From Wikipedia, the free encyclopedia
Shimoliy oqim 2 (inglizcha: Nord Stream 2 ruscha: Северный поток – 2) — uzunligi 1, 234 km Gazprom va Yevropaning bir qancha energetika kompaniyalari tomonidan moliyalashtirilgan Boltiq dengizi orqali Rossiyadan Germaniyaga boradigan gaz quvuri. Uning qurilishi 2011-yilda boshlangan boʻlib, „Shimoliy oqim“ liniyasini kengaytirish va yillik quvvatni ikki baravar 110 mlrd kub metr ga yetkazish rejasi tuzilgan. U 2021-yil sentabrida qurib bitkazilgan, ammo hali foydalanilmagan. Ishga tushirilmaganining sababi Rossiya undan Ukrainadagi urush tufayli Yevropada geosiyosiy ustunlik uchun foydalanishidan qoʻrqib, siyosiy qarama-qarshiliklar markaziga aylangani edi.
Shimoliy oqim 2 xaritasi | ||
---|---|---|
Mamlakat: | Rossiya Germaniya | |
Koordinatalar: | ||
Umumiy yoʻnalish: | Sharq-gʻarb-janub | |
Boshlanishi: | Ust-Luga, Rossiya | |
Yoʻnalishi: | "Finlandiya ko'rfazi va Boltiq dengizi" | |
Tugashi: | Greifsvald yaqinidagi Lubmin, Germaniya | |
Umumiy maʼlumotlar | ||
Turi: | Tabiiy gaz | |
Hamkorlar: | Gazprom Uniper Wintershall Dea OMV Engie Royal Dutch Shell | |
Operator: | Shimoliy oqim 2 AG | |
Quvurlar ishlab chiqaruvchisi: | EUROPIPE OMK Chelyabinsk quvur prokat zavodi (Chelpipe) | |
Quvurlarni oʻrnatuvchi: | Allseas group (2019-yil 21-dekabrgacha) | |
Quvur qatlami: | Pioneering Spirit Solitaire C10 Akademik Cherskiy Fortuna | |
Maqomi: | Toʻxtatilgan | |
Texnik maʼlumotlar | ||
Uzunligi: | 1, 230 km
| |
Maksimal haydash: | 55 milliard m³ | |
Diametri: | 1, 220 mm | |
Kompressor stansiyalari soni: | 1 | |
Kompressor stansiyalari: | Slavyanskaya | |
Vebsayt: | www.nord-stream2.com (Wayback Machine saytida 1-mart 2022-yil sanasida arxivlangan) |
Loyihani qoʻllab-quvvatlagan Germaniya kansleri Olaf Scholz 2022-yil 22-fevralda[1] Donetsk Xalq Respublikasi va Lugansk Xalq Respublikasini Rossiya Davlat Dumasi va Prezident Putin tomonidan rasman tan olinganidan keyin[2] 2022-yilgi Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi oldidansertifikatlashni toʻxtatdi.
2022-yilning 26-sentabrida Daniya va Shvetsiya rasmiylari Shimoliy oqimning ikkala liniyasida bir qator portlashlar sodir boʻlganligi haqida xabar berishdi: natijada qator gaz sizib chiqishiga holatlari sodir boʻldi. Yevropa Ittifoqi hodisani nomaʼlum jinoyatchi tomonidan qasddan qilingan sabotaj deb hisoblaydi[3].
2011-yilda Shimoliy oqim AG ikkita qoʻshimcha liniyadan iborat kengaytirish loyihasini baholashni boshladi. 2) yillik quvvatni 110 mlrd kub metrgacha ikki baravar oshirish rejasini qoʻydi.
2012-yil avgust oyida Shimoliy oqim AG Finlandiya va Estoniya hukumatlariga uchinchi va toʻrtinchi yoʻnalishlar uchun suv osti eksklyuziv iqtisodiy zonalarida marshrutni oʻrganish uchun murojaat qildi[4][5]. Qoʻshimcha quvurlarni Buyuk Britaniyaga yoʻnaltirish koʻrib chiqildi, ammo bu rejadan voz kechildi[6][7][6][8].
2015-yil yanvar oyida Gazprom Rossiyaga nisbatan Yevropa Ittifoqi sanksiyalari tufayli mavjud liniyalar faqat yarim quvvatda ishlayotganligi sababli kengaytirish loyihasi toʻxtatilganini eʼlon qildi[9][10].
2015-yil iyun oyida Gazprom, Royal Dutch Shell, Yevropa elektr kompaniyasi (E.ON), Avstriya mineral neft boshqarmasi aktsiyadorlik kompaniyasi (OMV) va Engie (Fransiya kommunal kompaniyasi) kompaniyalari oʻrtasida „Shimoliy oqim 2“ ni qurish boʻyicha kelishuv imzolangan[11][12].
Polsha qoʻshma korxona yaratishga toʻsqinlik qilganligi sababli, 2017-yil 24-aprelda Uniper, Wintershall, Engie, OMV va Royal Dutch Shell oʻzaro hamkorlikni rivojlantirish uchun masʼul boʻlgan Gazpromning shoʻba korxonasi boʻlgan Shimoliy oqim 2 AG bilan moliyalashtirish shartnomasini imzoladilar[13].
2018-yilning 31-yanvarida Germaniya „Shimoliy oqim 2“ loyihasini taqdim etdi. Germaniya suvlarida va Lubmin yaqinidagi quruqlikdagi hududlarda qurilish va foydalanish uchun ruxsatnoma berildi[14]. 2018-yil may oyida Greifswald soʻnggi nuqtasida qurilish boshlandi[15][16].
