From Wikipedia, the free encyclopedia
Avstriya-Macarıstan kronu (alm. Österreichisch-ungarische Krone, mac. Osztrák-magyar korona) — 1892—1918-ci illər arasında Avstriya-Macarıstan və həmçinin bu imperiyanın dağılması nəticəsində yaranan ölkələrin pul vahidi. 1⁄100 krona bərabər xırda pul valyutası ölkənin Avstriya hissəsində "heller" (alm. heller), Macarıstan hissəsində "filler" (mac. filler) adlanırdı.
| Avstriya-Macarıstan kronu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Krone, Korona, Corona | |||||
| |||||
| Kod və simvol | |||||
| Simvol | K, kr, Cor | ||||
| Dövriyyə ərazisi | |||||
| Emitent ölkə |
 Avstriya-Macarıstan İmperiyası |
||||
 Lixtenşteyn.svg){kind=small} Monteneqro knyazlığı Avstriya Macarıstan Çexoslovakiya Fiumeİtaliya, Polşa, Ukrayna, Rumıniya, Serblər, xorvatlar və slovenlər krallığı ərazilərinin bir hissəsi |
|||||
| Əvəzedici və paralel vahidlər | |||||
| Kiçik | Heller / Filler (1⁄100) | ||||
| Əvəzedici |
Yuqoslaviya kronu Çexoslovakiya kronu Avstriya kronu |
||||
|
Fiume kronu Rumıniya leyi Polşa markası |
|||||
| Macarıstan kronu | |||||
| Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar | |||||
| Sikkələr | 1, 2, 5, 10, 20, 100 kron, 1, 2, 10, 20 heller | ||||
| Əsginas | 1, 2, 10, 20, 25, 50, 100, 200, 1000, 10 000 kron | ||||
| Tarixi | |||||
| Dövriyyəyə buraxılma | 1892-ci il | ||||
| Əvvəlki valyuta | Avstriya-Macarıstan quldeni | ||||
| Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı | |||||
| Mərkəzi bank | Avstriya-Macarıstan bankı | ||||
| Sikkəxana | Avstriya zərbxanası | ||||
| Kremnitsa zərbxanası | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Krona (alm. Krone, mac. Korona) valyutanın rəsmi adıdır. Banknotların üstündə pulun adı imperiyanın digər dillərində də (çex, polyak, ukrayn, italyan, sloven, xorvat, serb və rumın) göstərilirdi. Bəzən latın dilində olan adı istifadə olunurdu:
| Dil | Tək şəkildə | Cəm şəkildə, adlıq (yiyəlik) halında |
|---|---|---|
| Alman dili | Krone | Kronen |
| Macar dili | Korona | Korona |
| Çex dili | Koruna | Koruny (Korun) |
| Polyak dili | Korona | Korony (Koron) |
| Ukrayn dili | Корона | Корони (Корон) |
| İtalyan dili | Corona | Corone |
| Sloven dili | Krona | Krone (Kron) |
| Xorvat dili | Kruna | Krune (Kruna) |
| Serb dili | Круна | Круне (Круна) |
| Rumın dili | Coroană | Coroane |
| Latın dili | Corona | Coronæ |
1873-cü ildə Avstriya-Macarıstanda beş illik iqtisadi böhran baş verdi, bunun nəticələrindən biri büdcə kəsiri idi ki, o, bəzən dövlət büdcəsinin 1/4-nə çatırdı. Böhrandan əvvəlki səviyyələrə yalnız 1881-ci ildə çatmaq mümkün oldu. Avstriya-Macarıstanın yaranmasından sonra, demək olar ki bütöv növbəti rüb ərzində sikkə ilə müqayisədə kağız quldenlərində ortalama 18% əlavə qiymət var idi. Qızıl və gümüş sikkələr demək olar ki, dövriyyədə yox idi, onları daha çox toplama üçün istifadə edilməyə üstünlük verilirdi. Hesablamalar əməli olaraq tamamilə kağız quldenləri ilə aparılırdı. 1889-cu ilə qədər büdcəni sabitləşdirmək və onun profisitini təmin etmək mümkün oldu.[1]
2 avqust 1892-ci ildə yeni pul vahidi "krona" təqdim edildi.[2] Əvvəllər mövcud olmuş pul sistemində də "krona" adlı sikkə buraxılırdı, o, 11,1111 q. ağırlığında 900-cü nümunəli qızıl sikkə idi ki, onun zərb edilməsi 1866-cı ildə dayandırıldı.[3] Pul vahidinin adı "corona" sözündən əmələ gəlir.
