Gəncə quberniyası
Rusiya imperiyasında və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində mövcud olmuş quberniya From Wikipedia, the free encyclopedia
Gəncə quberniyası (rus. Елисаветпольская губернiя) (1918-ədək Yelizavetpol quberniyası) — Rusiya imperiyasının quberniyalarından biri.
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
 | Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
| Gəncə quberniyası | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
|
40°40′58″ şm. e. 46°21′38″ ş. u.HGYO |
|||||
| Ölkə | Rusiya İmperiyası | ||||
| İnzibati mərkəz | Gəncə | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 9 dekabr 1867 | ||||
| Ləğv edilib | 26 aprel 1920 | ||||
| Sahəsi | 44.136 km² | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi | 878.415 nəfər (1897) | ||||
| Etnik tərkib |
çoxluq:azərbaycanlılar azlıq:ruslar, ermənilər |
||||
| Rəsmi dili | Azərbaycan | ||||
.png) |
|||||
 |
|||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
.jpg)
Qafqaz və Zaqafqaziya diyarının idarəsinin dəyişdirilməsi haqqında 1867-ci il 9 dekabr tarixli çar fərmanı əsasında Yelizavetpol quberniyası yaradılmışdı. Bakı quberniyasından Şuşa və Nuxa qəzaları, Tiflis quberniyasından Yelizavetpol qəzası, İrəvan quberniyasından ləğv edilmiş Ordubad qəzasının bir hissəsi onun tərkibinə daxil edildi, yeni Qazax və Zəngəzur qəzaları yaradıldı. 1873-cü ildə Yelizavetpol quberniyası tərkibində Ərəş, Cəbrayıl və Cavanşir qəzaları təşkil olundu. Sonralar Cəbrayıl qəzasına Azərbaycana qarşı işğalçılıq müharibəsində iştirak etmiş rus zabiti P. M. Karyaginin adı verildi. Qafqaz təqviminin (1917) məlumatına görə Yelizavetpol quberniyasında 4 şəhər (Gorus, Yelizavetpol, Nuxa, Şuşa) və 8 qəza (Ərəş, Cavanşir, Yelizavetpol, Zəngəzur, Qazax, Karyagin, Nuxa, Şuşa) var idi. Yelizavetpol quberniyasının ərazisi 38922,43 kv. verst idi. Quberniyada 1275,131 nəfər əhali yaşayırdı, onların 1213,626 nəfəri yerli sakinlər, 61505 nəfər müvəqqəti yaşayanlar idi. Əhalinin 676377 nəfəri kişi, 598754 nəfəri qadın idi. 156,044 nəfər (12,24%) şəhərlərdə, 1119,087 nəfər (87,76%) qəzalarda yaşayırdı. Əhalinin etnik tərkibi belə idi: azərbaycanlılar 783065 nəfər (61,41%), ruslar 36957 (2,90%) və s. Yelizavetpol quberniyasında quberniya idarə sistemi mövcud idi Quberniyanı hərbi qubernator, 1872-ci ilin martından isə qubernator idarə edirdi. Xanların, bəylərin, ağaların əlində 440,7 min, kəndlilərin əlində 124,3 min desyatin torpaq vardı. Əhali müxtəlif kənd təsərrüfatı sahələri (taxılçılıq, ipəkçilik, üzümçülük, heyvandarlıq və s.), sənətkarlıq sənaye fəaliyyəti və ticarətlə məşğul olurdu. Quberniyada dağ-mədən və əlvan metallurgiya sənayesi müəssisələr (Yelizavetpol və Zəngəzur qəzaları) yerləşirdi. İpəkçiliyin əsas mərkəzi (Nuxa qəzası) də burada idi. Azərbaycan pambığının xeyli hissəsi Yelizavetpol quberniyasının pambıqtəmizləmə zavodlarında emal edilirdi. Üzümçülük və şərabçılıq inkişaf etmişdi. Birinci dünya müharibəsi (1914–1918) quberniyanın iqtisadiyyatına ağır zərbə vurmuşdu. Fevral inqilabından (1917) sonra Yelizavetpolda və digər qəza şəhərlərində ictimai təşkilatların icraiyyə komitələri yaradılmış, quberniya və onun qəzalarına Müvəqqəti hökumətin komissarları təyin olunmuşdu. Bununla bərabər Yelizavetpolda Fəhlə və Əsgər Deputatları Soveti də yaranmışdı Eyni zamanda, qəza şəhərlərində (Şuşa, Nuxa, Karyagin və b. də sovetlər təşkil edilmişdi. Sovetlərdə bolşeviklərin nüfuzu zəif idi. Yelizavetpol quberniyası Azərbaycan milli azadlıq hərəkatında mühüm yer tuturdu. 