2019-yil yanvar oyida AQShning Germaniyadagi elchisi Richard Grenell „Shimoliy oqim“ qurilishida ishtirok etgan kompaniyalarga maktub yoʻlladi. Maktub mazmuni ularni loyiha ustida ishlashni toʻxtatishga chaqirish va mamlakatlarga sanksiyalar qoʻllash ehtimoli bilan tahdid qilishdan iborat edi[17]. 2019-yil dekabr oyida respublikachi senatorlar Ted Kruz va Ron Jonson ham Allseas egasi Edvard Xeremani quvurdagi ishlarni toʻxtatib turishga chaqirib, Qoʻshma Shtatlar aks holda sanksiyalar qoʻllashi haqida ogohlantirgan[18]. Kruz 2021-yil 8-noyabrda sanktsiyalarni qoʻllash uchun bunday qonun loyihasini rasman taklif qildi[19].
2019-yilning 21-dekabrida Allseas kompaniyasi sanksiyalarni oʻz ichiga olgan 2020-moliya yili uchun AQSh Milliy mudofaa ruxsatnomasi toʻgʻrisidagi qonunning kuchga kirishini kutgan holda, shirkat Shimoliy oqim 2 quvurlarini oʻtkazish faoliyatini toʻxtatganini eʼlon qildi[20][21].
2020-yilning may oyida nemis energetika regulyatori „Shimoliy oqim 2“ gaz egalik huquqini uzatishdan ajratishni talab qiluvchi raqobat qoidalaridan istisno qilishni rad etdi[22]. 2020-yil avgust oyida Polshaning monopoliyaga qarshi nazorat organi UOKiK tomonidan boshlangan tergov bilan hamkorlik qilmagani uchun Polsha Gazpromni 50 million yevro jarimaga tortdi. UOKiK „Gazprom“ va loyihani moliyalashtiruvchi kompaniyalarga qarshi raqobat qoidalariga asoslanib, ular Polsha hukumatining ruxsatisiz quvurda ishlashni davom ettirganlikda gumon qilgan[23].
2020-yil dekabr oyida Rossiyaning „Akademik Cherskiy“ quvur yotqizuvchi kemasi quvur yotqizishni davom ettirdi[24]. Yanvar oyida yana bir quvur qatlami boʻlgan Fortuna quvurni tugatish uchun Akademik Cherskiy bilan kuchlarni birlashtirdi[25]. 2021-yil 4-iyun kuni Vladimir Putin „Shimoliy oqim-2“ning birinchi liniyasi uchun quvur yotqizish ishlari toʻliq yakunlanganini maʼlum qildi. 10-iyun kuni quvur uchastkalari ulandi[26]. Ikkinchi liniyani yotqizish 2021-yil sentabr oyida yakunlandi[27].
2021-yil iyun oyida AQSh Davlat kotibi Entoni Blinken „Shimoliy oqim 2“ ni batamom tugatish haqida gapirdi. 2021-yil iyul oyida AQSh Ukrainani Germaniya bilan quvur boʻyicha boʻlajak kelishuvni tanqid qilmaslikka chaqirdi[28][29]. 20-iyul kuni Jo Bayden va Angela Merkel, agar Rossiya „Shimoliy oqim“dan „siyosiy qurol“ sifatida foydalansa, AQSh sanksiyalar joriy qilishi mumkinligi haqida yakuniy kelishuvga erishdi. Kelishuv Polsha va Ukrainaning Rossiya gaz taʼminotidan uzilishining oldini olishga qaratilgan. Ukraina 2024-yilgacha yashil texnologiya uchun 50 million dollar kredit oladi va Germaniya gaz tranziti sababli kelib chiqadigan toʻlovlarni qoplash uchun Ukrainaning yashil energiyaga oʻtishini ragʻbatlantirishda milliard dollarlik jamgʻarma tuzadi. Agar Rossiya hukumati rozi boʻlsa, Rossiya gazini Ukraina orqali tranzit qilish boʻyicha shartnoma 2034-yilgacha uzaytiriladi[30][31][32].
2021-yil 16-noyabrda Germaniya energetika regulyatori „Shimoliy oqim 2“ loyihasini tasdiqlashni toʻxtatganidan soʻng Yevropada tabiiy gaz narxi 17 foizga oshdi[33][34].
2021-yil 9-dekabr kuni Polsha bosh vaziri Mateush Moravetski Germaniyaning yangi tayinlangan kansleri Olaf Scholzni „Shimoliy oqim 2“ ning ishga tushirilishiga qarshi chiqishga va Rossiya bosimiga berilmaslikka chaqirdi. Rimga tashrifi chogʻida Moravetski shunday degan edi: „Men kansler Scholzni Rossiya bosimiga berilmaslikka va „Shimoliy oqim 2“ dan Ukraina, Polsha, Yevropa Ittifoqiga qarshi shantaj quroli sifatida foydalanishga yoʻl qoʻymaslikka chaqiraman“[35].
Scholz 2022-yil 22-fevralda Rossiyaning Donetsk va Lugansk respublikalarini tan olishi hamda DXR va LXR nazoratidagi hududga qoʻshinlarni joylashtirishi munosabati bilan „Shimoliy oqim 2“ni sertifikatlashni toʻxtatdi[36].
Shimoliy oqim 2 AG 2022-yil 1-mart kuni bankrotlik toʻgʻrisida ariza berdi va Shveysariyaning Zug shahridagi shtab-kvartirasidan barcha 106 nafar xodimini ishdan boʻshatdi[37].
