Харальд Эліят Вармус

Харальд Эліят Вармус (англ.: Harold Elliot Varmus, нар. 18 снежня 1939(1939-12-18)^[1][2][…], Оўшэнсайд^[d], штат Нью-Ёрк) — амерыканскі вучоны ў галіне вірусалогіі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1989 годзе разам з Майклам Бішапам «за адкрыццё клетачнай прыроды рэтравірусных анкагенаў».

Харальд Эліят Вармус
англ.: Harold Elliot Varmus
Дата нараджэння	18 снежня 1939(1939-12-18)[1][2][…] (85 гадоў)
Месца нараджэння	Оўшэнсайд[d], акруга Насо[d], штат Нью-Ёрк, ЗША
Грамадзянства	ЗША
Род дзейнасці	вірусолаг, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	вірусалогія
Месца працы	Карнельскі ўніверсітэт Каліфарнійскі ўніверсітэт у Сан-Францыска[d] Нацыянальныя інстытуты аховы здароўя ЗША[d] Мемарыяльны анкалагічны цэнтр імя Слоуна — Кетэрынга[d]
Альма-матар	Гарвардскі ўніверсітэт Калумбійскі ўніверсітэт Калумбійскі доктарска-хірургічны каледж[d] Амхерсцкі каледж[d] Freeport High School[d]
Навуковы кіраўнік	Майкл Бішап
Вядомы як	адкрыў механізм віруснай неаплазматычнай трансфармацыі
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Еўрапейская арганізацыя малекулярнай біялогіі[d]
Узнагароды	прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні (1982) міжнародная прэмія Фонда Гайрднера (1984) Жывая легенда Бібліятэкі Кангрэса[d] (красавік 2000) член Еўрапейскай арганізацыі малекулярнай біялогіі[d] Alfred P. Sloan, Jr. Prize[d] (1984) ASCB Public Service Award[d] (1999) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (26 мая 2005) ганаровы доктар Універсітэта Маямі[d] (14 мая 2004) Glenn T. Seaborg Medal[d] (2012)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Харальд Вармус нарадзіўся ў сям’і Беатрыс і Фрэнка Вармуса. Маці — супрацоўнік сацыяльнай службы, бацька — урач.^[3][4] У 1957 годзе ён скончыў сярэднюю школу ў горадзе Фрыпорт, штат Нью-Ёрк, і паступіў у Амхерстскі каледж, маючы намер пайсці па слядах свайго бацькі ў якасці ўрача, але ў выніку закончыў са ступенню бакалаўра па англійскай літаратуры.^[3] Ён працягваў працаваць над навуковай ступенню ў галіне англійскай мовы ў Гарвардскім універсітэце ў 1962 годзе, але перадумаў і падаў дакументы ў медыцынскую школу.^[5] Яго дакументы двойчы былі адхіленыя ў Гарвардскай медыцынскай школе. У тым жа годзе ён паступіў у каледж Калумбійскага ўніверсітэта ўрачоў і хірургаў, а пазней працаваў у місіянерскай бальніцы ў Барэйлі, Індыя і ў Калумбійскім шпіталі (англ.: Columbia-Presbyterian Hospital).^[3] У якасці альтэрнатывы ваеннай службе ў В’етнаме, Вармус далучыўся да грамадскай службы аховы здароўя ў Нацыянальным інстытуце здароўя ў 1968 годзе.^[5]

Працуючы пад началам амерыканскага вучонага Іры Пастана, ён даследаваў, як цыклічны АМФ рэгуліруе экспрэсію бактэрыяльных генаў. У 1970 годзе ён пачаў пост-доктарскія даследаванні ў лабараторыі Бішапа ва ўніверсітэце Каліфорніі, Сан-Францыска.^[3] Там ён і Бішап рабілі даследаванні анкагенаў, за якія яны пазней атрымаюць Нобелеўскую прэмію. Ён стаў выкладчыкам у Каліфарнійскім універсітэце ў 1972 годзе і прафесарам у 1979 годзе.^[3]

