From Wikipedia, the free encyclopedia
Die nasionale vlag van Israel (Hebreeus: דגל ישראל, Degel Jisra'él; Arabies: علم إسرائيل, ʿAlam Israʼīl) is op 28 Oktober 1948 amptelik goedgekeur, vyf maande nadat die Staat Israel tot stand gekom het. Dit verteenwoordig die staat, sy soewereiniteit, sy instansies en sy burgers, sowel in Israel asook in die wêreld. Die vlag vertoon ’n blou Dawidster tussen twee horisontale blou bane op ’n wit agtergrond. Die Israeliese vlagwetgewing bepaal die amptelike afmetings op 160 by 220 cm. Daarom is die amptelike verhoudings 8:11. Variante met ’n wye verskeidenheid van verhoudings kan gevind word, met 2:3 wat algemeen is.
Bynaam | "Vlag van Sion" |
---|---|
Gebruik | Nasionale vlag |
Verhouding | 8:11 |
Goedgekeur | 28 Oktober 1948[1] |
Ontwerp | ’n Blou Dawidster tussen twee blou horisontale bane op ’n wit agtergrond. |
Bynaam | Vlootvaandel |
Gebruik | Vlootvaandel |
Verhouding | 2:3 |
Goedgekeur | 1948 |
Ontwerp | ’n Wit driehoek aan die vlagpaalkant met ’n vlootblou Dawidster in op ’n vlootblou agtergrond. |
Bynaam | Vlootvaandel |
Gebruik | Burgerlike vaandel |
Verhouding | 2:3 |
Goedgekeur | 1948 |
Ontwerp | ’n Wit sirkel naby die vlagpaalkant met ’n vlootblou Dawidster in op ’n vlootblou agtergrond. |
Bynaam | Lugmagvaandel |
Verhouding | 2:3 |
Goedgekeur | 1948 |
Ontwerp | ’n Hemelsblou-vlag met dun wit strepe met donkerblou grense naby die bo- en onderkant, met ’n lugmag-kokarde in die middel. |
Die blou kleur word as “donker lugblou” beskryf[2] en wissel van vlag tot vlag.[3][2] Die vlag is in 1891 vir die Sionistiese Beweging ontwerp. Die basiese ontwerp herinner aan die talliet (טַלִּית), die Joodse gebedskleed, wat wit is met donker strepe. Die simbool in die middel verteenwoordig die Dawidster (מָגֵן דָּוִד, Maden David), ’n Joodse simbool wat van Antieke tye dateer. Die vlag het in Risjon LeSion tydens die eerste alijá in 1885 verskyn en is in Basel deur die Eerste Sionistiese Kongres van 1897 aanvaar. Hierdie vlag is verkies bo die "Sewester-vlag" wat deur Theodor Herzl voorgestel is. Na die stigting van die Staat Israel het die Voorlopige Staatsraad die vlag van die staat bespreek. Die vlag van die Sionistiese beweging is amptelik gekies om vanaf 28 Oktober 1948 as vlag van die staat Israel te dien en het voorkeur geniet bo ander idees, hoofsaaklik as gevolg van die gewildheid onder die Joodse volk.[2] Die regstatus van die vlag is veranker in die Vlag- en Simboolwet 5719–2018 en het grondwetlike status in die Grondwet ontvang: Basiese wet: Israel as die nasiestaat van die Joodse volk.
’n Beduidende deel van die van die Staat Israel se Joodse bevolking, en van die Jode wat in ander lande woon, beskou die nasionale vlag as ’n simbool van die onafhanklikheid van die Staat Israel. Een van die mees algemene uitdrukkings hiervan is die opheffing van die vlag op huise en motors op Onafhanklikheidsdag. In die ultraortodokse sektor is daar ’n polemiek oor die houding jeens die vlag en sy plek in hierdie samelewings, veral omdat dit ’n Sionistiese simbool is, en in sommige Arabiese sektore is daar dieselfde polemiek omdat dit ’n Sionistiese en Joodse simbool is.
In 2007 is ’n Israelse vlag van 660 m by 100 m met ’n gewig van 5,2 ton naby die antieke Joodse vesting Masada onthul waar dit ’n wêreldrekord opgestel het vir die grootste vlag.[4] Dit is later deur ’n reuse-vlag van Libanon verbygesteek, wat in 2013 weer deur ’n reuse-vlag van Roemenië in Clinceni geklop is.[5][6][7][8][9]
Die vlag se vorm is in ’n amptelike verklaring van die Voorlopige Staatsrad (מועצת המדינה הזמנית) soos volg bepaal:
“ | הדגל – 220 סנטימטרים אורכו, 160 סנטימטרים רוחבו. הרקע – לבן ועליו שני פסי תכלת כהה, 25 סנטימטרים רוחב הפס, נטויים לכל אורכו של הדגל מצלע אל צלע. הפס העליון – במרחק 15 סנטימטרים מצלע האורך התחתונה. באמצעיתו של הרקע הלבן, בין שני פסי התכלת ובמרחק שווה משניהם – מגן דוד עשוי שישה פסי תכלת 5.5 סנטימטרים רוחב האחד, המצטרפים לשני משולשים שווי צלעות, שבסיסותיהם מקבילים לשני פסי התכלת שלאורך הדגל | ” |
“ | Die vlag: Lengte 220 sentimeter, hoogte 160 sentimeter. Die agtergrond: Wit, daarop twee donker hemelsblou strepe, elkeen 25 sentimeter breed, gestrek van kant tot kant, die hele lengte van die vlag. Die boonste streep: In ’n afstand van 15 sentimeter van die bokant. In die middel van die wit agtergrond, tussen die twee hemelsblou strepe, in ’n gelyke afstand van altwee: ’n Dawidster bestaande uit ses hemelsblou strepe, elkeen 5,5 sentimeter breed, saamgevoeg tot gelyksydige driehoeke wat se grondlyne parallel is met die twee hemelsblou strepe wat strek oor die lengte van die vlag.[10] | ” |
Die geldigheid van hierdie bepalings is vasgelê in die Vlagwet van 5709–1949. In vlagkundige terme is die vlag van Israel ’n reghoekige vlag in ’n verhouding van 8:11 tussen sy breedte en sy lengte met 5 afwisselende stroke van wit en blou. Die verhouding tussen die stroke is 3:5:16:5:3. In die middel van die sentrale strook is ’n heksagoon (Dawidster) wat se hoekpunte na die blou strepe wys. Die skakering van die kleur blou word in die wet omskryf as "donker hemelsblou" (כחול כהה, tgélet kehé) wat gedefinieer word as Indanthren Calidon (afgekort: GCDN).[11] Die vlag is spieëlsimmetries in breedte en lengte. Die strepe wat oor die vlag strek is afgelei van die talliet (טלית) die gestreepte gebedskleed van die Jode. Die kleure van die vlag is gebaseer op die tgélet (התכלת), waaruit die rok gemaak is wat deel was van die Hoëpriester se klere. In die praktyk wissel die skakering van die blou van vlag tot vlag en is nie vaas nie, soms donkerblou en soms ligblou.