2022-yilning 26-sentabrida Daniyaning Bornholm oroli yaqinida katta bosimning yoʻqolishi va katta gaz chiqishi belgilari haqida xabar berildi[38]. Koʻp oʻtmay, Daniya va Shvetsiya iqtisodiy zonalarida ikkita quvurdan gaz sizib chiqishi aniqlandi. Maʼlumotlar gaz sizib chiqqanidan bir kun oʻtib aniqlashtirildi. Shvetsiya politsiyasi voqea yuzasidan tergov boshlagan va uni „katta sabotaj“ deb atagan. Tergov boshqa tegishli idoralar hamda Shvetsiya xavfsizlik xizmati bilan hamkorlikda olib borilmoqda[39]. Xuddi shunday tergov Daniyada ham ochilgan. Ikki davlat yaqin aloqada boʻlib, Boltiqboʻyi mintaqasidagi boshqa davlatlar va NATO bilan ham aloqada[40]. 2022-yilgi Shimoliy oqimdagi gaz sizib chiqishi tez orada sabotaj deb topildi. 2022-yil 29-sentabrda Shvetsiya qirgʻoq qoʻriqlash xizmati Shimoliy oqim 2’dan ikkinchi gaz sizishi chiqayotganini tasdiqladi[41].
"Shimoliy oqim 2" uchun Uniper, Wintershall Dea, OMV, Engie va Royal Dutch Shell kreditlari rejalashtirilgan 9,5 milliard yevrolik xarajatlarning 50 foizini qoplaydi. Qolgan qismini esa Gazprom moliyalashtirmoqda[42].
Shimoliy oqim 2 shtab-kvartirasi Shveysariyaning Zug shahrida joylashgan. Rossiya davlat energetika kompaniyasi Gazprom[42] ning shoʻba korxonasi boʻlgan Shimoliy oqim 2 AG tomonidan ishlab chiqilgan va boshqariladi[43].
Shimoliy oqim 2 2 Allseas kompaniyasi tomonidan Pioneering Spirit va Solitaire quvur yotqizuvchi kemalar[44] yordamida yotqizilgan, Germaniya hududidagi dengiz qismining Saipem kompaniyasi C10 quvur yotqizuvchi kemasi tomonidan yotqizilgan qismi bundan mustasno[45]. Quvurlar EUROPIPE, OMK va Chelyabinsk quvur prokat zavodi (Chelpipe) tomonidan ishlab chiqarilgan va Wasco Coatings Europe tomonidan qoplangan. Blue Water Shipping kompaniyasi Germaniya, Finlandiya va Shvetsiyada Wasco uchun quvur liniyasi segmentlarini tashish va saqlash bilan shugʻullangan. Boskalis va Van Oordning qoʻshma korxonasi qurilishning tayyorgarlik bosqichida toshlarni joylashtirishni amalga oshirgan. Kvaerner Rossiyadagi quruqlikdagi inshootlarning qurilish va mashinasozlik ishlari bilan shugʻullangan[45].
Mamlakat | Uzunlik | Izoh | Ruxsat | Qurilish |
---|---|---|---|---|
Rossiya Federatsiyasi | 118 km | Quruqlikka tushish, Boltiq dengizi (hududiy suvlar) | ||
Finlandiya | 374 km | Boltiq dengizi (eksklyuziv iqtisodiy zona) | 2018-04-05 Finlandiya EEZdan foydalanishga hukumat roziligi berildi. 2018-04-12 Suv toʻgʻrisidagi qonunga muvofiq quvurlarni qurish va foydalanish uchun ruxsat[46] | 21.08.2019 Oʻrnatish tugallandi[47] |
Shvetsiya | 510 km | Boltiq dengizi (eksklyuziv iqtisodiy zona) | 2018-06-07 marshrutning Shvetsiya qismi uchun qurilish va foydalanishga ruxsatnoma[48] | |
Daniya | 147 km | Boltiq dengizi (eksklyuziv iqtisodiy zona) | 2019-10-30 Daniya energetika agentligi Janubi-Sharqiy yoʻnalish qurilishiga ruxsat berdi[49][50] | |
Germaniya | 85 km | Boltiq dengizi (Eksklyuziv iqtisodiy zona va hududiy suvlar), quruqlikka tushish | 2018-01-31 |
Rossiya va Daniya uchastkasidan tashqari, „Shimoliy oqim 2“ yoʻnalishi asosan „Shimoliy oqim 1“ quvuri yoʻnalishi boʻylab boradi[6][51].
Shimoliy oqim 2 ni harakatlantirish uchun, 2, 866 km yangi quvur liniyasi va uchta kompressor stansiyasi qurilgan va beshta mavjud kompressor stansiyasi kengaytirilgan[52]. Oziqlantirish quvuri Gryazovetsdan boshlanadi va Shimoliy chiroqlar quvurining mavjud yoʻnalishi boʻylab boradi. Volxovda quvur janubga burilib, Ust-Luga yaqinidagi Slavyanskaya kompressor stantsiyasigacha davom etadi.
„Shimoliy oqim 2“ Ust-Luga porti yaqinidagi „Slavyanskaya“ kompressor stansiyasidan boshlanadi. Quvrning bu qismi 2.8 km uzunlikka ega. Leningrad viloyatining Kingiseppskiy tumanidagi Bolshoye Kuzyomkino (Narvusi) qishlogʻining janubi-sharqida, Estoniya chegarasiga yaqin tarixiy Ingria hududida. A 3.2 km quruqlikdagi quvur liniyasi kompressor stansiyasidan Narva koʻrfazi qirgʻogʻidagi Kurgal yarim orolidagi quruqlikka qadar oʻtadi[45][53]. Soykin yarim orolidagi Kolganpya (Kolkanpää)dagi quruqlik nuqtasi ham muqobil sifatida koʻrib chiqilgan. Rossiya qismidan tashqari „Shimoliy oqim 2“ yoʻnalishi asosan shimoliy yoʻnalishi boʻylab boradi[6][54]. Rossiyaning quruqlikdagi 114 kmli qism Rossiya hududiy suvlari orqali Finlandiya iqtisodiy zonasiga oʻtadi. Finlandiya boʻlimi — 374 km va Shvetsiyaning iqtisodiy zonasida keyingi boʻlim 510 km uzunlikka ega[45]. 147 km esa Daniya uchastkalari Bornholmdan janubi-sharqda joylashgan Daniya kontinental shelfida joylashgan[55]. Quvurning Germaniya hududidan oʻtuvchi qismi 85 kmdan iborat dengiz quvuri va 29 km dan iborat quruqlikni Shimoliy oqim 2 qabul qilish terminali bilan bogʻlaydi[45]. Shimoliy oqim 2 ikkita parallel chiziqqa ega, ularning har biri yiliga 27.5 mlrd metr kub ga teng tabiiy gazni haydaydi[56][45].