З 1993 па 1999 год ён займаў пасаду дырэктара Нацыянальнага інстытута здароўя. Займаючы пасаду дырэктара, Вармус амаль у два разы павялічыў бюджэт даследчага агенцтва.^[5] З 2000 па 2010 год прэзідэнт Мемарыяльнага анкалагічнага цэнтра Слоан-Кетэрынга ў Нью-Ёрку. Ён атрымаў заработную плату ў памеры $ 2557403, якая з’яўляецца самай вялікай зарабатнай платай, выдадзенай дабрачыннай арганізацыяй свайму кіраўніку.^[6] Таксама быў старшынёй анкалагічнага навуковага цэнтра Джэфры Біна ў Мемарыяльным анкалагічным цэнтры Слоан-Кетэрынга . З 2002 па 2005 год займаў пасаду папячыцеля Калумбійскага універсітэта.

Аўтар навуковых прац па вывучэнні пухлінародных вірусаў і іх узаемадзеяння з клеткамі.

Выявіў (разам з інш.) клетачную прыроду рэтравірусных анкагенаў.

Член Нацыянальнай АН ЗША (1984), Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук (1988).

Асабістае жыццё

Вармус з’яўляецца заўзятым веласіпедыстам і членам кансультатыўнага камітэта Транспартнай Альтэрнатывы ў Нью-Ёрку, прапагандысцкай групы для пешаходаў і веласіпедыстаў. Ён таксама з’яўляецца бягуном, вясляром, і рыбаком. Ён жанаты на Канстанцыі Луізы Кейсі з 1969 года і мае двух сыноў, Якава і Крыстофера. Брат яго жонкі — раманіст Джон Кейсі. Вармус і яго сын, Якаў, трубач, правялі серыю канцэртаў пад назвай «Гены і Джаз» ў музеі Саламона Гугенхайма і ў Смітсанаўскім інстытуце.

Палітыка

Вармус падтрымаў тагачаснага сенатара Злучаных Штатаў Барака Абаму на прэзідэнцкіх выбарах 2008 года.^[7] Ён быў абраны ў якасці аднаго з сустаршыняў савета дарадцаў па навуцы і тэхналогіі на службу ў адміністрацыі Абамы. Член Савета па міжнародных адносінах.^[8]

Узнагароды

• 2012 — Glenn T. Seaborg Medal
• 2011 — CSHL Double Helix Medal Honoree^[9]
• 2001 — Нацыянальны навуковы медаль ЗША
• 1989 — Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне
• 1984 — Міжнародная прэмія Гайрднера
• 1984 — Прэмія імя Альфрэда П. Слоўна малодшага (англ.: Alfred P. Sloan, Jr. Prize)
• 1982 — Прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні^[10]

Публікацыі

• Harold Varmus (2009). The Art and Politics of Science. W. W. Norton. ISBN 978-0-393-06128-4. OCLC 227016094.

Зноскі

1. Harold Varmus // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Harold Eliot Varmus // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Les Prix Nobel. The Nobel Prizes 1989, Editor Tore Frängsmyr, Nobel Foundation, Stockholm, 1990.
4. http://www.cancer.gov/aboutnci/director/biography Архівавана 4 студзеня 2014.
5. Jamie Shreeve. «Free Radical». Wired Magazine. June 2006. Issue 14.06.
6. Charity Rating Guide and Watchdog Report, Volume Number 59, December 2011
7. Nicholas Thompson: Harold Varmus Endorses Obama February 03, 2008
8. Membership Roster — Council on Foreign Relations. Cfr.org. Retrieved on 2012-02-17.
9. http://doublehelixmedals.cshl.edu/history_11.html Архівавана 6 студзеня 2013.
10. http://www.laskerfoundation.org/awards/1982_b_description.htm#varmus Архівавана 15 верасня 2015.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1).

Спасылкі

• Аўтабіяграфія на Нобелеўскім сайце (англ.)