1905–07 illər inqilab dövründən genişlənən milli-siyasi təşkilatlanma davam edirdi. Milli azadlıq hərəkatının görkəmli xadimləri Nəsib bəy Yusifbəyli, Xəlil bəy Xasməmmədov, Xudadat bəy Rəfibəyli, Həsən bəy Ağayev və b. böyük iş aparırdılar Nəsib bəy Yusifbəyli 1917-ci ilin martında Türk ədəmi-mərkəziyyət partiyasının əsasını qoymuşdu. Milli azadlıq hərəkatına qarşı mübarizədə erməni-daşnak və bolşevik siyasi partiya və təşkilatları birləşərək, eyni mövqedən mübarizə aparırdılar. Oktyabr çevrilişindən (1917) sonraBakıda sovet hakimiyyətinin elan edilməsi milli azadlıq hərəkatının gedişində Yelizavetpol quberniyasının mövqeyini daha da möhkəmləndirdi. 5 (18) noyabrda Yelizavetpolda keçirilən Qafqaz müsəlmanlarının hərbi qurultayı azərbaycanlılardan ibarət hərbi hissələr yaradılması haqqında qərar çıxardı. Knyaz Levan Maqalov başda olmaqla, müsəlman süvari polku yaradıldı.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra
Cənubi Qafqazda Zaqafqaziya komissarlığı təşkil edildikdən sonra Yelizavetpol quberniyasında hakimiyyət milli şuralara keçdi. Milli hərbi hissələrin silahla təmin edilməsi üçün 1918 ilin yanvarında Qafqaz cəbhəsindən qayıdan rus qoşunları Şamxor stansiyasında tərksilah edildi. Apreldə Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respııblikasının yaranması elan edildikdə, Yelizavetpol quberniyası onun tərkibinə daxil oldu. Mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması ilə quberniya onun əsasını təşkil etdi və Azərbaycan torpaqlarının bütünlüklə azad edilməsinin mərkəzinə çevrildi. İyunun 16-da Azərbaycan Milli Şurası və Hökuməti Yelizavetpola (Gəncəyə) köçdü. Azərbaycana hərbi yardım üçün dəvət olunmuş türk qoşunları da mayın axırı – iyunun əvvəllərində burada toplanmağa başladı. İyunun 17-də Gəncədə Fətəli xan Xoyskinin sədrliyi ilə 2-ci hökumət kabinəsi təşkil edildi. Hökumətin 30 iyul tarixli qərarı ilə Yelizavetpolun tarixi adı – Gəncə bərpa edildi. Bundan sonra quberniya da Gəncə quberniyası adlandırıldı. Gəncə şəhəri 1918 il iyunun 17-dən sentyabrın 17-dək olan dövrdə dövlətin paytaxtı oldu.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin inzibati-ərazi bölgüsündə mühüm yer tutan Gəncə quberniyası, keçmiş Yelizavetpol quberniyasına yeni əlavə edilmiş ərazilər hesabına xeyli genişləndirilmişdi. Bakı və Zaqatala quberniyalarının ərazisi istisna olmaqla, qalan 10 qəza (Qazax, Gəncə, Nuxa, Ərəş, Cavanşir, Şərur-Dərələyəz, Naxçıvan, Zəngəzur, Cəbrayıl, Şuşa) və 1 dairə (Göyçə) Gəncə ətrafında birləşmişdi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti erməni separatizmi və azərbaycanlılara qarşı soyqırımı şəraitində ölkəni daha səmərəli idarə etmək üçün müvafiq vasitələrdən istifadə edirdi. 1919-cu il yanvarın 13-də Qarabağ general-qubernatorluğu, fevralın 28-də isə Cənub-qərbi Azərbaycan general-qubernatorluğıı yaradılmışdı. Gəncə quberniyasını qubernator idarə edirdi.