Kleurskema |
blou | wit |
---|---|---|
RGB | 0/56/184 | 255/255/255 |
Heksadesimal | #0038b8 | #FFFFFF |
CMYK | 100/70/0/28 | 0/0/0/0 |
Die blou bane is veronderstel om die strepe op ’n talliet, die tradisionele Joodse gebedskleed, voor te stel. Die uitbeelding van die Dawidster op die vlag van die Staat Israel word wêreldwyd erken as ’n simbool van die Jode en Judaïsme. Die Dawidster as ’n Joodse simbool dateer uit Antieke tye. Volgens ’n legende het Keiser Karel IV in 1357 toestemming aan die Jode van Praag verleen om ’n vlag met ’n Dawidster te gebruik.
Die Israeliete het ’n blou kleurstof genaamd tgélet gebruik; die kleurstof is gemaak van ’n seeslak (Murex trunculus).[17] Die kleurstof was baie belangrik in Joodse en nie-Joodse kulture van die tyd en is deur koninklikes en boklasse gebruik om klere, gordyne ens. mee te kleur. Die kleurstof van ’n verwante slak kan gebruik word om die purperkleur (argaman) te verkry.
In die Bybel word die Israeliete beveel om een van die drade van hulle klossies (tzitzit) met tgélet te kleur: “As julle die klossies sien, moet julle dink aan al my gebooie sodat julle dit onderhou en nie die sondige begeertes van julle hart en oë navolg nie.” (Num. 15:39).[18] Tgélet stem ooreen met die kleur van die goddelike openbaring (Midrasj Bamidbar Rabbah vx). Teen die einde van die Talmoediese era (500–600 n.C.) het die industrie wat die kleurstof vervaardig het ineengestort. Dit het al hoe skaarser geword en met verloop van tyd het die Joodse gemeenskap vergeet welke spesie van seeslak die spesifieke kleurstof vervaardig. Aangesien Jode nie in staat was om hierdie gebod na te kom nie het hulle die klossies wit gelos. In herinnering aan die gebod van die gebruik van tgélet-kleurstof het dit algemene gebruik vir Jode geword om blou of pers strepe in die kleed van hulle talliet in te weef.[19]
Die idee dat blou en wit – op 'n manier wat aan ’n vlag herinner – die nasionale kleure van die Jode was, is na alle waarskynlikheid eerste deur Ludwig August Frankl von Hochwart, ’n Oostenrykse digter, geopper.[20] In sy gedig Juda's Farben ("Juda se kleure") wat in 1864 gepubliseer is na ’n besoek aan Jerusalem skryf hy:[21]
|
|
Die praktiese gebruik van hierdie vlag in sy bekende vorm dateer uit die dae van die eerste alijá ("opstyging" na Israel). Die skrywer Mordegai Ben Hillel Hakohén (מרדכי בן הלל) dokumenteer ’n fees ter ere van Mosje Montefiore (משה מונטיפיורי) se 100ste verjaarsdag in die jaar 1884 en skryf: "Vir die eerste keer het ons die nasionale kleure aan die algemene publiek geopenbaar, want baie het nie geweet dat blou en wit die kleure van ons mense is nie." Die keuse van kleure, sowel deur Frenkel asook deur mense van die eerste alijá, was nie toevallig nie, aangesien daar in die boek Numeri ("Bemidbar", מדבר), sprake is van die talliet (gebedskleed) met ’n hemelsblou draad:
“ | Hulle moet ’n hemelsblou draad (פְּתִיל תְּכֵלֶת, p'tiel tgélet) aan die hoekklossies (צִיצִת הַכָּנָף, tsietsiet ha-kanaf) vasbind.[22] | ” |
Die Dawidster-simbool wat opgeneem is in die vlag, word gevind in die kulture van talle volke vanaf die Oudheid, maar word sedertdien in baie kuns- en rituele voorwerpe met die Jodedom geïdentifiseer. In 1885 hys Israel Belkind (ישראל בלקינד), een van die stigters van die Bilu-beweging (תנועת ביל"ו), die vlag wat hy saam met Fanny Meirowitsj (פאני מאירוביץ') ontwerp het in ’n gedaante soortgelyk aan vandag s’n ("’n Stuk wit materiaal met twee hemelsblou strepe aan albei kante soos ons talliet en ’n blou Dawidster in die middel") by geleentheid van die driejaarsviering van die stigting van die landboudorp Risjon LeSion. Hierdie vlag staan bekend as die "Risjon LeSion"-vlag.