Pul islahatı zamanı gümüş standartından qızıl standartına (1 kq qızıl = 3280 kron) keçid edildi. 1900-cü ilə qədər Avstriya quldenləri (florinləri) çərçivəsində əvvəllər buraxılmış sikkələr və əskinaslarla paralel dövriyyədə olan sikkələrin buraxılması 1892-ci ildə başlandı, onların nisbəti: 1 qulden = 2 krona, 1 kreytser = 2 heller. 20 sentyabr 1900-cü ildə kronlarda əskinasların buraxılması başlanıldı.
İslahat layihəsi, Avstriya-Macarıstan bankı tərəfindən qulden əskinaslarının 1⁄3-ü gümüş sikkələr və 2⁄3-ü qızıla dəyişilən kron əskinaslarının alınmasını nəzərdə tuturdu. Ancaq 1899-cu ildə qızıla dəyişmə təklifi ləğv edildi. Dörd il sonra, hökumət Avstriya parlamentinə əskinasların qızıla dəyişdirilməsi haqqında qanun layihəsi təqdim etdi. Parlament bu məsələni üç il nəzərindən keçirtmədi və qanun hökumət tərəfindən geri çağrıldı. Nəticədə, məsələ heç vaxt qanunverici üsul ilə həll olunmadı, buna baxmayaraq nisbi maliyyə sabitliyi I Dünya müharibəsinin başlanğıcına qədər krona və normal iqtisadi inkişafa inamı təmin etməyə imkan verdi.[1] 1901-ci ildə əskinasların qızıla dəyişdirilməsi yenə də başlandı.
Kronun istifadəsindən imtina edən ilk ölkə Monteneqro oldu ki, onun əvvəl öz valyutası yox idi və ölkədə Avstriya-Macarıstan kronu və digər məzənnələrdən (fransız frankı, türk lirəsi, rus rublu və alman markası) istifadə olunurdu. 1906-cı ildə Monteneqro öz pul valyutası Monteneqro perperini təqdim etdi. Krona və dövriyyədəki digər valyutaların əvəzlənmə prosesi tədricən aparılırdı. 1906-cı ildə Monteneqro para xırda sikkələri, 1909-cu ildə perper sikkələri, 1912-ci ildə isə banknotların çıxarılışı başladı.[4][5]
1914-cü il avqustun 1-də Birinci Dünya müharibəsinin başlaması ilə əskinasların qızılla mübadiləsi dayandırıldı və birdə bərpa edilmədi.[6] Hərbi xərclərin artması əlavə emissiyaya əl atmağa məcbur etdi. Birinci Dünya müharibəsi dövründə dövriyyədəki əskinasların sayı 13,17 dəfə artdı. 1914-cü il avqustun 1-dək qızıl tədarükü 75%, Avstriya-Macarıstan dağılanda isə cəmi 1% idi. Yaşayış xərcləri 16,4 dəfə artmışdır. Dövriyyədə qiymətli metallardan hazırlanan sikkələr dövriyyədə müharibədən əvvəl buraxılmayan kağız pullarla əvəz olundu, bura həmçinin yenidən tətbiq olunan 1 və 2 kronluq banknotlar da daxil idilər. Xırda sikkələr daha ucuz ərintilərdən zərb olunmağa başlandı. 1918-ci ildə ən böyük nominallı banknot 10.000 kron buraxıldı (müharibədən əvvəl ən böyük nominallı 1000 kron idi).[7][8]
Kronanın qeyri-sabitliyi bütün əmtəə iqtisadiyyatının fəaliyyətinə ağır nəticələr verdi. İstehsalçılar praktiki olaraq pul mədaxilləri ilə maraqlanmağı dayandırdı və fəal şəkildə barter əməliyyatlarına keçməyə başladılar. Həmçinin, olan inamın aşağı düşməsi banklardan əmanətlərin əhəmiyyətli dərəcədə geri götürülməsinə səbəb oldu, çünki əmanətlərə olan maraq kəskin mənfi oldu. Belə şəraitdə normal istehsal aparmaq praktiki olaraq mümkün deyildi. Kronanın təcili şəkildə sabitləşdirilməsinə dair ehtiyac məsələsi müharibənin bitməsindən dərhal sonra gündəmdə idi. Yeni müstəqil olan bütün dövlətlər bu məsələnin həllində iştirak etməli idilər, çünki onların heç birinin öz pul vahidi yox idi.