Hökumətin 1919-cu il 30 mart tarixli qərarı ilə Gəncə qubernatoru İbrahim ağa Vəkilova general-mayor, köməkçisi Hüseynqulu xan Xoyskiyə isə polkovnik rütbəsi verilmişdi. İ. Vəkilov Azərbaycan ordusu Baş qərargahı Baş idarəsinin topoqrafiya şöbəsinin rəisi təyin olunduğuna görə, 6 may tarixli qərarla Xudadat bəy Rəfibəyli Gəncə qubernatoru təyin edilmişdi. Quberniyada quberniya idarəsi yaradılmışdı. Quberniya idarəsinə vitse-qubernator, müşavirlər, quberniya tibb müfəttişi, quberniya mühəndisi, memarı, yerölçəni daxil idi. Quberniya idarəsi genişmiqyaslı məsələlərlə məşğul olurdu: kəndlərdə vəzifəli şəxslərin seçilməsi və pay torpaqlarının sənaye müəssisələri və tikililər üçün ayrılması haqqında kənd icmalarının qərarlarını təsdiqləyir, inzibati-polis idarələri məmurlarının vəzifə cinayətləri haqqında işlərə, kassasiya şikayətlərinə və kənd məhkəmələrinin qərarlarına və s. baxırdı. İdarə ayrı-ayrı struktur hissələrindən ibarət idi: katiblik bölməsi, 1-ci bölmə (müşavir Mikayıl bəy İsrafilbəyov), 2-ci bölmə (müşavir Aleksandr Konstantinoviç Boqatko), zemstvo bölməsi (Georgi Yefimoviç Çernyayevski), həkim, baytar, tikinti (mühəndis Vasili Yakovleviç Aqunakov) bölmələri. Cümhuriyyət Hökuməti Gəncə quberniyasının sosial-iqtisadi və mədəni inkişafına diqqətlə yanaşırdı. Erməni-daşnak quldur birləşmələrinin azərbaycanlılara qarşı soyqırımı və deportasiya siyasəti nəticəsində İrəvan quberniyası qəzalarından qaçqın düşmüş azərbaycanlılar daha çox Gəncədə və onun ətrafında yerləşdirilmişdi. Onların ərzaqla təmin olunması və sağlamlıqlarının qorunması üçün tədbirlər görülmüşdü. Lakin düşmən qüvvələr bütün vasitələrdən istifadə edərək, quberniyada siyasi sabitliyi pozmağa cəhd göstərirdi. Bu sahədə xüsusilə fərqlənən bolşeviklər, quberniyanın xüsusiyyətini nəzərə alaraq, burada kəndli hərəkatının genişləndirilməsinə çalışırdılar. Hələ 1917 ilin dekabrında Qovlar stansiyasında bolşevik Müseyib Əliyevin evində S. Şaumyan və H. Sultanovun iştirakı ilə gizli müşavirə keçirilmişdi. 1918 ilin yanvarında Bakı komitəsinin göstərişi ilə Məşədi Əzizbəyov də Gəncəyə gəlmiş, buradakı vəziyyət haqqında "Hümmət"in iclasında çıxış etmişdi. Cümhuriyyət dövründə də bu pozuculuq işləri davam etdirilirdi. 1919 ilin yazında Gəncədə F. Əliyevin başçılığı ilə Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının gizli dairə komitəsi təşkil olunmuşdu. Gəncə quberniyasında fəhlə və kəndlilər hökumətə qarşı çıxışlara təhrik edilirdi. 1919 ilin yanvarında Gəncə quberniyası dəmiryolçularının tətili baş vermişdi. Qatır Məmmədin rəhbərlik etdiyi və Cümhuriyyət Hökumətinə qarşı çevrilmiş qaçaq hərəkatı təhlükəli şəkil almışdı. 1920 il aprelin 28-də Bakıda Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin süqutu və Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikaının qurulmasının elan edilməsi Gəncə quberniyasında vəziyyətə təsir göstərdi. Elə həmin gün F. Əliyevin sədrliyi ilə Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Gəncə Dairə Komitəsi Quberniya İnqilab Komitəsini yaratdı və hakimiyyətin təhvil verilməsi haqqında Gəncə qubernatoruna ultimatum verdi. Ultimatum qəbul olundu. Aprelin 29-da hakimiyyətin Quberniya İnqilab Komitəsinə verilməsihaqqında akt imzalandı. Mayın 1-də 11-ci Qırmızı ordu hissələri Gəncəyə daxil oldu. Lakin Gəncə quberniyasında sovet hakimiyyəti güclü müqavimət hərəkatı ilə üzləşdi. Gəncədə, Qarabağda və digər bölgələrdə sovet bolşevik işğalına qarşı üsyanlar baş verdi (bax Gəncə üsyanı (1920)). 11-ci ordu hissələri bu üsyanları amansızlıqla yatırdı, sovet hakimiyyəti bərpa olundu. Gəncə quberniyası ləğv edildi.
