Alveolarer Approximant

De alveolari Approximant oder alveolari rhotischi Approximant isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. Er chùnt zwar in dr Wältsprooch Änglisch vor, isch sùnscht aber änder sälte. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet defür isch [ɹ].

Alveolare Approximant
IPA-Nummere	151
IPA-Zeiche	ɹ
IPA-Bildli
Teuthonista	?
X-SAMPA	r
Kirshenbaum	r
Hörbiispiilⓘ/?

Artikulation

• Es isch en Approximant, er wird ohni Verschlùss oder Engi im Muul bildet.
• De Artikulationsort isch alveolar; er wird mit de Zùng ùn de Alveole produziert, oder mit de Zùng grad hinter de Alveole.
• D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder.
• Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
• Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA-Transkription	Bedütig	Bemerkig
Änglisch	Australischs Änglisch	red	[ɹ̠ʷed]	‚root‘	Meischt grùndet. Cha au en [ɻ] sy.
	di meischte amerikanische Dialäkt[1]		[ɹ̠ʷɛd]
	Britischs Änglisch
Armenisch	öschtlichi Dialäkt	սուրճ	[suɹtʃ]	‚Kaffi‘
Assamesisch		ৰঙা/rônga	[ɹɔŋa]	‚root‘
Birmanisch[2][3]		တိရစ္ဆာန်	[təɹeɪʔsʰàɴ]	‚Dier‘	Chùnt nùmme in Lehnwörter vor, meischt ussem Änglische oder em Pali.
Dütsch	Öschtrychichs Standarddütsch[4]	Rebe	[ˈɹeːbɛ]	‚Räbe‘	Näbe [r] eini möglichi Ussprooch. Hüt sin Zäpfli-r wie [ʁ], [χ] oder [ʀ] wyter verbreitet.[4]
	Siegerländer Platt[5]		[ˈɹeːbə]		In de meischte andre Dialäkt isch es en [ʁ] oder [ʀ].
	Schlesisch
	Oberlausitzisch
	Wäller Platt[6]
Färöisch		róður	[ɹɔuwʊɹ]	‚Ruder‘
Igbo[7]		rí	[ɹ̠í]	‚ässe‘
Persisch		فارسی	[fɒːɹˈsiː]	‚Persisch‘	Allophon vo /ɾ/ vor [d], [l], [s], [ʃ], [t], [z] ùn [ʒ].
Schwedisch	mittelschwedischi Dialäkt[8]	starkast	[ˈs̪t̪äɹːkäs̪t̪]	‚stärchscht‘	Allophon vo /r/.
Tschuktschisch		ңирэк	[ŋiɹek]	‚zwei‘
Vietnamesisch	Saigon[9]	ra	[ɹa]	‚ussegoo‘	In freier Variation mit [ɾ], [r] ùn [ʐ].
Zapotekisch	Tilquiapan[10]	rdɨ	[ɹd̪ɨ]	‚wyterreiche‘	Allophon vo /ɾ/ vor Konsonante

Fuessnote

1. Hallé, Best & Levitt (1999:283), wo die Artikel zitiert Delattre & Freeman (1968), Zawadzki & Kuehn (1980), & Boyce & Espy-Wilson (1997)
2. Cornyn (1944:7)
3. Watkins (2001)
4. Moosmüller, Schmid & Brandstätter (2015:340–342)
5. Kohler (1995:165f), cited in Vorlage:Webarchiv/Wartung/ParameterBitte entweder wayback- oder webciteID oder archive-today-Parameter angeben
6. Wäller Platt: Die Aussprache
7. Ikekeonwu (1999:108)
8. Engstrand (1999:141)
9. Thompson (1959:459)
10. Merrill (2008:109)

Konsonante	Lueg au: IPA, Vokale
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞ Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ dð ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx ɡɣ qχ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ ʂʼ q͡χʼ    Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’ Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.