Avstriya və Macarıstanın birgə idarə etdiyi Avstriya-Macarıstan bankı Avstriya-Macarıstan kronunu emissiyasını davam etdirdi, bu məzənnə Avstriya, Macarıstan, Çexoslovakiya və digər ölkələrin tərkibinə daxil olmuş ərazilərdə ortaq pul vahidi olaraq qalırdı.
Yeni dövlətlərin həll etməli olduğu ən vacib problem məzənnəni sabitləşdirmək və onun daha da dəyərdən düşməsinin qarşısını almaq idi. Vəziyyəti düzəltmək üçün Çexoslovakiya təşəbbüsü öz üzərinə götürdü. İlk öncə oranın hökuməti Avstriya-Macarıstan bankından müharibə istiqrazları üzrə ödənişləri və Avstriya və Macarıstan hökumətlərinə borc verməyi dayandırmağı tələb etdi. Daha sonra, Avstriya-Macarıstan bankı ilə yeni yaranmış dövlətlər arasında danışıqlar aparıldı, emissiyaya nəzarət etmək üçün bütün yeni dövlətlərin öz emissarlarını təyin etmələrinə icazə verilməsi qərara alındı. Bank, öz növbəsində, bütün emissarların xəbəri olmadan kredit verməyəcyini vəd etdi.
Bununla birlikdə, bank tezliklə yeni dövlətlərin hökumətləri ilə bağlanmış müqavilə şərtlərini pozdu, istiqraz ödənişlərini bərpa etdi və Avstriya hökumətinə kreditlər verdi. 1919-cu ildə banka güvənlərini itirən yeni dövlətlər milli kredit və pul sistemləri yaratmağa başladılar.[1]
| Ölkə (ərazi) | Avstriya-Macarıstan kronunun ləğv edilmə tarixi | Avstriya-Macarıstan kronunu əvəz edən məzənnə | Kron/yeni məzənnə
nisbəti |
Əvəzləmə üsulu |
|---|---|---|---|---|
| Monteneqro | 1912-ci il | Monteneqro perperi | 1906-cı ildə sikkələrin buraxılması, 1912-ci ildə isə əskinasların buraxılmasına başlanıldı | |
| Serblər, xorvatlar və slovenlər krallığına daxil olan yeni ərazilər (Xorvatiya və s.) | Yanvar 1919-cu il | Serblər, xorvatlar və slovenlər krallığının kronu (yuqoslav kronu) | Banknotların (1 və 2 kron pul nişanları istisna olmaqla) yapışdırılmış müvafiqlik markasının üstündə və ya markasız bir neçə növ ştempellər ilə ştempelvurulması. 1920-ci ildə krona yuqoslav dinarı ilə əvəz olundu, nisbət 4 tac = 1 dinar idi | |
| Çexoslovakiya | Mart 1919-cu il, Slovakiya ərazisində oktyabr 1920-ci il | Çexoslovakiya kronu | Müvafiqlik nişanların yapışdırılması (1 və 2 kron banknotlarından savayı). 1919-cu ildə Çexoslovakiya kronlarında əskinasların buraxılmasına başlanıldı. Müvafiqlik nişanların yapışdırıldığı Avstriya-Macarıstan bankının banknotları və müvafiqlik nişanları olmayan 1 və 2 kron əskinasları 1920-ci ildə dövriyyədən çıxarıldı[9] | |
| Avstriya | Mart 1919-cu il | Avstriya kronu | "DEUTSCHÖSTERREICH" ştampı ilə əskinasların ştempelvurulması. 1922-ci ildə yeni pul nişanlarının buraxılışı başladı. 1925-ci ildə krona Avstriya şillingi ilə əvəzləndi, nisbət 10.000 kron = 1 şillinq idi | |
| Lixtenşteyn | Mart 1919-cu il | Avstriya kronu | "DEUTSCHÖSTERREICH" ştampı ilə əskinasların ştempelvurulması. 1921-ci ildə Avstriya kronası İsveçrə frankı ilə əvəzləndi | |
| Fiume | Aprel 1919-cu il | Fiume kronu | "CITTA DI FIUME" və "INSTITUTO CREDITO.CONSIGLIO NAZIONALE.CITTA DI FIUME" ştampları ilə əskinasların ştempelvurulması. 1920-ci il sentyabr ayında Fiumedə İtaliya lirəsi tətbiq olundu (2,5 krona = 1 lirə). Krona əskinaslarının dövriyyədən çıxarılması prosesi 1924-cü il 30 aprel tarixinədək aparılırdı | |
| Rumıniyanın tərkibinə daxil olan ərazi | Avqust 1919-cu il | Rumıniya leyi | 1 dekabr 1918-ci ildən Rumıniya leyinin istifadəsinə başlandı. 1919-cu il 10 iyundan 28 avqustadək Avstriya-Macarıstan bankının "TIMBRU SPECIAL ROMANIA" (1 və 2 kron əskinaslarından başqa) ştempeli ilə əskinaslarının ştempelvurulması həyata keçirildi. Ştamplanmış krona əskinasları və ştampsız 1 və 2 krona əskinasları 1 ley = 2 kron nisbətiylə ley məzənnəsi ilə birlikdə dövriyyədə qalırdılar. Krona əskinaslarının dövriyyədən çıxarılması prosesi 1 sentyabr 1920-ci ildə başlamış və 1921-ci ilin axrına qədər davam etmişdir[10] | |
