Мясата

Мясата́ (трансліт.: Miasata, руск.: Мясота), таксама вядомы варыянты Мясо́та, Мясята́^[1] — вёска ў Маладзечанскім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Мясоцкага сельсавета, яго цэнтр да 2015 года^[2].

Вёска Мясата Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Маладзечанскі Сельсавет Мясоцкі Каардынаты 54°16′54″ пн. ш. 27°02′23″ у. д.HGЯO Насельніцтва 328 чал. (2010) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1773 Паштовыя індэксы 222330 Аўтамабільны код 5 Мясата на карце Беларусі ±

Мясата на Вікісховішчы

Геаграфія

Знаходзіцца за 12 км на ўсход ад Маладзечна, за 61 км ад Мінска^[3], каля ракі Ушы і аўтамабільнай дарогі Р28. За 1,2 км на паўднёвы захад ад вёскі на лініі Мінск-Пасажырскі — Маладзечна знаходзіцца прыпыначны пункт Мясата.

Гісторыя

У XVI стагоддзі вядома як маёнтак у Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. У 1575 годзе ўласнасць кашталяна троцкага Стэфана Збаражскага. У XVIII стагоддзі вёска — шляхецкая ўласнасць. У Паўночную вайну (1700—1721) шведы спустошылі вёску. Праваслаўная царква была разбурана, але сяляне на свае сродкі («на сваіх плячах») адбудавалі царкву.

З 1793 года пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай у складзе Расійскай імперыі, у Вілейскім павеце спачатку Мінскай губерні, а з 1843 года — Віленскай губерні^[4].

У 1800 годзе вёска, уласнасць памешчыка К. Агінскага. Вёска размяшчалася паміж мястэчкамі Краснае і Маладзечна, на паштовай дарозе з Вільні ў Мінск. У 1857 годзе цэнтр аднайменнага маёнтка, у якім 116 рэвізскіх душ, уласнасць памешчыка Тампінскага. Непадалёку ад вёскі знаходзіліся фальварак і засценак. У канцы вёскі размяшчалася праваслаўная царква, якая адносілася да Краснасельскага прыхода. Меўся вадзяны млын. У 1897 годзе вёска (65 двароў, 505 жыхароў, царква), маёнтак (48 жыхароў) і 2 сядзібы (11 жыхароў, вадзяны млын), у Краснасельскай воласці. У 1899 годзе была адкрыта школа граматы. У пачатку XX стагоддзя вёска, 454 дзесяцін зямлі. Знаходзілася за 0,5 км ад Лібава-Роменскай чыгункі. Побач размяшчаўся маёнтак Тампінскага, які меў тут 1251 дзесяцін зямлі.

З 1921 года вёска і фальварак у складзе Польскай Рэспублікі, належала да Віленскага ваяводства, Вілейскага павета, гміны Краснае^[5].

З 1939 года ў БССР. У Вялікую Айчынную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года акупіравана нацыстамі, якія ў кастрычніку 1943 года спалілі амаль усю вёску (144 двары) і загубілі 26 жыхароў. У гады вайны загінула 136 землякоў. Пасля вайны вёска адбудавалася, але колькасць жыхароў не дасягнула даваеннага ўзроўню.

Насельніцтва

• 1800 год — 116 жыхароў, 25 двароў.
• 1866 год — 228 жыхароў, 26 двароў.
• 1904 год — 493 жыхары.
• 1921 год — 610 жыхароў, 100 двароў^[6].
• 1931 год — 647 жыхароў, 110 двароў^[7].

Славутасці

• Сядзібны дом (пабудаваны ў пачатку XX ст.)^[3]
• Царква Святога Дзмітрыя Салунскага (XIX ст.), на могілках
• Помнік Віленскаму тракту (1979)
• Помнік землякам, загінулым у Вялікую Айчынную вайну.
• Мемарыяльная дошка Тамашу Зану (1976), на будынку школы^[8]

• 
  Перабудаваная царква Святога Дзмітрыя Салунскага на могілках
• 
  Помнік Віленскаму тракту
• 
  Помнік Віленскаму тракту

Вядомыя асобы

• Тамаш Зан (1796—1855) — паэт-рамантык.
• Людміла Мікалаеўна Канановіч (нар. 1966) — беларускі палітык.
• Аляксандр Тышынскі (1811—1880) — польскі літаратуразнаўца і крытык.

Крыніцы

1. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU). Сустракаецца таксама варыянт Мясо́та, Мясята́
2. Решение Молодечненского районного Совета депутатов от 23 октября 2015 г. № 85 О переносе административного центра Мясотского сельсовета
3. БелЭн 2000.
4. http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VI/287
5. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 58.
6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 84.
7. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 28
8. Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1987. — Мінская вобласць. Кніга 2. — 308 с.: іл.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — С. 77. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).
• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8: Мінская вобласць, кн. 3 / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2012. — 624 с.: іл. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0636-9.
• Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Минская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2009. — С. 11. — 60 с. — 20 000 экз. — ISBN 978-985-508-174-7. (руск.)
• Miasota, wieś, powiat wilejski, gmina Krasnesioło // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VI: Malczyce — Netreba (польск.). — Warszawa, 1885. — S. 287.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мясата