Ìpínlẹ̀ Borno

Ìpínlẹ̀ Borno jẹ́ ìpínlẹ̀ kan ní agbègbè àríwá-ìlà-oòrùn orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, tí ó pín ààlà pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ Yobe sí ìlà-oòrùn, Ìpínlẹ̀ Gombe sí gúúsù-ìlà-oòrùn, àti Ìpínlẹ̀ Adamawa sí gúúsù nígbà tí ó àwọn ààlà ìlà-oòrùn rẹ̀ parapọ̀ di ààlà orílẹ̀ èdè pẹ̀lú orílẹ̀ èdè Cameroon, ààlà àríwá rẹ̀ parapọ̀ di ààlà orílẹ̀ èdè pẹ̀lú orílẹ̀ èdè Niger, àti ààlà àríwá-ìlà-oòrùn rẹ̀ parapọ̀ di ààlà orílẹ̀ èdè pẹ̀lú orílẹ̀ èdè Chad, léyìí tí ó mu jẹ́ ìpínlẹ̀ Nàìjíríà kan tí ó pín ààlà pẹ̀lú pín ààlà pẹ̀lú méta. Ó mú orúkọ rẹ̀ látara ìlú onítan emirate ti Borno, pẹ̀lú emirate àtijọ́ ti olú-ìlú Maiduguri tí ó ń ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí olú-ìlú ìpínlẹ̀ Borno. Wọ́n dáa sílẹ̀ ní ọdún 1976 nígbàtí Ìpínlẹ̀ àríwá-ìlà-oòrùn tẹlẹri fọ́. Ó pẹ̀lú agbègbè tí a mọ̀ sí Ìpínlẹ̀ Yobe báyìí, tí ó di ìpínlẹ̀ tí ó dá yàtọ̀ ní ọdún 1991.^[3]

Borno State
State
Nickname(s):  Home of Peace
Location of Borno State in Nigeria
Country	Nigeria
Date created	3 February 1976
Capital	Maiduguri
Government
• Governor[1]	Kashim Shettima (APC)
Area
• Total	70,898 km2 (27,374 sq mi)
Area rank	2nd of 36
Population  (1991 census)
• Total	2,596,589
• Estimate  (2005)	4,588,668
• Rank	12th of 36
• Density	37/km2 (95/sq mi)
GDP (PPP)
• Year	2007
• Total	$5.18 billion[2]
• Per capita	$1,214[2]
Time zone	UTC+01 (WAT)
ISO 3166 code	NG-BO

Ìpínlẹ̀ Borno jẹ́ gbègbè ẹlẹ́ẹ̀kejì tí ó gbòòrò jùlọ láàárín àwọn ìpínlẹ̀ mẹ́rìndínlógójì ti orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, òhun nìkan ló wà lẹ́yìn Ìpínlẹ̀Niger. Pẹ̀lú bí ààye rẹ̀ ṣe rí, ìpínlẹ̀ náà jẹ́ ìpínlẹ̀ ẹlẹ́ẹ̀kọkànlá tí ó gbòòrò jùlọ ní ààyè tàbí agbègbè pẹ̀lú ènìyàn tí ó tó mílíọ́nnù mẹ́fà-dín-ní-díẹ̀ gẹ́gẹ́ bí àbájáde ọdún2016.^[4]

Ìpínlẹ̀ Borno ní olùgbé láti bí ọ̀pọ̀ ọdún sẹ́yìn kúnfún àwọn oríṣiríṣi ẹ̀yà pẹ̀lú Dghwede, Glavda, Guduf, Laamang, Mafa, àti Mandara ní àáríngbùngbùn ẹkù náà; àwọn ará Afade, Yedina (Buduma), àti Kanembu ní gbùnnùgbúnnù àríwá-ìlà-oòrùn; àwọn ará Waja ní gbùnnùgbúnnù gúúsù; àti àwọn ará Kyibaku, Kamwe, Kilba, Margi groups àti babur ní gúúsù nígbàtí àwọn ará Kanuri àti Shuwa Arabs ń gbé ní jákèjádò àríwá àti àáríngbùngbùn ìpínlẹ̀ náà.

Itokasi

1. See List of Governors of Borno State for a list of prior governors
2. "C-GIDD (Canback Global Income Distribution Database)". Canback Dangel. Retrieved 2008-08-20.
3. "This is how the 36 states were created". Pulse.ng. Retrieved 15 December 2021.
4. "Population 2006-2016". National Bureau of Statistics. Retrieved 14 December 2021.