| Polşanın tərkibinə daxil olan ərazi | Yanvar 1920-ci il | Polşa markası | Krona pul nişanlarının Polşa markası ilə əvəzlənməsi. 15 yanvar 1920-ci ildə məzənnə müəyyən edilmişdir, mübadilə həmin ilin may ayında bitirilmişdir | |
| Macarıstan | Mart 1920-ci il | Macarıstan kronu | 1919-cu ildə yeni pul nişanlarının çıxarılması, 1920-ci ilin mart ayında Avstriya-Macarıstan bankının əskinaslarının Macarıstanın gerbi və "MAGYARORSZÁG" yazısı olan qırmızı dəyirmi möhür ilə ştempelvurulması (möhürün müxtəlif növləri mövcud idi). 1927-ci ildə krona pengö ilə əvəzləndi, nisbət 12 500 kron = 1 pengö[11] idi | |
Avstriya-Macarıstan kronun sikkələri iki növdə hazırlanırdılar: "avstriya" və "macar".
Sikkələr Vyanada yerləşən zərbxanada zərb olunurdu. 1908-ci ildə 1, 5, 10, 20 və 100 krondan ibarət xatirə sikkələri I Frans İosifin hakimiyyətinin 60 illiyi şərəfinə buraxılmışdır.[12][13][14] Bütün yazılar latın dilində idilər.
| Avers | Revers | Nominal | Diametr, mm | Kütlə, q | Metal | Çevrəsi | Zərb olunma illəri |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
 |
1 heller | 17 | 1,66 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892—1903, 1909—1916 |
 |
 |
1 heller | 17 | 1,66 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1916 |
 |
 |
2 heller | 19 | 3,33 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892—1915 |
 |
 |
2 heller | 17 | 2,78 | Dəmir | hamar | 1916—1918 |
 |
 |
10 heller | 19 | 3 | Nikel | nahamar | 1892—1895, 1907—1911 |
 |
 |
10 heller | 19 | 3 | Mis/Sink/Nikel (500/400/100) | nahamar | 1915, 1916 |
 |
 |
10 heller | 19 | 3 | Mis/Sink/Nikel (500/400/100) | nahamar | 1916 |
 |
 |
20 heller | 21 | 4 | Nikel | nahamar | 1892—1895, 1907—1909, 1911, 1914 |
 |
 |
20 heller | 21 | 3,33 | Dəmir | nahamar | 1916—1918 |
 |
 |
1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | VIRIBVS VNITIS[a 1] | 1892—1907 |
 |
 |
1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | VIRIBVS VNITIS | 1908 |
 |
 |
1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | VIRIBVS VNITIS | 1912—1916 |
 |
 |
2 kronы | 27 | 10 | Gümüş/Mis (835/165) | VIRIBVS VNITIS | 1912, 1913 |
 |
 |
5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1900, 1907 |
 |
 |
5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1908 |
 |
 |
5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909 |
 |
 |
5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909 |
 |
 |
10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | naxış | 1892, 1893, 1896, 1897, 1905, 1906 |
 |
 |
10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | naxış | 1908 |
 |
 |
10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | naxış | 1909 |
 |
 |
10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | naxış | 1909—1911 |
 |
 |
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1892—1905 |
 |
 |
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1908 |
 |
 |
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909 |
 |
 |
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909—1914, 1916 |
 |
 |
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1916 |
 |
|
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | PACE BELLOQVE OMNIA PRO PATRIA CVM POPVLO MEO[a 2] | 1918 |
 |
 |
100 kron | 37 | 33,8753 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1908 |
 |
 |
100 kron | 37 | 33,8753 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909—1914 |
Sikkələr Kremnitsa zərbxanasında istehsal olunurdu, yerli zərbxananın işarəsi "KB" ("Körmöcbánya" şəhərin macar dilində adının qısaldılmış forması idi).
