Альбрэхт Уладзіслаў Радзівіл

Альбрэхт Уладзіслаў Радзівіл (16 чэрвеня 1589, Нясвіж — 20 ліпеня 1636) — дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, мецэнат.

Альбрэхт Уладзіслаў Радзівіл
У картцы да артыкула прыводзіцца партрэт пэндзля невядомага мастака апошняй чвэрці XVII ст. з Нясвіжскай партрэтнай галерэі, які цяпер захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі.
Трубы
кашталян троцкі 8 сакавіка 1626 — 23 ліпеня 1633
Папярэднік	Ян Ежы Радзівіл
Пераемнік	Крыштаф Хадкевіч
25-ы кашталян віленскі 23 ліпеня 1633 — 20 ліпеня 1636
Папярэднік	Крыштаф Радзівіл
Пераемнік	Крыштаф Хадкевіч
крайчы вялікі літоўскі 1622 — 8 сакавіка 1626
Папярэднік	Крыштаф Весялоўскі
Пераемнік	Мікалай Весялоўскі
стольнік вялікі літоўскі 1620 — 1622
Папярэднік	Крыштаф Весялоўскі
Пераемнік	Мікалай Весялоўскі
Нараджэнне	16 чэрвеня 1589(1589-06-16)[1] Нясвіж, Нясвіжскае княства[d], Новагародскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Смерць	20 ліпеня 1636(1636-07-20)[1][2] (47 гадоў) Чарнаўчыцы, Берасцейскі павет, Берасцейскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Месца пахавання	Нясвіж
Род	Радзівілы
Бацька	Мікалай Крыштаф Радзівіл Сіротка[3]
Маці	Альжбета Яўхімія з Вішнявецкіх
Жонка	1.Ганна Сапега 2.Ганна Соф'я Зяновіч
Дзеці	2. Сын і 3 дачок
Адукацыя	Нясвіжскі езуіцкі калегіум Браўнсбергскі езуіцкі калегіум[d] Аўгсбургскі езуіцкі калегіум[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

З нясвіжскай лініі роду Радзівілаў герба «Трубы», сын Мікалая Крыштафа «Сіроткі», ваяводы віленскага, і Альжбеты Яўхіміі з Вішнявецкіх. Меў братоў Яна Юрыя, Жыгімонта Караля і Аляксандра Людвіка.

Ганна з Сапегаў і Ганна Соф'я з Зяновічаў

Вучыўся ў езуіцкіх калегіумах у Нясвіжы, Браневе (1599—1601), Аўгсбургу (1604-06); падарожнічаў па Італіі.

3 1609 на чале ўласных атрадаў удзельнічаў у еайне Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600-29. Падчас вайны Рэчы Паспалітай з Расіяй 1609-18 прыняў удзел у аблозе ў 1611 Пскова-Пячэрскага манастыра і ў выправах у 1611-12 на Маскву. Пасол на сеймы 1613 і 1615. У 1614-20 староста рыжскі. Пры падтрымцы цесця, канцлера Л. Сапегі ў 1620 прызначаны стольнікам ВКЛ, у 1622 крайчым ВКЛ, у 1626 кашталянам трокскім. У 1632 удзельнічаў у абранні караля Уладзіслава IV, які ў 1633 прызначыў яго кашталянам віленскім.

Быў адным з багацейшых магнатаў ВКЛ. Пасля смерці бацькі атрымаў Шыдловец у Польшчы, Чарнаўчыцы ў Брэсцкім ваяв., Карэлічы і Лахву ў Навагрудскім ваяв. Пасля смерці старэйшага брата Яна Юрыя стаў нясвіжскім ардынатам. У 1622 купіў Блювенічы ў Брэсцкім ваяв. Праз шлюб з Ганнай Соф’яй Зяновіч (1628) набыў Глыбокае, Смаргонь, Порплішча і Паставы ў Ашмянскім пав., Беліцу ў Аршанскім пав., Ворань у Полацкім ваяв., Прусавічы ў Мінскім ваяв.

Мецэнат, клапаціўся пра пашырэнне галерэі партрэтаў у Нясвіжы, фундаваў алтар Святога Міхаіла і ўсіх Анёлаў касцёла Святога Міхаіла, у 1635 годзе пацвердзіў і павялічыў бацькаў уклад царкве Святога Юрыя. Разбудаваў замак у Шыдлоўцы.

У 1618 годзе ажаніўся з Ганнай (1603—1627), дачкой канцлера вялікага літоўскага Льва Сапегі і Альжбеты Радзівіл (1586—1611). У 1628 годзе пабраўся шлюбам з Ганнай Соф’яй (пам. 1664), дачкой кашталяна полацкага Мікалая Багуслава Зяновіча і Ганны Хадкевіч (пам. 1620). У другім шлюбе нарадзіліся дзеці:

• Мікалай Францішак, памёр неўзабаве па нараджэнні
• Кацярына, памёрла непаўналетняй
• Альжбета Анастасія (1629—1688), бенедыкцінка ў Нясвіжы
• Канстацыя Соф’я (1635—1687), кармелітка ў Вільні

Спачыў у родавай крыпце ў Нясвіжы. Запісаў 10 тыс. злотых на фундацыю курсу афіцыум, прысвечанага Найсвяцейшай Дзеве Марыі ў касцёле Божага Цела і такую ж суму на рамонт касцёла Святоў Яўхіміі ў Нясвіжы^[4].

Галерэя

• Іканаграфія Альбрэхта Уладзіслава Радзівіла
• 
  Невядомы мастак, 1646—1653
• 
  Партрэт Альберта ІІІ Уладзіслава Радзівіла з Нясвіжскай партрэтнай галерэі, каля 1733
• 
  З альбома «Выявы роду Радзівілаў». Г. Ляйбовіч, 1758
• 
  М. Старкман, 1857

Зноскі

1. Albrycht Władysław Radziwiłł h. Trąby // Internetowy Polski Słownik Biograficzny

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943'></a>
2. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 81.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123243396'></a>
3. Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q270'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q7209884'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q121885404'></a>
4. Lulewicz H. Radziwiłł Albrycht Władysław h. Trąby (1589—1636) // Polski Słownik Biograficzny. — Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1987. — Tom XXX/1, zeszyt 124. S. 142.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Шышыгіна-Патоцкая К. Я. Нясвіж і Радзівілы. — Мн.: Беларусь, 2007. — 240 с.: іл. ISBN 978-985-01-0740-4.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Альбрэхт Уладзіслаў Радзівіл