Tennessine

Tennessine là tên gọi nguyên tố hóa học với ký hiệu Ts và số nguyên tử 117. Nó là nguyên tố được phát hiện gần đây nhất với chỉ có 6 nguyên tử được phát hiện ở phòng thí nghiệm Nga-Mỹ tại Dubna, tỉnh Moskva, Nga, năm 2009–2010.^[3][4] Mặc dù nó nằm ở vị trí nguyên tố nặng nhất của nhóm halogen, chưa có dữ liệu thí nghiệm để chứng minh tính chất tương tự của nó với các nguyên tố nhẹ hơn trong nhóm như astatin hay iod.

Tennessine, 117Ts
Tính chất chung
Tên, ký hiệu	tennessine, Ts
Phiên âm	ten-nơ-sin
Hình dạng	á kim
Tennessine trong bảng tuần hoàn
At ↑ Ts ↓ (Usu) livermori ← tennessine → oganesson
Số nguyên tử (Z)	117
Khối lượng nguyên tử chuẩn (Ar)	[294]
Phân loại	không rõ
Nhóm, phân lớp	17, p
Chu kỳ	Chu kỳ 7
Cấu hình electron	có lẽ [Rn] 5f14 6d10 7s2 7p5 (dự đoán)
mỗi lớp	2, 8, 18, 32, 32, 18, 7 (dự đoán)
Tính chất vật lý
Tính chất nguyên tử
Trạng thái oxy hóa	−1, +1, +3, +5, +7 (dự đoán)[1]
Bán kính liên kết cộng hóa trị	165 (ước lượng)[2] pm
Thông tin khác
Số đăng ký CAS	54101-14-3
Đồng vị ổn định nhất
Bài chính: Đồng vị của tennessine
Iso NA Chu kỳ bán rã DM DE (MeV) DP 294Ts syn 78 (+370, -36) ms α 10,81 290Uup 293Ts syn 14 (+11, -4) ms α 11,11, 11,00, 10,91 289Uup

Lịch sử

Phát hiện

Tháng 1 năm 2010, các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm phản ứng hạt nhân Flerov (Flerov Laboratory of Nuclear Reactions) thông báo nội bộ^[4] rằng họ đã thành công khi phát hiện phân rã của nguyên tố mới với Z=117 từ các phản ứng:

⁴⁸
₂₀Ca
+ ²⁴⁹
₉₇Bk
→ ²⁹⁷
₁₁₇Ts
* → ²⁹⁴
₁₁₇Ts
+ 3 ¹
₀n

⁴⁸
₂₀Ca
+ ²⁴⁹
₉₇Bk
→ ²⁹⁷
₁₁₇Ts
* → ²⁹³
₁₁₇Ts
+ 4 ¹
₀n

Chỉ có sáu nguyên tử được tổng hợp từ hai đồng vị bên cạnh, không có phân rã để biết các đồng vị của các nguyên tố nhẹ hơn. Các kết quả của họ được công bố vào ngày 9 tháng 4 năm 2010.^[5]

Đặt tên

Nguyên tố có số nguyên tử 117 theo dự đoán của Mendeleev là eka-astatin (xem thuật ngữ 'eka'). Tên ununsepti là tên gọi theo hệ thống được dùng để đặt tên tạm thời cho các nguyên tố mới được phát hiện cho đến khi việc phát hiện được IUPAC công nhận, và quyết định đặt tên. Thông thường, tên gọi được chọn theo đề xuất của người (nhóm) phát hiện.

Theo các hướng dẫn hiện hành của IUPAC, tên của tất cả các nguyên tố mới phải có tiếp hậu tố là "-ium", có nghĩa là tên gọi đối với ununseptium có thể là -ium, chứ không thể là -ine trong trường hợp nó có thuộc nhóm halogen hay không.^[6]

Tham khảo

Tư liệu liên quan tới Ununseptium tại Wikimedia Commons

1. Haire, Richard G. (2006). “Transactinides and the future elements”. Trong Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean (biên tập). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (ấn bản thứ 3). Dordrecht, Hà Lan: Springer Science+Business Media. tr. 1724. ISBN 1-4020-3555-1.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
2. Chemical Data. Ununseptium - Uus, Hội Hóa học Hoàng gia
3. Element 117 discovered Lưu trữ 2011-07-19 tại Wayback Machine at physicstoday.org
4. “Recommendations: 31st meeting, PAC for Nuclear Physics” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 14 tháng 4 năm 2010. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2010.
5. Yu. Ts. Oganessian et al., Synthesis of a New Element with Atomic Number Z=117, Phys. Rev. Lett. 104, 142502 (2010). DOI: 10.1103/PhysRevLett.104.142502.
6. Koppenol, W. H. (2002). “Naming of new elements (IUPAC Recommendations 2002)” (PDF). Pure and Applied Chemistry. 74: 787. doi:10.1351/pac200274050787.