[23][24] In 1891 het Michael Halperin (מיכאל הלפרן), een van die stigters van die landboudorp Nes Siona (נס ציונה), ’n soortgelyke vlag gebruik met ’n blou heksagram en die teks “נס ציונה” (Nes Siona, “’n banier na Sion toe”: ’n verwysing na Jeremia 4:6[25] wat later aanvaar is as die moderne naam van die stad, Nachalat Reuven). ’n Blou-en-wit vlag met die Dawidster en die Hebreeuse woord “Makkabeër” is in 1891 deur die "Orde van die Seuns van Sion" (מסדר בני ציון, Misdar Bnei Sion) in Boston gebruik. Jacob Baruch Askowitsj en sy seun Charles het die “vlag van Juda” ontwerp wat op 24 Julie 1891 tydens die inwyding van die Sionsaal van die Orde van die Seuns van Sion in Boston gehys is. Die vlag was gebaseer op die tradisionele talliet met dun blou bane naby die bo- en onderkant en in die middel ’n sespuntige Dawidster met die woord “Makkabeër” in blou letters geverf.[26] Dis onmoontlik om te weet hoe goed hierdie gebeurtenisse bekend was aan die deelnemers van die Eerste Sionistiese Kongres te Basel in 1897, waar die vlag met twee blou strepe op ’n wit agtergrond en ’n Dawidster daarop aangeneem is en Theodor Herzl se voorstel verwerp is – ’n vlag met sewe goue sterre op ’n wit agtergrond wat die nuwe lewe van Israel (wat toe in 1897 mog nie bestaan het nie) sou versinnebeeld. Theodor Herzl beskryf sy idee van ’n vlag vir die nuwe Joodse tuisland in Der Judenstaat (1896) soos volg:[27]
“ | Wir haben keine Fahne. Wir brauchen eine. Wenn man viele Menschen führen will, muss man ein Symbol über ihre Häupter erheben. Ich denke mir eine weisse Fahne, mit sieben goldenen Sternen. Das weisse Feld bedeutet das neue, reine Leben; die Sterne sind die sieben goldenen Stunden unseres Arbeitstages. Denn im Zeichen der Arbeit gehen die Juden in das neue Land. | ” |
“ | Ons het geen vlag nie. Ons benodig een. Indien ons baie mense wil lei moet ons ’n simbool bo hul kop hys. Ek dink aan ’n wit vlag met sewe goue sterre. Die wit veld verwys na die nuwe, suiwer lewe; die verwys na die sewe goue ure van die werksdag. Want in die naam van die werk gaan die Jode na die nuwe land. | ” |
Hoewel hierdie vlag die Joodse geloofsimbole beklemtoon wou Theodor Herzl hê dat die vlag meer universele simbole moes bevat: 7 goue sterre vir die 7-uur werkskwota van die verligte te stigte staat, wat sosialistiese wetgewing sou bevorder.[28] David Wolffsohn was ’n sakeman wat ’n prominente rol in die vroeë Sionistiese beweging gespeel en homself beskou het as die vader van die idee om die vlag na aanleiding van die talliet te ontwerp. Hy beskryf die omstandighede rondom die skepping van die Israeliese vlag – oorspronklik die vlag van die ontluikende Sionistiese beweging – met die ontwerp van Theodor Herzl wat min ondersteuning geniet het as volg:[29]
“ | בפקודת מנהיגנו הרצל באתי לבזל, כדי לעשות את כל ההכנות לקונגרס הראשון. בין השאלות הרבות שהעסיקוני אז הייתה אחת... באיזה דגל נקשט את אולם הקונגרס? מה הם צבעיו? הן דגל אין לנו. הרעיון הזה הכאיבני מאוד. צריך ליצור את הדגל. ואולם באיזה צבעים נבחר? והנה הבהיק רעיון במוחי: הרי יש לנו דגל. לבן כחול. הטלית אשר בה נתעטף בתפילתנו – טלית זו היא סמלנו. נוציא נא את הטלית מנרתיקה ונגולל אותה לעיני ישראל ולעיני כל העמים. הזמנתי אז דגל כחול לבן ומגן דוד מצויר עליו. וכך בא לעולם דגלנו הלאומי.[30] | ” |
“ | In opdrag van ons leier, Herzl, het ek na Basel gekom om die Eerste Kongres voor te berei. Onder die talryke vrae wat my opdraggewer gehad het, was: Met watter vlag moet die kongressaal versier word? Want het nie ’n vlag nie. Hierdie gedagte het ons baie gepla. ’n Vlag moet geskep word. Maar watter kleure sal ons kies? Toe skiet ’n gedagte deur my kop: Ons hét mos ’n vlag. Wit en blou. Die talliet waarmee ons toedraai wanneer ons bid! Hierdie gebeedskleed is ons simbool. Kom ons haal hierdie talliet uit sy sak en ontplooi dit voor die oë van Israel en voor die oë van alle volke. Toe bestel ek ’n blou-en-wit vlag waarop ’n Dawidster geteken is. En so het ons nasionale vlag in die wêreld gekom. | ” |