Shimoliy oqim 2 NEL quvur liniyasi va OPAL quvur liniyasiga asosan parallel ravishda joylashgan Yevropa gaz quvur liniyasiga (EUGAL) ulangan[45][57].
Oʻzgartirilgan gaz direktivasiga koʻra, Yevropa Ittifoqi gaz bozori qoidalarini Yevropa Ittifoqining ichki gaz bozoriga kiruvchi tashqi quvurlarga ham qoʻllaydi. Qonun 2019-yil 23-maydan keyin qurib bitkazilgan va oʻzgartirishlar kiritilgan direktiva kuchga kirgan barcha quvurlarga taalluqlidir[58][59]. Qoʻshimcha huquqiy muammolar xalqaro savdo huquqi[60] va Shimoliy oqim 2 ning Bornholm atrofidagi Daniya hududiy suvlari orqali oʻtishi bilan bogʻliq dengiz huquqi bilan bogʻliq[61].
Shimoliy oqim 2 AG oʻzgartirilgan direktivani bekor qilish uchun Yevropa Ittifoqi Adliya sudida sud jarayoniga ariza bergan va Energiya Xartiyasi Shartnomasi doirasida YeIga qarshi arbitrajni ham boshlagan[58][62]. Rossiya Energetika Xartiyasi Shartnomasini ratifikatsiya qilmagan va uning vaqtinchalik qoʻllanilishini toʻxtatgan boʻlsa-da, Yevropa Ittifoqi ham, Shimoliy oqim 2 AG ning doimiy offisi joyi boʻlgan Shveysariya ham uning shartnoma tomonlari hisoblanadi.
2017-yil iyun oyida AQShning Rossiyaga qarshi yangi sanksiyalari AQSh Senatida[63][64][65] ovozning 98-2 koʻpchilik ovozi bilan, prezident Tramp Rossiyaga nisbatan joriy sanksiyalarni yumshatadi degan xavotirlar tufayli quvur liniyasini nishonga olgan[66]. Sanksiyalar Germaniya, Fransiya, Avstriya va Yevropa Komissiyasi tomonidan keskin tanqid qilindi, ular Qoʻshma Shtatlar Yevropaning energiya taʼminotiga tahdid solayotganini taʼkidladilar[67]. Avstriya kansleri Kristian Kern va Germaniya tashqi ishlar vaziri Zigmar Gabriel qoʻshma bayonotida „Yevropaning energiya taʼminoti Amerika Qoʻshma Shtatlari uchun emas, Yevropaning masalasidir“ deb bayonot berdi[68]. Shuningdek, ular: „Germaniya, Avstriya va Yevropaning boshqa davlatlari kompaniyalari Rossiya bilan „Shimoliy oqim 2“ kabi tabiiy gaz loyihalarida ishtirok etsalar yoki ularni moliyalashtirsa, ularni AQSh bozorida jazolash bilan tahdid qilish Yevropaga Amerika munosabatlariga nisbatan mutlaqo yangi va juda salbiy sifatni kiritadi“ dedilar[69]. Engie kompaniyasining bosh ijrochi direktori Isabelle Kocher Amerikaning loyihalarga qaratilgan sanksiyalarini tanqid qildi va bu Amerika gazini Yevropada targʻib qilishga urinish ekanligini aytdi[70]. Germaniya moliya vaziri Olaf Scholz sanksiyalarni „Germaniya va Yevropaning ichki ishlariga qattiq aralashuv“ deb atagan boʻlsa, Yevropa Ittifoqi vakili „qonuniy biznes yurituvchi Yevropa Ittifoqi kompaniyalariga nisbatan sanksiyalar qoʻllanilishini“ tanqid qildi[71]. Germaniya tashqi ishlar vaziri Heiko Maas tvitterda „Yevropaning energiya siyosati AQShda emas, Yevropada hal qilinadi“ deb yozdi. Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov ham sanksiyalarni tanqid qilib, Qoʻshma Shtatlar Kongressi „Rossiya-AQSh munosabatlarini buzish uchun hamma narsani qilish istagidan tom maʼnoda qutila olmayotganini“ aytdi[72]. Germaniya Sharqiy Biznes Assotsiatsiyasi bayonotida „Amerika suyultirilgan gazini Yevropaga sotmoqchi, buning uchun Germaniya terminallar qurmoqda. Agar biz AQSh sanksiyalari raqobatchilarni Yevropa bozoridan siqib chiqarishga qaratilgan degan xulosaga kelsak, AQSh bilan ikki tomonlama loyihalarga boʻlgan ishtiyoqimiz sezilarli darajada soviydi“[73] degan edi.