1896-cı ildə macar dövlətinin qurulmasının 1000 illiyi şərəfinə 1 kron nominallı xatirə sikkəsi buraxıldı, 1907-ci ildə isə I Frans İosifin taclandırılmasının 40 illiyi şərəfinə 5 və 100 kron nominallı xatirə sikkələri işıq üzü gördülər.
1920-ci ilə aid 10 filler və 1920—1922-ci illərə aid 20 filler sikkələri Kremntisada yox, Budapeştdə zərb olunmuşdur, çünki zərbxananın təchizat avadanlıqları bu şəhərə gətirilmişdir. Sikkələrin görünüşü və xüsusiyyətləri dəyişməz qaldı, o cümlədən Kremntisa zərbxanasının işarəsi "KB" yerində qaldı.[15][16][17]
| Avers | Revers | Nominal | Diametr, mm | Kütlə, q | Metal | Çevrəsi | Zərb olunma illəri |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
 |
1 filler | 17 | 1,66 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892—1904, 1906, 1914 |
 |
 |
2 filler | 19 | 3,33 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892—1910, 1914, 1915 |
 |
 |
2 filler | 17 | 2,78 | Dəmir | hamar | 1916—1918 |
 |
 |
10 filler | 19 | 3 | Nikel | nahamar | 1892—1896, 1906, 1908, 1909, 1914 |
 |
|
10 filler | 19 | 3 | Mis/Sink/Nikel (500/400/100) | nahamar | 1914—1916 |
|
 |
10 filler | 19 | 2,5 | Dəmir | nahamar | 1915, 1916, 1918, 1920 |
 |
 |
20 filler | 21 | 4 | Nikel | nahamar | 1892—1894, 1906—1908, 1914 |
 |
 |
20 filler | 21 | 3,33 | Dəmir | hamar | 1914—1918, 1920—1922 |
 |
 |
1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN[b 1] | 1892—1896, 1906 |
 |
 |
1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1896 |
 |
 |
1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1912—1916 |
 |
 |
2 krona | 27 | 10 | Gümüş/Mis (835/165) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1912—1914 |
 |
 |
5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1900, 1906—1909 |
 |
 |
5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1907 |
 |
 |
10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | узор | 1892—1915 |
 |
 |
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1892—1913 |
 |
 |
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1914—1916 |
 |
 |
20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | HARCBAN ÉS BÉKÉBEN A NEMZETTEL A HAZÁÉRT[b 2] | 1918 |
 |
 |
100 kron | 37 | 33,8753 | Qızıl/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1907 |
 |
 |
100 kron | 37 | 33,8753 | Qızıl/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1907, 1908 |
Avstriya zərbxanası Avstriya-Macarıstan sikkələrinin xüsusiyyətlərinə tam uyğun olan krona sikkələrini buraxmağa davam edir. "Avstriya" tipli sikkələr zərb olunur: 10 kron (zərb edilmə ilinin qeydi ilə, 1912), 20 kron (1915), 100 kron (1915).[18]
