1729);
Помпеа Альдравандзі (1729—1734);
Тамаза Чэрвіні (1734—1751);
Тамаза дэ Манкада (1751—1762);
Геаргіус Марыя Ласкарыс (1762—1795);
- вакансія (1795—1800);
Мікеле дзі П'етра (1800—1821);
Франчэска Марыя Фенцы (1816—1829);
Агастус Фаскола (1830—1847), пазней лацінскі патрыярх Александрыйскі, 1847—1860.