İqlimi
Yelizavetpol quberniyasının iqlimi olduqca müxtəlifdir. Meşə zonasının hüdudlarından yuxarıya uzanan dağlıq ərazilər ilin demək olar ki, üç rübü qarla örtülü olur və orada tamamilə əhali yaşamır. Yay aylarında burada atmosfer və torpaq rütubətinin bolluğu zamanı, burada ot bitkisinin inkişafı köçərilərin buraya öz heyvanlarını otarmaq üçün gəlməsinə səbəb olur. Onlar burada avqustun sonuna qədər qalırlar. Dağ yaylalarından aşağıda, meşələrin yerləşdiyi zolaqda, iqlim hərçənd hələ sərt olmasına baxmayaraq, dənli bitkilərin (qarğıdalı və düyüdən başqa) becərilməsi ilə məşğul olmağa icazə verir; qışlar burada bol qarlı və kifayət qədər sərtdir, yay aylarında isə yağıntılı keçir, bəzən əkinlərə güclü ziyan vuran sıx dolu yağır. Dağ ətəklərində, dənli bitkilərdən başqa, bağçılıq təsərrüfatı və üzümlüklər meydana çıxır. Burada yerin süni suvarmasına ehtiyac duyulur. Nəhayət, geniş düzən və çöl sahələrində yay ayları uzun, isti və quru iqlimlə müşayiət olunur. Qış burada qısa və yumşaq keçir, yaz ayları qısa olur və tez zamanda yaya keçid edir. Yelizavetpol quberniyasında meşələr təxminən 856 min desyatin və ya bütün sahənin 21%-i qədər ərazi tutur. Ən böyük meşə sahələri Qazax və Zəngəzur qəzalarında cəmlənmişdir.
Əhali
| Qəza | Ərazi[1], verst² | Əhali, Kişilər, 01.01.1885[2] | Əhali, Qadınlar, 01.01.1885[2] | Əhali, Toplam, 01.01.1885[2] | Əhali, Kişilər, 01.01.1886[2] | Əhali, Qadınlar, 01.01.1886[2] | Əhali, Toplam, 01.01.1886[2] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Yelizavetpol | 8 398,2 | 48 881 | 42 768 | 91 649 | 49 399 | 43 222 | 92 621 |
| Qazax | 6 092,2 | 49 410 | 36 273 | 85 683 | 50 056 | 36 805 | 86 861 |
| Nuxa | 3 284 | 42 704 | 36 467 | 79 171 | 43 207 | 37 002 | 80 209 |
| Ərəş | 2 822,9 | 24 520 | 21 235 | 45 755 | 24 845 | 21 422 | 46 267 |
| Cavanşir | 3 904 | 32 504 | 23 639 | 56 143 | 32 811 | 23 856 | 56 667 |
| Şuşa | 4 446 | 43 725 | 36 140 | 79 865 | 44 488 | 36 669 | 81 157 |
| Cəbrayıl | 2 749 | 30 449 | 28 874 | 59 323 | 30 762 | 29 016 | 59 778 |
| Zəngəzur | 6 644 | 53 072 | 43 138 | 96 210 | 53 378 | 43 524 | 96 902 |
| Yekun | 38 340,3 | 368 655 | 301 456 | 670 111 | 372 827 | 304 818 | 677 645 |
| № | İnzibati bölgüsü | Mərkəz |
|---|---|---|
| 1 | Yelizavetpol qəzası | Yelizavetpol (Gəncə) |
| 2 | Ərəş qəzası | Ağdaş |
| 3 | Nuxa qəzası | Şəki |
| 4 | Qazax qəzası | Qazax |
| 5 | Cavanşir qəzası | Tərtər |
| 6 | Qaryagin qəzası | Qaryagin |
| 7 | Zəngəzur qəzası | Gorus |
| 8 | Şuşa qəzası | Şuşa |
| № | Qəza | Qəza mərkəzi | Sahəsi, Verst² |