In 1897 is die Eerste Sionistiese Kongres in Basel, Switserland, gehou om ’n tuisland vir die Jode in Palestina te oorweeg. Morris Harris, ’n lid van die New York Hovevei Sion het sy tentwinkel gebruik om ’n geskikte banier en versierings vir die ontvangs te maak en sy moeder, Lena, het die vlag gestik.[31] Die vlag was twee blou bane en ’n groot blou Dawidster in die middel. Die vlag was tien voet by ses voet – dieselfde as die vlag van die Verenigde State – en het bekend geword as die “Vlag van Sion”. Dit is as die amptelike Sionistiese vlag aanvaar gedurende die Tweede Sionistiese Kongres in Switserland in 1898 en Israel, as onafhanklike staat, het in 1948 dié ontwerp as sy amptelike vlag aanvaar.[32]
’n Vlag met blou en wit bane en ’n Dawidster in die middel het in 1904 saam met vlae van ander lande van een van die geboue by die Louisiana Wêreldtentoonstelling gehang.[33]
Aan die einde van die Eerste Wêreldoorlog, nadat die Jode wat uit Tel Aviv verdryf is van Kfar Saba na Jaffa teruggekeer het, het die leier van die gemeenskap, Rabbi Menagem Jitsgak klioner (מנחם יצחק קליונר), die idee gehad om die vlag te vertoon op die vensters van die huise waarnatoe die mense teruggekeer het. Hy teken toe 'n skets van die vlag soos dit vandag bekend is en bestel in 1920 ’n eerste handelshoeveelheid by ’n fabriek in Italië.[verwysing benodig]
Ten tyde van die Jisjoew (היישוב; die Joodse gemeenskap in Palestina voor die totstandkoming van die Staat Israel) het die vlag die Sionistiese beweging gedien en is dit in die openbaar by amptelike plegtighede gehys. Soldate van die Pionierskorps (חיל החפרים, Geil ha-Gapparim), een van die eerste eenhede van Jisjoew-vrywilliges in die Britse leer tydens die Tweede Wêreldoorlog, van wie baie in April 1941 as krygsgevangenes in die hande van die Nazi's geval het, het reeds in 1940 die Jisjoewvlag onder die Britse vlag gehys toe hulle in die Westelike Woestyn (Egipte) gedien het. Verantwoordelik hiervoor was hulle leier Yosef Almogi (יוסף אלמוגי). Baie foto's wat hiervan getuig het in die nalatenskap behoue gebly van diegene wat uit die gevangeskap bevry is.[34]
Die Joodse Brigade (הבריגדה היהודית, ha-Brighada ha-Jehoediet) het ’n skouerkenteken gebruik wat aan die vlag se ontwerp en kleure herinner. Soldate van die Brigade het die vlag gereeld langs die Britse vlag gehys en sodoende met hulle Britse bevelvoerders gebots. Hulle het dit by amptelike seremonies van die Brigade gehys. Na die aankoms van die Joodse Brigade in Italië het Mosje Sjarét (משה שרת), hoof van die Politieke afdeling van die Joodse Agentskap (המחלקה המדינית של הסוכנות היהודית, ha-Sognoet ha-Jehoediet), op 3 April 1945 ’n besoek aan hulle afgelê, ’n vlag aan die vegters oorhandig en by die vlaghysing ’n toespraak gehou wat bekend staan as "die Vlagtoespraak". Die Joodse Brigade was die eerste en enigste strydkrag wat gedurende die Tweede Wêreldoorlog onder ’n Joodse vlag en as verteenwoordigers van die Joodse volk geveg het.
Ten tyde van die onafhanklikheidsverklaring is die saal met ’n groot vlag versier wat agter die sprekers teen die muur pryk en die onafhanklikheid wat pas bereik is op ’n in die ooglopende manier beklemtoon.
Na die totstandkoming van die Staat Israel was daar kommer dat, indien die vlag van die Sionistiese beweging deur die Staat Israel aangeneem word, dit politieke en regsprobleme kon veroorsaak vir ondersteuners van die beweging wat burgers van ander lande was. Om dié rede is aanvanklik slegs die vlae vir gebruik op skepe bepaal – die vlootvaandel en die handelsvlag – terwyl die debat oor die algemene vlag uitgebrei is om verskeie ontwerpsvoorstelle te oorweeg. Die Wapen en Vlag-Komitee (ועדת הסמל והדגל) van die Voorlopige Staatsraad (מועצת המדינה הזמנית) het voorstelle gevra en ’n groot aantal idees vir die vlag se ontwerp ontvang. Die meeste was gebaseer op die Sionistiese beweging se vlag met geringe veranderings.
