Грызайль

Грыза́йль (фр.: grisaille ад gris — шэры) — від дэкаратыўнага жывапісу, які выконваецца ў розных адценнях якога-небудзь аднаго колеру, пераважна шэрага. Выкарыстоўваецца ў насценных размалёўках і пано. Імітуе скульптурны рэльеф або архітэктурныя кампазіцыі, вызначаецца выразнай святлоценявой мадэліроўкай выяў. Грызайль называюць і размалёўкі аднаколернай эмаллю (шэрай, карычневай, ружовай) з прамалёўкай золатам, у якіх таксама дасягаецца эфект рэльефнасці выявы^[1].

Вонкавыя створкі трыпціха «Пакланенне вешчуноў» І. Босха

Не блытаць з Глізаль.

Вядома з XVII ст., найб. пашырана ў размалёўках класіцызму^[1].

У жывапісе

Тэхніка грызайля шырока выкарыстоўвалася ў станковым жывапісе ў Сярэднявеччы. Прыкладам можа служыць Алтар Гелера, створаны Маціясам Груневальдам і Альбрэхтам Дзюрэрам па заказе багатага франкфурцкага купца Якаба Гелера. Пэндзлю Груневальда належаць вонкавыя створкі, на якіх выявы святых імітуюць скульптуру.

Іншым вядомым узорам грызайля з'яўляецца карціна Рэмбранта «Пропаведзь Іаана Хрысціцеля» (1634—1635) з калекцыі Дзяржаўных музеяў Берліна. Для такога роду рэльефнай тэхнікі жывапісу часта выкарыстоўвалася грызайль.

Тэхніка грызайля выкарыстана Пабла Пікаса ў карціне «Герніка».

У архітэктуры

Штучны барэльеф

Для стварэння штучных барэльефаў тэхніка часта выкарыстоўвалася ў эпоху барока. Так, напрыклад, столі і сцены некаторых зал Эрмітажа (напрыклад сцены Іарданскай Лесвіцы) выкарыстоўваюць гэту тэхніку для стварэння ўражання атрыумаў, скульптур пад скляпеннямі і разьбяных сцен.

Беларусь

Размалёўка ў тэхніцы грызайль інтэр'ера касцёла бернардзінцаў у в. Будслаў

На Беларусі грызайль шырока ужывалася ў дэкарыравана культавых і палацавых будынкаў канца XVIII — пачатку XIX ст. — у палацах у Гомелі, Свяцку (Гродзенскі раён), Залессі (Смаргонскі раён); касцёле езуітаў у Гродне, касцёлах у вёсках Гальшаны (Астравецкі раён), Будслаў (Мядзельскі раён); Варварынскай царкве ў Пінску, царкве ў в. Дубай (Пінскі раён) і інш^[1].

Гл. таксама

• Ліможская эмаль

Зноскі

1. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
• Изаксон А. Гризайль // Художник. 1962, № 7. С.61-62.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Грызайль