Əhali[4] (1897), nəfər |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ərəş | Ağdaş (528 nəfər) | 2 829,6 | 67 277 |
| 2 | Cavanşir | Tərtər (752 nəfər) | 4 818,4 | 72 719 |
| 3 | Yelizavetpol | Yelzavetpol (33 625 nəfər) | 7 695,7 | 162 788 |
| 4 | Zəngəzur | Gorus (1 450 nəfər) | 6 829,7 | 137 871 |
| 5 | Qazax | Qazax (1 769 nəfər) | 6 024,2 | 112 074 |
| 6 | Cəbrayıl | Cəbrayıl | 2 922,6 | 66 360 |
| 7 | Nuxa | Şəki (24 734 nəfər) | 3 346,7 | 120 555 |
| 8 | Şuşa | Şuşa (25 881 nəfər) | 4 315,6 | 138 771 |
Keçmiş Yelizavetpol quberniyasında 1915-ci ildə əhalinin ən çox qarışıq olduğu Şuşa, Zəngəzur, Qazax (Göyçə ilə birlikdə), Qaryagin, Cəbrayıl, Cavanşir mahallarında əhalinin milli tərkibi belə idi: 46 faiz müsəlman və 54 faiz erməni, 55 və 44,3 faiz, 49 və 46 faiz, 74,5 və 24,9 faiz, 67,5 və 31,6 faiz.
Milli tərkib
Yelizavetpol quberniyası əhalisinin milli tərkibi (1880) azərbaycan tatarı (60,28 %) ermənilər (32,63 %) ruslar (1,5 %) kürdlər (2,59 %) udilər (1,63 %) Qalanları (1,37 %)
Yelizavetpol quberniyası əhalisinin milli tərkibi (1886) azərbaycan tatarı (62,8 %) ermənilər (33,1 %) ruslar (1,91 %) udilər (1,04 %) farslar (0,45 %) Qalanları (0,7 %)
Qəzalar üzrə
Yelizavetpol Quberniyasının 1897-ci il siyahıya alınması nəticələrinə əsasən etnik tərkibi.
| Qəza | Azərbaycanlılar | Ermənilər | Ləzgilər | Ruslar | Beloruslar | Almanlar | Kürdlər | Tatlar | Udinlər |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bütün Quberniyada | 60,8 % | 33,3 % | 1,7 % | 1,6 % | … | … | … | … | … |
| Ərəş qəzası | 70,1 % | 20,5 % | 8,7 % | … | … | … | … | … | … |
| Cəbrayıl qəzası | 74,1 % | 23,7 % | … | 1,1 % | … | … | … | … | … |
| Cavanşır qəzası | 71,6 % | 26,9 % | … | … | … | … | … | … | … |
| Yelizavetpol qəzası | 63,9 % | 26,4 % | … | 4,4 % | 1,7 % | 1,9 % | … | … | … |
| Zəngəzur qəzası | 51,6 % | 46,1 % | … | … | … | … | 1,3 % | … | … |
| Qazax qəzası | 57,2 % | 38,9 % | … | 3,0 % | … | … | … | … | … |
| Nuxa qəzası | 69,3 % | 15,7 % | 7,1 % | … | … | … | … | 1,5 % | 5,8 % |
| Şuşa qəzası | 45,3 % | 53,3 % | … | 1,0 % | … | … | … | … | … |
Dini etiqad
- 1880-ci il tarixinə Yelizavetpol quberniyasının 593,784 nəfər əhalisinin 387,634 nəfərini (və ya 65,28%-ni) müsəlmanlar, 203,844 nəfərini (və ya 34,33%-ni) məsihilər, 1,704 nəfərini (və ya 0,39%-ni) isə musəvilər təşkil edirdi.[5]
| Din/təriqət | Kişilər | Qadınlar | Toplam |
|---|---|---|---|
| şiə | 136 889 | 109 232 | 246 121 |
| qriqoryan | 125 900 | 104 471 | 230 371 |
| sünni | 98 596 | 83 911 | 182 507 |
| raskolnik | 4 474 | 4 440 | 9 214 |