Enkele veranderings wat voorgestel is:
Uiteindelik is besluit im die vlag van die Sionistiese beweging sonder veranderings aan te neem, hoofsaaklik as gevolg van die gewildheid wat dit onder die Joodse bevolking geniet het, en omdat buitelandse lande en organisasies dit reeds as die nasionale vlag van die Joodse volk begin identifiseer het. Dié besluit is geneem nadat Mosje Sjaret (משה שרת) met Joodse Sionistiese groepe dwarsdeur die wêreld gekorrespondeer het, veral met groepe in die Verenigde State, wat hul goedkeuring en selfs aanmoediging uitgespreek het, dat dié vlag ook as vlag van die Staat Israel moet dien. Die finale besluit oor die nasionale vlag is op 28 Oktober 1948 geneem. Daar was ’n voorneme om Herzl se sewe goue sterre in die sterre in te sluit, in plaas van op die vlag, maar uiteindelik is ’n wapen sonder sterre gekies, en die sewe goue sterre is vandag net in die wapens van ’n paar Israeliese stede te siene. In die Arabiese media is herhaaldelik beweer dat die twee strepe ’n verwysing is na Israel se strewe om alle gebiede tussen die Nylrivier en die Eufraat te verower.[39]
Die wettige en politieke status van die vlag van die Staat Israel en sy wapen word bepaal in die Vlag- en Wapenwet 5709–1949 (בחוק הדגל והסמל) wat op 24 Mei 1949 aangeneem is. Die wet bepaal die staat se vlag, sy wapen en sy nasionale volkslied. Die wet verbied die gebruik van die vlag vir kommersiële doeleindes, behalwe die vervaardiging en verkoop van vlae, en in gevalle waar die Minister van Binnelandse Sake toestemming verleen het. Die wet bepaal plekke waar dit verpligtend is om die vlag te hys (soos staatsdepartemente), en plaas ook ’n strafregtelike verbod op die aantasting van die vlag se eer. Die reëls vir die behoorlike gebruik van die nasionale vlag is oor die algemeen soortgelyk aan dié van ander lande, maar verskil in ’n paar wesenlike aspekte. In die Verenigde State word die verbrand of vernietiging van die vlag deur burgers as ’n uiting van ekstremisme beskou maar binne die raam van vryheid van spraak. Die Israeliese wet laat sulke dade nie toe nie. Aan die ander kant is die regulasies betreffende die gebruik van die vlag deur amptenare in die Verenigde State strenger as in Israel. Die Amerikaanse wet bepaal byvoorbeeld dat dit verbode is vir offisiële vlagdraers om die vlag die vloer te laat raak en dat amptenare daarvoor moet sorg dat ’n vlag wat op die grond geval het, begrawe moet word. In Israel is daar nie soortgelyke streng bepalings nie (afgesien van ’n bevel wat deur die Generale Staf aan soldate gegee is betreffende vlae wat aan die grond geraak het). In die Verenigde Koninkryk het baie burgers die gewoonte om voorwerpe met die nasionale vlag ("Union Jack") te versier, selfs sakkies in supermarkte of onderklere; in Israel is so iets onaanvaarbaar.[40][41]
Die Israeliese wet bepaal die voorrang van die nasionale vlag indien dit saam met die vlae van institute en organisasies gehys word. Dit moet eerste gehys en laaste gestryk word. Wanneer die nasionale vlag saam met dié van ander lande getoon word, moet alle vlae gelyk behandel word.
In ooreenstemming met ’n wysiging van die wet in 1997, wat op inisiatief van ’n Lid van die Knesset, Limor Livnat, aangebring is, moet die vlag gehys word op die hofgebou of aan die voorkant van die hoofgebou van alle skole en opvoedkundige instellings wat deur die Departement van Onderwys erken word, insluitende erkende nieamptelike instellings. Die wet vereis egter nie dat die vlag gehys word by instellings wat deur die Departement van Godsdienstige Sake erken word nie. Dus mag Garedi (streng ortodokse) opvoedkundige instellings hulle daarvan onthou om die vlag te hys.
Wysigings op die Vlag- en Wapenwet 5713–1953 (Gebruik van die nasionale vlag), wat op 16 April 1953 aangeneem is, lê ’n groot aantal tegniese besonderhede vas betreffende die manier waarop die vlag behoorlik vertoon en gebruik moet word.[42]
Naas hysing word die vlag baie keer ook vertikal teen geboue opgehang. In so ’n geval word die vlag dikwels in ’n grootte vertoon wat ver buite die formaat is wat deur die wet voorgeskryf word, en dikwels word die Dawidster so gedraai dat sy hoekpunte ba bo en onder wys (pleks van na die blou strepe). Hierdie praktyk is omstrede. Voor Onafhanklikheidsdag 2008 het die Bank Hapoalim Israeliese vlae versprei (in die Volksrepubliek China vervaardig) met Dawidsterre wat se hoekpunte vertikaal na bo en onder wys. Kanaal 7 en ander kritici het beweer dat dit ’n oortreding van die Vlagwet is.[43][44]
In Desember 2010 het die Knesset ’n wysiging aan van die Vlag- en Wapenwet goedgekeur wat vereis dat instansies wat ten volle of ten deel deur die staat befonds word, slegs nasionale vlae mag aanskaf wat in Israel vervaardig is.
’n Groot meerderheid van Israel se Joodse inwoners beskou die vlag as die nasionale simbool van die volk se onafhanklikheid. Dus was, byvoorbeeld, een van die sterkste en mees in die ooglopende uitings van die staat se soewereiniteit tydens die Onafhanklikheidsoorlog die hysing van die "inkvlag" (דגל הדיו) in Eilat. Dis is gebruiklik vir munisipale instellings om die nasionale vlag met die vlag van die plaaslike owerheid te hys. Sowat ’n week voor Onafhanklikheidsdag versier die plaaslike owerhede die straatlampe met nasionale en munisipale vlae. Ooreenkomstig die gesag wat aan hom verleen is deur die Onafhanklikheidsdag-Wet, 5709–1949, het die Eerste Minister, David Ben-Gurion, bepaal: "Op Onafhanklikheidsdag sal die staatsvlag by elke regerings- en openbare gebou asook by elke privaathuis vertoon word." Hierdie bepaling is nie afgedwing nie; die owerhede het egter die burgers aangemoedig om só te doen. Aan die einde van die 20ste eeu het die gebruik ontstaan om die vlag op privaatmotors te vertoon op Onafhanklikheidsdag.[45]
Op Jerusalemdag neem tienduisende mense deel aan die "Dans van die Vlae" (ריקוד דגלים, Rikoed ha-Deghaliem), ’n optog met Israeliese vlae deur die strate van Jerusalem na die Ou Stad tot by die Westelike Muur (הכותל המערבי, ha Kotel ha-Ma'rawi) – deur nie-Jode soms "Klaagmuur" genoem – wat die bevryding van Jerusalem gedurende die Sesdaagse Oorlog (מלחמת ששת הימים, Milgémmet Sjésjet ha-Jamiem) nateken. Die meeste deelnemers beskou hulle as "godsdienstig patrioties", en word met die godsdienstige vleuel van Sionisme geïdentifiseer.