2019-yil yanvar oyida AQShning Germaniyadagi elchisi Richard Grenell „Shimoliy oqim 2“ qurilishida ishtirok etgan kompaniyalarga maktub yoʻllab, ularni loyiha ustida ishlashni toʻxtatishga chaqirdi va sanksiyalar qoʻllash ehtimoli bilan tahdid qildi[74]. 2019-yil dekabr oyida AQSh Kongressi gaz quvuri ustida ishlayotgan kompaniyalar va hukumatlarga qarshi sanksiyalarni maʼqulladi, bunga Germaniya tashqi ishlar vaziri Xayko Maas javob berib, AQShni Yevropaning energiya siyosatiga aralashmaslikka chaqirdi[75]. AQSh Senati Tramp maʼmuriyatining quvur boʻyicha jazo choralarini oʻz ichiga olgan mudofaa qonunini bekor qilish uchun ovoz berganidan soʻng, AQSh Davlat departamenti kompaniyalarni ular duch keladigan sanksiyalar xavfi haqida ogohlantirib, ularni loyihadan chiqishga chaqirdi[76]. PolitiFact „fakt tekshiruvi“ga koʻra, sanksiyalar quvur qurilishiga toʻsqinlik qilmagan[77].
2019-yil dekabr oyida demokratlar va respublikachilarning qoʻllab-quvvatlashi bilan AQSh Kongressi yillik mudofaa siyosati toʻgʻrisidagi qonun loyihasining bir qismi sifatida quvur qurilishiga yordam beradigan har qanday firmaga sanksiya kiritdi[78][79][80][21][81]. Rossiya bu ishni bajarish uchun oʻz kemalarini taʼminlamaguncha quvur qurilishi bir yil davomida toʻxtab qoldi[82].
2021-yil yanvarida boʻlib oʻtadigan prezident Jo Baydenning inauguratsiyasidan soʻng, Oq uy AQShning loyihaga „Shimoliy oqim 2“ Yevropa uchun yomon kelishuv ekanligiga ishonishda davom etishini va uning maʼmuriyati yangi sanksiyalarni „koʻrib chiqishini“ yana bir bor tasdiqladi. NBC News tomonidan fevral oyidagi hisobotida keltirilgan Kongress yordamchilari fikriga koʻra, sanksiyalarni Kapitoliy tepaligida „ikki partiyaviy kuchlar qoʻllab-quvvatlangan“[83][84][85].
2021-yil 19-mayda Amerika Qoʻshma Shtatlari Prezidenti Jo Bayden „Shimoliy oqim 2 AG“ va uning bosh direktori Mattias Uornigga nisbatan sanksiyalardan voz kechdi, bunga AQShdagi respublikachi va demokrat qonunchilar qarshi chiqdi[86][87]. Respublikachi senator Jim Rish bu „Putinga sovgʻa boʻldi va faqat Qoʻshma Shtatlarni zaiflashtiradi“ deb fikr bildirdi[88]. Rossiya va Germaniya rasmiylari sanksiyalardan voz kechishni olqishladilar, biroq „Naftogaz“dan Yuriy Vitrenko bu harakatni tanqid qildi va Ukraina Vashingtonni quvurni toʻxtatish uchun sanksiyalar joriy etish uchun bosim oʻtkazishini aytdi[89]. 25-may kuni Oq uyda prezident Bayden jurnalistlarga gaz quvuri qurilishi deyarli yakunlangani va Yevropa bilan munosabatlarga putur yetkazishi sababli sanksiyalardan voz kechganini aytdi[90]. Bayden maʼmuriyatining siyosatiga norozilik sifatida senator Ted Kruz oʻnlab diplomatik nomzodlarni ilgari surdi va CNN telekanaliga „Shimoliy oqim 2“ ga federal qonun talab qiladigan sanksiyalar joriy etilishi bilanoq, men blokirovkalarni olib tashlashni sabrsizlik bilan kutaman", dedi[91][92]. PolitiFact maʼlumotlariga koʻra, Germaniya va Rossiyaga berilgan bu ijobiy signal Ukraina boʻyicha muzokaralarni qayta boshlash boʻyicha samarali natija beradi[77].
2021-yilning 19-mayida AQSh hukumati toʻrtta rus kemasi va Rossiyaning beshta boshqa sub’ektiga nisbatan sanksiyalar kiritgan holda, „Shimoliy oqim 2 AG“ loyihasida ishtirok etgan asosiy kompaniyaga nisbatan sanksiyalardan voz kechdi[93][94][95]. Rossiya tashqi ishlar vaziri oʻrinbosari Sergey Ryabkov bu harakatni „ikki tomonlama aloqalarimizni normallashtirishga bosqichma-bosqich oʻtish imkoniyati“ sifatida baholadi[96]. Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy Baydenning qaroridan „hayratda“ va „hafsalasi pir boʻlganini“ aytdi[97]. Bayden, shuningdek, Nordstream bosh direktori, Rossiya prezidenti Vladimir Putinning ittifoqchisi Mettias Uornigga nisbatan ham sanksiyalardan voz kechdi[98]. 2021-yil 22-noyabrda AQSh Davlat departamenti Rossiya kemasi va „Rossiyaga aloqador shaxs“ga nisbatan qoʻshimcha sanksiyalar joriy qilganini eʼlon qildi[99].
Washington Post gazetasining yozishicha, Bayden 2021-yil yozida Angela Merkeldan „Shimoliy oqim 2“ga sanksiya qoʻyilmasligi, biroq Germaniya boshqa sanksiyalarni qoʻllab-quvvatlashi, Rossiya Ukrainaga bostirib kirsa, Germaniya „Shimoliy oqim 2“dan voz kechishi haqida vaʼda olgan. 2022-yilda Rossiya bostirib kirganida, Olaf Scholz Merkelni oʻrnini egallagan edi, ammo Scholz vaʼdasini bajardi[100].
