Мабуту Сесе Секо

Мабуту Сесе Секо Куку Нгбенду Ва За Банга (фр. Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu wa za Banga (у перакладзе з мовы нгбанды, азначае «Воін, які ідзе ад перамогі да перамогі, і ніхто не можа яго спыніць»), больш вядомы як Мабу́ту Сесе́ Секо́, да 1972 Жазеф Дэзірэ Мабуту, фр. Joseph-Désiré Mobutu, 14 кастрычніка 1930 — 7 верасня 1997) — прэзідэнт Дэмакратычнай Рэспублікі Конга (пераназванай 27 кастрычніка 1971 года ў Рэспубліку Заір) у 1965—1997 гадах. Маршал (1982).

Мабуту Сесе Секо
лінгала: Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu wa Za Banga
прэзідэнт Дэмакратычнай Рэспублікі Конга[d] 24 лістапада 1965 — 16 мая 1997
Папярэднік	Joseph Kasa-Vubu[d]
Пераемнік	Ларан Кабіла
старшыня Арганізацыі афрыканскага адзінства[d] 11 верасня 1967 — 13 верасня 1968
Папярэднік	Хайле Селасіе I
Пераемнік	Хуары Бумедзьен
Нараджэнне	14 кастрычніка 1930(1930-10-14)[1][2][…] Lisala[d], Бельгійскае Конга
Смерць	7 верасня 1997(1997-09-07)[1][2][…] (66 гадоў) Рабат, Рабат[d], Рабат-Сале-Замур-Заер[d], Марока
Месца пахавання	Рабат
Імя пры нараджэнні	фр.: Joseph-Désiré Mobutu
Жонка	Bobi Ladawa Mobutu[d] і Marie-Antoinette Gbiatibwa Gogbe Mobutu[d][3][4]
Дзеці	Nzanga Mobutu[d], Kongulu Mobutu[d] і Giala Mobutu[d]
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Партыя	Popular Movement of the Revolution[d]
Адукацыя	Collège du Léman[d]
Род войскаў	Force Publique[d] і Узброеныя сілы Дэмакратычнай Рэспублікі Конга
Званне	Генерал-фельдмаршал
Бітвы	Кангалезскі крызіс Shaba II[d] Чадска-лівійскі канфлікт Грамадзянская вайна ў Анголе Першая кангалезская вайна
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Галоўнакамандуючы ўзброенымі сіламі Дэмакратычнай Рэспублікі Конга Мабуту прыйшоў да ўлады 24 лістапада 1965 года пасля дзяржаўнага перавароту і стаў дыктатарам. Ён змяніў назву краіны з Конга на Заір (1971). Перыяд праўлення Мабуту характарызуецца вельмі нізкім узроўнем жыцця насельніцтва, карупцыяй і клептакратыяй.

Біяграфічныя звесткі

Скончыў ваенную школу ў г. Лулуабург. 3 1949 года ў бельгійскіх каланіяльных войсках, з 1956 рэдактар газет «l’Avenir» («Будучыня») і «Actualité africaine» («Афрыканская рэчаіснасць»); дзяржаўны сакратар ва ўрадзе Патрыса Лумумбы, з ліпеня 1960 начальнік Генштаба. У верасні 1960 скінуў П. Лумумбу. 3 1961 галоўнакамандуючы Кангалезскай нацыянальнай арміяй. Пасля перавароту ў лістападзе 1965 года прэзідэнт ДРК. Адэінай дзяржаўнай ідэалогіяй абвясціў канцэпцыю «сапраўднага заірскага нацыяналізму»; усталяваў жорсткі аўтарытарны рэжым, які арыентаваўся на заходнія краіны. У маі 1997 пад націскам узброенага паўстання пакінуў краіну.

Бібліяграфія

• Edgerton, Robert — «The Troubled Heart of Africa: A History of the Congo», St. Martin’s Press
• Gould, David — «Bureaucratic Corruption and Underdevelopment in the Third World: The Case of Zaire»
• Janssen, Pierre — «A la cour de Mobutu», Michel Lafon, 1997
• Kelly, Sean — «America’s Tyrant: The CIA and Mobutu of Zaire», American University Press
• Lesie, Winsome J — «Zaire: Continuity and Political Change in an Oppressive State», Westview Press
• MacGaffey, Janet — «The Real Economy of Zaire: The Contribution of Smuggling and Other Unofficial Activities to National Wealth», Philadelphia: University of Pennsylvania Press
• Meditz, Sandra W. and Tim Merrill — «Zaire: A Country Study», Claitor’s Law Books and Publishing Division
• Mokoli, Mondonga M — «State Against Development: The Experience of Post-1965 Zaire», New York: Greenwood Press
• Ngbanda Nzambo-ku-Atumba, Honoré — «Ainsi sonne le glas! Les Derniers Jours du Maréchal Mobutu», Gideppe
• Nguza Karl-i-Bond, Jean — «Mobutu ou l’Incarnation du Mal Zairois», Bellew Publishing Co Ltd
• Sandbrook, Richard — «The Politics of Africa’s Economic Stagnation», Cambridge University Press, 1985
• Wrong, Michela — «In The Footsteps of Mr. Kurtz: Living on the Brink of Disaster in Mobutu’s Congo», Perennial
• Young, Crawford, and Thomas Turner — «The Rise and Decline of the Zairian State», University of Wisconsin Press

Зноскі

1. Mobutu Sese Seko // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Mobutu Sese Seko // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168'></a>
3. https://oxfordaasc.com/view/10.1093/acref/9780195301731.001.0001/acref-9780195301731-e-50425
4. https://www.jeuneafrique.com/118918/archives-thematique/destins-de-famille-s/

Літаратура

• Мабуту Сесе Секо // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мабуту Сесэ Секо
• Мобуту на сайце Congo On-Line Архівавана 22 сакавіка 2008. (французская)
• Інтэрв’ю з Мобуту на сайце Metroactive.com (англійская)
• Артыкул «Inside Mobutu’s Court» на сайце Africasia.co.uk Архівавана 23 верасня 2006. (англійская)
• Артыкул «Mobutu’s legacy: Show over substance» на сайту BBC.co.uk (англійская)