Oor die jare was daar ’n aantal gebare rondom die vlag, meestal as uitings van standvastigheid. Die Habima-teater in Tel Aviv is byvoorbeeld gedurende die Eerste Golfoorlog in ’n reusagtige Israeliese vlag toegedraai toe vuurpyle na Tel Aviv afgeskiet is. Azzam Azzam (עזאם עזאם), wat op aanklagte van spioenasie in Egipte in hegtenis geneem is, is in ’n vlag gehul toe hy in 2004 uit gevangeskap teruggekeer het.
Daarbenewens het Israeliese burgers gewoontes aangeneem wat in ander lande gebruiklik is ten opsigte van die nasionale vlag. Byvoorbeeld het die seilplankryer Gal Friedman homself in ’n vlag gewikkel toe hy die gouemedalje by die Olimpiese Somerspele 2004 in Athene gewen het. Dis ’n algemene praktyk onder atlete by internasionale kompetisies om jouself in jou nasionale vlag toe te draai. Die ruimtevaarder Ilan Ramon (אילן רמון) het ’n Israeliese vlag op sy ruimtevaart saamgeneem, naas ander betekenisvolle voorwerpe soos ’n tekening deur ’n kind wat in die Holocaust omgekom het, ’n brief van Ron Arad, ’n kiddoesj-beker en ’n klein Tora-rol. Ook hierdie gewoonte om die vlag en ander betekenisvolle voorwerpe saam te neem na die heelal is gewild onder ruimtevaarders uit verskeie lande.
Die uitdrukking "blou-en-wit" (כחול לבן, kagól we-lawaan), na aanleiding van die vlag se kleure, word gebruik om na produkte te verwys wat in Israel vervaardig is, en is só in die omgangstaal opgeneem, soos byvoorbeeld in: "Koop blou-en-wit!" (קנה כחול לבן, kné kagól we-kawaan).
Tydens die protes teen die voorneme om die Gasastrook te ontruim ("Loskoppelingsplan", המחאה כנגד תוכנית ההתנתקות, togniet ha-hitnnatkoet) het albei kante die Israeliese vlag gebruik om hul opposisie téén of ondersteuning vir die plan uit te spreek. Die oranje linte (הסרטים הכתומים, ha-sratiem ha-ketoemiem), wat die kamp van die teenstanders se teken was, is aanvanklik aan die vlag geheg, maar later het "oranje vlae" (דגלים כתומים, deghaliem ketoemiem) verskyn in die gedaante van die vlag, maar oranje van kleur. Die ontruimingsplan se ondersteuners het blou linte vertoon, oftewel blou en wit, op ’n manier wat aan die nasionale vlag herinner. Rondom die vierings van die 60ste Onafhanklikheidsdag van die Staat Israel in 2008 is ’n Israeliese vlag in die grootte van 100 by 200 meter aan die voet van die Edomberge in Eilat ontplooi. Volgens die huidige stand (November 2018) is dit een van die grootste vlae ter wêreld. Die heel grootste vlag ter wêreld is glo in die Roemeense dorp Clinceni.[46]
In prente en skilderye is dit gewoon om die Israeliese vlag af te beeld met die vlagstok aan sy linkerkant, soos dit die gewoonte is in die meeste lande van die wêreld, in teenstelling met die skryfrigting van Hebreeus en Arabies, wat dié land se twee amptelike tale is. In ander lande waar gewoonlik van regs na links geskryf word (by uitstek in die Arabiese lande), word vlae afgebeeld met die vlagstok aan die regterkant. Aangesien Israel se vlag simmetries is, beide vertikaal en horisontaal, het die posisie van die vlagstok geen uitwerking op die vlag se vorm nie.
Bevel van die Generale Staf Nr. 33.0401 bepaal die houding jeens die staatsvlag, die vlag van die Israeliese Weermag (לדגל צה"ל = צבא הגנה לישראל; Tsáhal = Ts'wa Haghana le-Jisra'él), private afbeeldings en die vlae van die strydkragte en die bevelhebbers. In die Staat Israel heers algemene militêre diensplig en die meeste staatsplegtighede (veral die plegtighede op die Gedenkdag vir Israel se Gevalle Soldate en die Slagoffers van Terrorisme, op Onafhanklikheids- en selfs op die Gedenkdag vir die Sjoa-slagoffers en -helde) word na ’n militêre patroon gehou onder deelname van Tsáhal-soldate. Sodoende stel die Israeliese Weermag se houding jeens die vlag die aanvaarde norm vas, en die soldate – asook die algemene publiek – leer hoe om eerbied aan die vlag te betoon.
Luidens die bevel word die vlag in elke eenheid van die Israeliese Weermag elke dag na opstaan gehys en aan die einde van die dag voor sonsondergang gestryk. Hierdie seremonies neem ’n sentrale plek in die soldate se daaglikse roetine in. Volgens die bevel moet vlae op roudae tot op halfmas neergelaat word: Op die vooraand van die Gedenkdag vir Israel se Gevalle Soldate en die Slagoffers van Terrorisme, op Onafhanklikheids- en selfs op die Gedenkdag vir die Sjoa-slagoffers en -helde en tydens spesiale rouperiodes wat deur die regering bepaal word. Die bevel stel ook vas dat ’n vlag wat nie meer waardig is om gehys te word nie, op ’n spesiale plek vir hierdie doeleinde (גניזה, gniza) gebêre moet word – na aanleiding van die oer-ou Joodse tradisie om heilige boeke wat onbruikbaar geword het op ’n spesiale plek te bêre – terwyl spesiale vlae van historiese waarde bewaar moet word volgens die riglyne van die Israeliese Weermag se Afdeling vir Geskiedenis.