2021-yil 21-iyulda AQSh va Germaniya Ukraina va boshqa Markaziy va Sharqiy Yevropa davlatlarini Rossiyaning gaz quvuridan geosiyosiy qurol sifatida foydalanishga qaratilgan har qanday harakatlaridan himoya qilish boʻyicha kelishuvni taklif qilishdi[101]. Kelishuvga Ukraina, Polsha hamda AQSh qonunchilarining ikkala tomonida ham qarshi chiqdi. Foreign Policy xabar berishicha, bu „muammo“ga aylangan va "„Baydenning Tramp davridan keyingi baʼzi Sharqiy Yevropa ittifoqchilari bilan asal oyi davri toʻxtab qolganidan dalolat berardi“[102]. Deutsche Welle xabariga koʻra, kelishuv Polsha tomonidan „qatʼiy qoralangan“ va hukumat vakili Piotr Myuller „Biz boshidanoq „Shimoliy oqim 2“ markaziy va sharqiy Yevropadagi siyosiy vaziyatni beqarorlashtiruvchi geosiyosiy loyiha ekanligini taʼkidlagan edik“ dedi[103]. Litva Bosh vaziri Ingrida Simonyte loyihani „xato“ deb atadi, bu nafaqat Ukrainaga iqtisodiy taʼsiri, balki Yevropa Ittifoqining qonun ustuvorligi mavjud boʻlmagan mamlakatga qaramligini oshirishi uchun yoʻl ochib beradi deb taʼkidladi[103].
2021-yil sentabr oyida AQSh Vakillar palatasida bir guruh ikki partiyali qonunchilar Baydenning sanksiyalardan voz kechish qarorini bekor qilishga urinib, mudofaa qonun loyihasiga tuzatish kiritdilar[104]. 2021-yil noyabr oyida senator Rish boshchiligidagi bir guruh Senat respublikachilari quvurga sanksiyalar kiritish harakatlarini, shuningdek, Milliy Mudofaa Avtorizatsiyasi toʻgʻrisidagi qonun (NDAA) loyihasiga oʻzgartirish kiritishdi[105]. Bunga javoban Bayden maʼmuriyati Demokratik ittifoqchilarni lobbi qilgani xabar qilingandi. Xabarlarga koʻra, davlat kotibi Entoni Blinken va bosh yordamchilari senatorlarni Oq uydan voz kechish imkoniyatini olib tashlaydigan sanksiyalarga oid tuzatishlarni oʻldirishga chaqirgan[106][107]. Respublikachilar qonun loyihasini 29-noyabrda qabul qilishni toʻxtatib qoʻyishdi, biroq u Kongressda ularni qattiq qoʻllab-quvvatlaganiga qaramay, keyingi haftada, 7-dekabrda qabul qilindi[108][109].
2022-yilning 13-yanvarida amerikalik senator Ted Kruz Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishidan qatʼi nazar, bekor qilingan sanksiyalarni qayta tiklash toʻgʻrisidagi qonun loyihasini taqdim etdi. Demokratlar „Shimoliy oqim 2“ boʻyicha sanksiyalardan tashqari kengroq qamrovli sanksiyalarni qoʻllashni nazarda tutuvchi kattaroq versiyani maʼqulladi. 55 senator (49 respublikachi, 6 demokrat) Kruz qonun loyihasini yoqlab ovoz berdi. 44 nafar demokratlar unga qarshi ovoz berib, „Shimoliy oqim“ga asoslangan kuchsiz sanksiyalar toʻplamini darhol qoʻllash Putinga bostirib kirmaslik uchun kamroq sabab boʻlishini va sanksiyalar samarali boʻlishi uchun „Shimoliy oqim“dan ancha uzoqqa borishi kerakligini taʼkidladilar[110][111]. Kruz qonuni qabul qilinishi uchun zarur boʻlgan 60 ovozni taʼminlay olmadi[112], biroq senatorlar „Shimoliy oqim“ga nisbatan sanksiyalarni ancha kengaytiruvchi qonun loyihasi ustida ishlashni davom ettirdilar.
Rossiya qoʻshinlarining Ukraina bilan chegaraga yaqin joyda toʻplanishi va bosqinchilikdan xavotir haqidagi xabarlardan soʻng, AQSh Davlat kotibi Entoni Blinken 23-noyabr kuni „Shimoliy oqim 2“ bilan bogʻliq PEESAga muvofiq, sakkiz kishi va 17 kemani nishonga olgan yangi sanksiyalarni eʼlon qildi[113].
Rossiyani Ukrainaga bostirib kirmaslik uchun kuchli ragʻbatlantirish qonun loyihasi homiysi senator Bob Menendez sanksiyalar butun Rossiya iqtisodiyoti uchun halokatli boʻlishi kerakligini va har bir rus buni his qilishi kerakligini taʼkidladi[114]. Senatning 3488-sonli „2022-yilgi Ukraina suverenitetini himoya qilish toʻgʻrisida“gi qonun loyihasida kengroq sanksiyalar toʻplami nafaqat „Shimoliy oqim“, uning Yevropa va Rossiya tarafdorlari, balki Rossiyada biznes yurituvchi kompaniyalar uchun ham jiddiy muvofiqlik muammolarini keltirib chiqaradi[115]. Ikkala tomon rejaning markaziy qismlari boʻyicha kelishuvga erishgan boʻlsa-da, fevral oyi oʻrtalarida Bayden va AQSh razvedka agentliklari ittifoqchilar va Kongress rahbarlariga Rossiya bostirib kirishi mumkinligi haqida maʼlumot berishdi[116]. Sanksiyalar toʻgʻrisidagi qonun loyihasi ustida ish toʻxtatildi va uning oʻrniga Rossiyaning Ukraina chegarasi boʻylab provokatsion va beparvolik bilan harbiy toʻplanishini tanqid qilgan va Putinni Ukraina va NATOga tahdidlarini toʻxtatish haqida ogohlantiruvchi bayonot bilan almashtirildi[117]. Oy boshida Menendez va Senatdagi ozchiliklar yetakchisi Mitch Makkonnel Germaniya kansleri Scholz tashrifi chogʻida agar Rossiya bostirib kirsa, „Shimoliy oqim 2“ toʻxtatilishiga shaxsan ishontirishgan edi[118].