Krona banknotların buraxılışı 1900-cü ildə başladı. Banknotların bir tərəfinə alman, digər tərəfinə macar dilində mətn yazılmışdır. Əskinasların bu şəkildə tərtibatı Avstriya-Macarıstanda 1880-ci ildən bəri istifadə olunurdu. istisna kimi 1916-cı ilə aid 1 krona və 1914-cü ilə aid 2 kronanı göstərmək olar, onların üstündə iki dildə olan mətin hər iki tərəfə yerləşdirilmişdir, eyni zamanda 1918-ci ilə aid 25 və 200 krona dəyərində pul bir tərəfli əskinaslardan ibarət idilər. "2 yanvar 1913" tarixi qeydi ilə 1918-ci ildə buraxılmış 20 kron banknotları 1913-cü ildə buraxılmış əskinaslardan "II. AUFLAGE" (banknotun "alman" tərəfində) və "II. KIADÁS" (banknotun "macar" tərəfində) yazıları ilə fərqlənirdilər. 1918-ci il nüsxəli 25 və 200 kron dəyərində bir tərəfli əskinaslar müvəqqəti banknotlar kimi buraxılmışdılar və onların üstündə 1919-cu il iyunun 30-dək adi banknotlarla dəyişdirilməli olduğuna dair qeyd var idi. Əslində, belə bir mübadilə baş tutmadı, bu əskinaslar həmin tarixdən sonraki dövriyyədə də istifadə edilməyə davam edildi.[19]
| Şəkil | Nominal | Ölçüsü, mm | Tarixi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Avers | Revers | banknotda qeyd olunan | dövriyyəyə buraxılması | dövriyyədən çıxarılması | ||||
| 1900—1902-ci illər nəşri | ||||||||
 |
 |
10 kron | 121 × 80 | 31 mart 1900-cü il | 2 sentyabr 1901-ci il | 28 fevral 1907-ci il | ||
 |
 |
20 kron | 131 × 87 | 20 sentyabr 1900-cü il | 30 iyun 1910-cu il | |||
 |
 |
50 kron | 150 × 100 | 2 yanvar 1902-ci il | 26 may 1902-ci il | 31 dekabr 1916-cı il | ||
 |
 |
100 kron | 160 × 106 | 20 oktyabr 1902-ci il | 31 avqust 1912-ci il | |||
 |
 |
1000 kron | 191 × 127 | 2 yanvar 1903-cü il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | |||
| 1904—1910-cu illər nəşri | ||||||||
 |
 |
10 kron | 140 × 80 | 2 yanvar 1904-cü il | 25 fevral 1905-ci il | 31 dekabr 1918-ci il | ||
 |
 |
20 kron | 150 × 89 | 2 yanvar 1907-ci il | 22 iyun 1908-ci il | 31 dekabr 1915-ci il | ||
 |
 |
100 kron | 163 × 107 | 2 yanvar 1910-cu il | 22 avqust 1910-cu il | 31 may 1915-ci il | ||
| 1912—1914-cü illər nəşri | ||||||||
 |
 |
20 kron | 150 × 89 | 2 yanvar 1913-cü il | 29 sentyabr 1913-cü il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | ||
 |
 |
50 kron | 162 × 100 | 2 yanvar 1914-cü il | 18 dekabr 1916-cı il | |||
 |
 |
100 kron | 163 × 107 | 2 yanvar 1912-ci il | 13 dekabr 1912-ci il | |||
| Müharibə dövrü nəşri | ||||||||
 |
 |
1 krona | 112 × 67 | 1 dekabr 1916-cı il | 21 dekabr 1916-cı il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | ||
 |
 |
2 krona | 112 × 67 | 5 avqust 1914-cü il | 16 avqust 1914-cü il | 31 iyul 1917-ci il | ||
 |
 |
2 krona | 125 × 85 | 1 mart 1917-ci il | 9 iyul 1917-ci il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | ||
 |
 |
10 kron | 150 × 80 | 2 yanvar 1915-ci il | 24 iyul 1916-cı il | |||
| Müharibədən sonrakı nəşr | ||||||||
 |
|
20 kron (II nəşr) |
150 × 89 | 2 yanvar 1913-cü il | 28 oktyabr 1918-ci il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | ||
 |
 |
25 kron | 135 × 80 | 27 oktyabr 1918-ci il | 30 oktyabr 1918-ci il | |||
 |
 |
200 kron | 168 × 100 | |||||
 |
 |
10 000 kron | 191 × 127 | 2 noyabr 1918-ci il | 19 dekabr 1918-ci il | |||
| 1892—1914 |
|
| 1900 |
|
| 1913 |
|
| 1914 |
|
| 1915 |
|
| 1916 |
|
| 1917 |
|
| 1918 |
|
| 1919 |
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