Die staatsvlag is minder populêr by die ultra-ortodokse (יהדות חרדית, Garedi) en Arabiese dele van die bevolking, en is trouens by ’n meerderheid in dié sektore glad nie gewild nie. Garedi opvoedkundige instellings word nie verplig om die vlag te hys nie, terwyl Arabiese openbare opvoedkundige instellings die vlag baie keer minder prominent vertoon as wat dit gebruiklik is in die Joodse sektor. In die Droese-sektor is dit gebruiklik om die Israeliese vlag te hys saam met die Droese-vlag, wat gemeenskaplik is aan alle Droese wêreldwyd.
Voorstelle om die vlag te verander, wat in elk geval nie ’n konkrete ontwerp vir ’n nuwe vlag behels nie, het in staatsinrigtings nie ter sprake gekom nie, maar kom af en toe voor in die openbare debat in verband met die kwessie of die Staat Israel – ooreenkomstig die Grondwet: Menswaardigheid en Vryheid – ’n "Joodse en demokratiese staat" is, of dalk – soos sekere kringe vereis – ’n "staat van al sy burgers" moet wees. Die eis om die vlag te verander word deur baie beskou as ’n bedreiging vir die wese van die staat. Teen hierdie agtergrond kom Limor Livnat se aanwysing in die jaar 2001, toe sy Minister van Onderwys was, dat die wysiging in die Vlagwet wat sy geïnisieer het, nagekom moet word, en dat die nasionale vlag aan die voorkante van alle skole in die Staat Israel gehys moet word, insluitende dié waar Arabiere of Garedim leer.[47]
Sommige Arabiese Israeli-politici sowel as die Hoë Opvolgkomitee vir Arabiese Burgers van Israel het ’n herevaluering van die Israelse vlag aangevra met die argument dat die Dawidster in die middel van die vlag ’n eksklusiewe Joodse simbool is.[48] Arabiese Israeli’s beweer dat die vlag hierdie deel van die bevolking nie verteenwoordig nie, aangesien dit geen verwysing na die Arabiese volk, na Islam of na Christendom behels nie. In hierdie verband is daar voorstelle gemaak om die vlag te wysig deur langs die Dawidster ’n sekelmaan by te voeg, 'n simbool wat met Islam geïdentifiseer word, of andersins om ’n ontwerp aan te neem wat neutraal is ten opsigte van godsdiens. Talle ander volke het egter geloofsimbole in hul vlae; Moslemsimbole kom voor op die vlae van onder meer Algerië, Turkye en Pakistan en Christensimbole kom voor op die vlae van die Nordiese lande, Switserland en die Verenigde Koninkryk.[49]
Oor hierdie voorstelle skryf Sjlomo Avineri (שלמה אבינרי):
“ | כך גם בעניין הדגל, אפשר להבין את הקושי של ערביי ישראל להזדהות עם דגל תכלת לבן עם מגן דוד. אבל גם בדגליהן של מדינות דמוקרטיות רבות מופיע הצלב: שווייץ ושוודיה, דנמרק ונורווגיה, וכמובן, הצלב הכפול של אנגליה וסקוטלנד בדגל הבריטי. האם זה מונע מיהודי אזרחי המדינות הללו להישבע אמונים לדגל? כמובן, זה קשה עליו, כי גם במדינה דמוקרטית קשה להיות מיעוט. ברמה סמלית זו, ערביי ישראל הם בחברה טובה. מכל מקום, אין שום נורמה דמוקרטית המחייבת לשנות את טיב סמליה של מדינת לאום.[50] | ” |
“ | Dieselfde geld vir die vlag: ’n Mens kan verstaan dat Israeliese Arabiere sikkel om hulle te identifiseer met ’n blou en wit vlag met ’n Dawidster daarop. Maar ook die kruis verskyn in die vlae van 'n aantal demokratiese lande: Switserland en Swede, Denemarke en Noorweë, en natuurlik die dubbele kruis van Engeland en Skotland in die Britse vlag. Verhinder dit Joodse burgers van hierdie lande om trou te sweer aan die vlag? Natuurlik is dit moeilik vir hulle, want selfs in 'n demokratiese land is dit moeilik om 'n minderheid te wees. Op hierdie simboliese vlak is Israeliese Arabiere in goeie geselskap. In elk geval is daar geen demokratiese norm wat die verandering van 'n nasionale staat se nasionale simbole vereis nie. | ” |
Daarop antwoord Sammy Smooha dat daar geen vergelyking is tussen die Westerse lande wat glo in die tradisie van liberale demokrasie, waarin die etniese element sekondêr is, en Israel nie. "Etnisiteit is inherent in sy [Israel se] wese, sy identiteit, sy institusionele organisasie en sy openbare beleid." Smooha sê verder dat solank daar geen "Israeliese" identiteit is wat al sy burgers op ’n gelyke basis plaas nie, het die feit dat die staatsvlag alleen op Joodse simbole gebaseer is, ’n diskriminerende betekenis.[51]
Die Dawidster is boonop histories nie eksklusief ’n Joodse simbool nie. Dit is in antieke sinagoges as argitektoniese motief gebruik, en dit verskyn veral op die voorblad van die Codex Leningradensis, die oudste volledige handskrif van die Hebreeuse Bybel in Hebreeus (1008 n.C.). Dit het in die vroeë Middeleeue ’n belangrike Joodse simbool geword. In die Middeleeue was hierdie ster ook ’n simbool van Islam, bekend as Salomo (Suleiman) se Seël en dit was uiters gewild onder die Anatoolse Beylikke. State wat die seël in hul vlag gebruik het was die Karamaniede en Jandariede. Die seël is ook deur die Ottomane gebruik in die versiering van hul moskees, munte en persoonlike vlae of pasja’s, insluitend dié van Khaïr ad-Din Barbarossa, asook in Christelike argitektuur soos die Basiliek van die Heilige Kruis in Florence.[52][53]