Scholz vaʼdasini buzdi va Germaniya Rossiyaning Donetsk va Lugansk xalq respublikalarini tan olishiga javoban bosqindan oldin, yaʼni 2022-yil 22-fevralda „Shimoliy oqim 2“ ni sertifikatlashni toʻxtatdi[119][120].
2021-yil oktabr oyi oxirida quvurni tasdiqlash jarayoni davom etayotgan edi, chunki Germaniya regulyatoridan (Bundesnetzagentur) va nihoyat, shu yilning oxirida Yevropa Komissiyasidan ruxsatnomalar kutilgan edi. Nemis agentligi hali ham Ukrainaning Naftogaz gaz kompaniyasi va Ukrainaning GTSOU gaz tarmogʻi kompaniyasi tomonidan arizalarni koʻrib chiqishni kutmoqda edi. Polsha ham oʻz hududi orqali Rossiya gazi tranziti yoʻqligidan qoʻrqib, quvurning tasdiqlanishiga qarshiligini bildirdi. Biroq, Germaniya Iqtisodiyot vazirligi matbuot kotibi Beate Baron 2021-yil 22-oktabr kuni „Rossiyadan Yevropaga tabiiy gaz yetkazib berish uchun barcha mavjud quvvatlardan foydalanilgan“, dedi[122][123]. Oʻsha hafta boshida Shveysariyada joylashgan operator quvurning birinchi liniyasini „texnik“ gaz bilan toʻldirganini tasdiqladi. 2021-yil 21-oktabrda Rossiya prezidenti Vladimir Putin gaz quvuri Germaniya tomonidan ruxsat etilgan kundan keyin gaz yetkazib berishni boshlashini aytdi. „Shimoliy oqim 2“ loyihasini tartibga solish Rossiyaning Boltiqboʻyi va Germaniyaga gaz eksportini ikki barobarga, yiliga 110 milliard kub metrga yetkazadi. Germaniyada uni tasdiqlash uchun iqtisodiy bosim kuchayib bormoqda, chunki taʼminotning qattiqligi va narxlarning oshishi transport va isitish yoqilgʻi bozorlarida xarajatlarni oshirdi[124].
Toʻliq qurilgan quvur orqali gaz yetkazib berishni tasdiqlash 2021-yil noyabr oyi oxirida, Germaniya Shveysariyada roʻyxatdan oʻtgan Shimoliy oqim AG aktivlarining bir qismini, shu jumladan quvurning oʻzini Germaniyada roʻyxatdan oʻtgan tadbirkorlik subyektiga oʻtkazishni talab qilganda, yana kechiktirildi. Shu bilan birga, AQSh Davlat departamenti „Shimoliy oqim 2“ ga ulangan rus kompaniyalariga nisbatan qoʻshimcha moliyaviy sanksiyalar kiritdi. Prezident Jo Bayden avvalroq loyihada ishtirok etgan nemis kompaniyalariga nisbatan sanksiyalardan voz kechgan edi[125]. AQSh va Yevropa Ittifoqi Rossiyaga tegishli Gazpromni mavjud quvurlar orqali yetarlicha gaz yetkazib bermaganlikda ayblasa, Rossiya esa bu quvurlar allaqachon toʻliq quvvat bilan tabiiy gaz yetkazib berayotganini daʼvo qilmoqda[126]. Energetika boʻyicha tahlilchilarning fikricha, „Shimoliy oqim 2“ orqali gaz yetkazib berishning kechikishi 2021-yilgi energiya inqirozini sezilarli darajada kuchaytirgan[127].
2022-yil fevral oyida Menendez va Senatdagi ozchilik rahbari Mitch Makkonnel Germaniya kansleri Scholzning tashrifi chogʻida agar Rossiya bostirib kirsa, „Shimoliy oqim 2“ toʻxtatilishiga shaxsan kelishishgan edi[128]. .
Scholz vaʼdasini buzdi va Germaniya Rossiyaning Donetsk va Lugansk xalq respublikalarini tan olishiga javoban bosqindan oldin, yaʼni 2022-yil 22-fevralda „Shimoliy oqim 2“ ni sertifikatlashni toʻxtatdi[129][130][131].
2-mart kuni Rossiya davlat gaz kompaniyasi Gazpromning shoʻba korxonasi boʻlgan Shimoliy oqim 2 AG Rossiya bosqinchiligi natijasida joriy etilgan sanksiyalar natijasida biznes faoliyatini toʻxtatgani va barcha 106 nafar xodimini ishdan boʻshatgani xabar qilindi. Bankrotlik toʻgʻrisida ariza bergani haqidagi oldingi xabarlar rad etilgan edi[132][133].
Loyihaning 10 foizini moliyalashtirgan Royal Dutch Shell, agar u hech qachon ochilmasa, 1 milliard dollarni hisobdan chiqarishga majbur boʻlishi mumkin[134]. 2-mart kuni Uintershall Dea „Shimoliy oqim 2“ loyihasini moliyalashtirishdan voz kechishga qaror qilganini maʼlum qildi va u umumiy qiymati 1 milliard yevroga yaqin mablagʻni yoʻqotganini taʼkidladi[135].