| pravoslav | 4 193 | 925 | 5 118 |
| lüteran | 1 216 | 919 | 2 135 |
| musəvi | 999 | 908 | 1 907 |
| katolik | 260 | 12 | 272 |
| yekun | 372 827 | 304 818 | 677 645 |
- 1 yanvar 1886-cı il tarixinə Yelizavetpol quberniyasının 675,645 nəfər əhalisinin 428,628 nəfərini (və ya 63,25%-ni) müsəlmanlar, 247,110 nəfərini (və ya 36,47%-ni) məsihilər, 1,907 nəfərini (və ya 0,28%-ni) isə musəvilər təşkil edirdi.[6]
Məhkəmə sistemi
Yelizavetpol quberniyasının Yelizavetpol dairə məhkəməsinin tərkibində Yelizavetpol şəhəri üzrə 5, Göyçay şəhəri üzrə 2, Nuxa (Şəki) şəhəri üzrə 1, Şuşa şəhəri üzrə 4 notarius fəaliyyət göstərmişdir. Notariuslar olmayan yerlərdə bu vəzifələri barışdırıcı hakimlər, onlar olmayanda isə həmin hakimlərin köməkçiləri yerinə yetirirdi.
1870-ci ildə Yelizavetpol quberniyasında 6 cəza yeri vardı. Həcminə görə həmin binalar 365 nəfərdən ötrü nəzərdə tutulmuşdur. Buna baxmayaraq 1870-ci il ərzində burada saxlanılanların sayı 743 idi. 1870-ci ildə Yelizavetpol qəsrinə 640, Şuşa qəsrinə 640 və Nuxa qəsrinə 528 nəfər gətirilmişdir. Yelizavetpol dairə həbs evində saxlanılanların sayı 162 nəfər, Qazax həbs evində 555 nəfər, Zəngəzur həbs evində isə 207 nəfər olmuşdur. Quberniya, qəsr və həbs evlərinə 1870-ci ildə gətirilənlərin sayı 2551 nəfərə çatmışdır.
Seçki
Hökumət I Dumanı qovaraq, II Dumaya seçkilər elan etdi. Seçkilər 1907-ci ilin yanvar-fevral aylarında keçirildi. Seçkilərdən bir qədər evvəl Partiyasız müsəlman bloku meydana çıxdi. Bakı ərazisində seçkilərin gedişində sosial-demokrat bloku, daşnak və eserçi "Torpaq və azadliq" kedetçilər və partiyasız müsəlman bloku arasında mübarizə gedirdi. Yelizavetpol quberniyasında seçki kampaniyasının gedişini yuxarı sosial təbəqələrin nümayəndələri müəyyənləşdirirdilər. Seçkilər nəticəsində Fətəli İskəndər oglu Xoyski, İsmayil Zeynalabdin oglu Tagiyev, Məhəmməd aga Məhəmmədtagi suıtan oglu Şahtaxtinski, Mustafa Hacı Musa oglu Mahmudov, Mahmudtağı Mahmudov, Zeynal Eynal oglu Zeynalov Azərbaycandan II Dövlət Dumasına deputat seçildilər.
Qubernatorlar
- Fokion Bulatov, 1868–1876
- Aleksandr Nakaşidze, 1880–1897
- Ivan Kireyev, 1897–1900
- Nikolai Lutsau, 1900–1905
- Yegor Baranovski, 1905 (müvəqqəti)
- Aleksandr Kalaçev, 1905–1907
- Samkalov, 1907–1908
- Georgi Kovalyev, 1908–1916
- Mixail Poyarkov, 1916–1917
- İbrahim ağa Vəkilov (30 mart 1919 – 5 may 1919)
- Xudadat bəy Rəfibəyli (6 may 1919 – 29 aprel 1920)
Mənbə
- ASE, V cild, Bakı, 1981, səh. 105
İstinadlar
Xarici keçidlər
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