Die Gasiediem was baie uitgesproke in hul opposisie teen die vroeë Sionisme en het dikwels teen die Sioniste in opstand gekom. Hulle het selfs die Dawidster, aanvanklik ’n geloofsimbool wat slegs in die sinagoge verskyn het, verban omdat dit deur die Sioniste “verontreinig” is.[54] Rabbi Moses Feinstein het die Israelse vlag “’n dwase en betekenislose voorwerp” genoem en die vertoon daarvan in sinagoges ontmoedig.[55] Die Gazon Isj het geskryf dat Jode nie moet bid in ’n sinagoge waar die vlag vertoon word nie, selfs al is daar geen ander sinagoge naby nie.[56] Ovadja Josef, voormalige Sefardiese Hoofrabbi van Israel, het ook die vertoon van die vlag in sinagoges verbied en die “’n herinnering aan die handelinge van die kwaaddoeners” genoem.[57] Rabbi Joel Teitelbaum verwys na die vlag as die "vlag van dwaalleer" en beskou dit as ’n voorwerp van afgodediens.[58] Streng-ortodokse Jode in Israel het nooit die vlag vertoon nie[59] en daar is selfs ’n paar groepe wat selfs oorgaan tot vlagverbranding op Israel se onafhanklikheidsdag.[60]
Bepaalde kringe in die Islamitiese wêreld beweer dat die blou bane op die Israelse vlag die Nyl- en Eufraatriviere voorstel as die grense van die Land Israel, die land wat deur God aan die Jode beloof is.[61] Diegene wat hierdie bewering aanvoer dring daarop aan dat die vlag ’n “geheime” begeerte van die Jode voorstel om die hele grondgebied tussen die Nyl en Eufraat, wat sou beteken dat ’n groot gedeelte van Egipte, die hele Jordanië, die grootste gedeelte van Sirië en ’n gedeelte van Irak, verower moet word. Jasser Arafat, Iran en Hamas het al hierdie bewering aangevoer,[62] en met herhaling die idee aan die Israelse vlag toegeskryf.[63][64]
Sionistiese én anti-Sionistiese outeurs het die feit dat die bane op die vlag territoriale ambisies voorstel, van alle waarheid ontbloot. Daniel Pipes merk op dat “die blou bane inderdaad ontleen is aan die tradisionele Joodse gebedskleed”,[65] en Danny Rubinstein wys uit dat “…Arafat… bygevoeg het, in vroeëre onderhoude, die twee blou bane op die Israelse vlag die Nyl en Eufraat voorstel… Geen Israeli, selfs diegene wat begrip vir die Palestynse nood toon,… die nonsens oor die blou bane op die vlag ontwerp is volgens die kleure van die tradisionele talliet nie…”[64] Israel Shahak, die knaende kritikus van Israel en Sionisme is net so uitdruklik. In sy Die Sionistiese Plan vir die Midde-Ooste sê hy:
“ | ...the persistent, and completely false declarations, which were made by some of the most important Arab leaders, that the two blue stripes of the Israeli flag symbolize the Nile and the Euphrates, while in fact they are taken from the stripes of the Jewish praying shawl (Talit). | ” |
“ | ...die aanhoudende en totaal onware verklarings, wat deur sommige van die belangrikste Arabiese leiers gemaak is, dat die twee blou bane van die Israelse vlag die Nyl en die Eufraat voorstel, terwyl hulle in werklikheid van die Joodse gebedskleed (talliet) afgelei is. | ” |
Sakr ebu Fakr, ’n Arabiese skrywer, het hom ook teen die idee uitgespreek. Hy skryf dat die “Nyl na Eufraat”-aanspraak oor die vlag een van die sewe gewilde wanopvattings/mites oor die Jode is wat steeds in die Arabiese wêreld sirkuleer ten spyte daarvan dat daar voldoende bewyse is wat dit weerlê.[66]
Die Handves van Hamas sê nietemin “dat die Sioniste na Palestina, streef na uitbreiding van die Nyl tot die Eufraat”, en op 26 Januarie 2006 het Mahmoed al-Zahar, leier van Hamas, daarop aangedring dat Israel sy vlag verander en die “Nyl na Eufraat”-argument gevoer.[67]
Paragraaf 4 in “Die Wette vir die Beskerming van Duitse Bloed en Duitse Eer” lui ’n deel van die Neurenberg-wette van 1935 dat 1. “Jode verbied word om die Ryks- en nasionale vlag of die Duitse nasionale kleure te vertoon. 2. Andersyds word dit toegestaan dat hulle die Joodse kleure mag vertoon. Die uitoefening van hierdie reg word deur die Staat beskerm.” Paragraaf 5.3 beskryf die straf vir oortreding van die eerste punt as een of albei van tot een jaar tronkstraf en ’n boete.[68] Die Joodse kleure waarna hier verwys word is blou en wit.[69]
Die handelsvlag gebruik soos die vlootvaandel van Israel in teenstelling met die nasionale vlag ’n donker blou. Die Dawidster is binne ’n wit ovaal. Die presidentsvlag gebruik egter die Wapen van Israel in ’n vierkantige vorm met óf ’n wit (Land) óf ’n geel fraiing (See).
Die Israeliese Weermag gebruik die volgende vlae. Die vlootvaandel van Israel het in teenstelling met die nasionale vlag ’n donker blou. Hy gebruik die Dawidster op ’n wit driehoek. Die vlag van die Lugmag is ligblou met donkerblou en wit strepe en ’n donkerblou gekleurde Dawidster.
Sommige vlae van Israeliese stede is na aanleiding van die nasionale vlag ontwerp, waarvan Herzliya en Tel Aviv die sewe goue sterre van Theodor Herzl se oorspronklike vlagontwerp bevat. Jerusalem se vlag toon die Leeu van Juda.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.