Shimoliy oqim 2 AG Germaniya hukumati va Energiya Xartiyasi Shartnomasi (ECT) doirasida xalqaro arbitrajdan tovon talab qilishi mumkin[136][137].
Rossiya Xavfsizlik Kengashi raisi oʻrinbosari Dmitriy Medvedev Twitter’da shunday deb yozdi: „Yevropaliklar tez orada har ming kub metr uchun 2000 yevro toʻlashga majbur boʻladigan yangi dunyoga xush kelibsiz!“ deb narxlarni ikki baravar oshirishni eʼlon qildi[138].
Yevrokomissiya rahbari Ursula fon der Leyen quvurning kelajagi Rossiyaning Ukrainadagi harakatlariga bogʻliq boʻlishini aytdi. 2022-yil 19-fevralda u Myunxen Xavfsizlik konferensiyasida Yevropa oʻzining energiya ehtiyojlari boʻyicha Rossiyaga haddan tashqari qaram boʻlishi mumkin emasligini aytdi[139].
Prezident Barak Obama „Shimoliy oqim 2“ga qarshi chiqib oʻzidan oldingi Jorj Bush qarshi chiqqan Shimoliy oqim 1 siyosatini takrorlaydi Ukraina, Polsha, Estoniya, Latviya va Litva kabi AQSh va Yevropa davlatlari „Shimoliy oqim 2“ga Rossiyaning energiyaga qaramligini oshirib, Yevropa Ittifoqi xavfsizligiga tahdid solayotgani sabab qarshi chiqdi. 2014-yildan keyin Yevropa davlatlari Qrimni bosib olib, anneksiya qilganidan keyin Rossiya gʻaznasini toʻldirmaslik kerak, degan fikrni ilgari surishdi[140]. 2018-yil yanvar oyida AQSh Davlat kotibi Reks Tillerson ushbu siyosatni yana bir bor tasdiqlab, AQSh va Polsha Yevropaning energiya xavfsizligi va barqarorligi uchun xuddi shu sabablarga koʻra „Shimoliy oqim 2“ quvuriga qarshi ekanini aytdi[141].
„Shimoliy oqim 2“ quvuriga AQSh va Yevropaning koʻplab yetakchilari, jumladan, Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy[142], Polsha Bosh vaziri Mateush Moravetski, Slovakiya prezidenti Zuzana Chaputova[143], AQSh prezidenti Jo Bayden[144] sobiq AQShp rezidenti Donald Tramp, Estoniya bosh vaziri Kaja Kallas[145] Yevropa kengashi prezidenti Donald Tusk va Britaniya sobiq tashqi ishlar vaziri Boris Jonson qarshilik koʻrsatmoqda[146][147]. Tusk „Shimoliy oqim 2“ Yevropa Ittifoqi manfaatlariga mos kelmasligini aytdi[148]. Italiyaning sobiq bosh vaziri Matteo Renzi va Vengriya Bosh vaziri Viktor Orban „Shimoliy oqim 2“ va „Janubiy oqim“ loyihalariga nisbatan boshqacha munosabatda boʻlishini shubha ostiga olishdi[148][149]. Baʼzilarning taʼkidlashicha, loyiha Yevropa Ittifoqining gaz taʼminotini diversifikatsiya qilish boʻyicha uzoq muddatli eʼlon qilingan strategiyasini buzadi[150]. 2016-yil mart oyida Yevropa Ittifoqiga toʻqqizta davlat rahbarlari tomonidan imzolangan maktubda „Shimoliy oqim 2“ loyihasi Yevropa Ittifoqiga yetkazib beruvchilar energiya uzatish aktivlarini nazorat qilmasliklari kerakligi haqidagi Yevropa energetika siyosati talablariga zid ekanligi va unga kirish huquqidan foydalanishi haqida ogohlantirilgan. Energetika infratuzilmasi konsortsiumga kirmaydigan kompaniyalar uchun taʼminlanishi kerak[151][152]. Amerikalik qonunchilar Jon Makkeyn va Marko Rubioning Yevropa Ittifoqiga yoʻllagan maktubida ham loyiha 2016-yil iyulida tanqid qilingan[153].
2011-yilda „Gazprom“ uchun boshlangan monopoliyaga qarshi tekshiruv kompaniyaning Yevropa Ittifoqidagi turli oluvchilarga nisbatan qoʻllagan bir qator „qoʻpol amaliyotlari“ni aniqladi va shu nuqtai nazardan „Shimoliy oqim 2“ Gazpromning Yevropa Ittifoqidagi mavqeini yanada mustahkamlagani sifatida tanqid qilindi. Yevropa Komissiyasi rasmiylari „Shimoliy oqim 2 [Yevropa Ittifoqi] energiya xavfsizligini kuchaytirmaydi“, degan fikrni bildirdi[154].
2018-yilda Sberbankning investitsion tadqiqotlar boʻlimi rossiyalik manfaatdor tomonlar nuqtai nazaridan, xususan, loyihaning maqsadlari faqat siyosiy ekanligidan xavotirlarini bildirdi:[155]
Agar kompaniya tijorat foydasi uchun emas, balki pudratchilar manfaati uchun boshqariladi deb taxmin qilinsa, Gazpromning qarorlari to'liq ma'noga ega. "Sibir kuchi", "Shimoliy oqim 2" va "Turk oqimi" - bularning barchasi chuqur vayron qiluvchi loyihalar bo'lib, kelgusi besh yil ichida "Gazprom" investitsiyalarining deyarli yarmini yo'qotadi. Ular odatda geosiyosiy kun tartibiga intilayotgan hukumat tomonidan kompaniyaga ta'sir o'tkazayotgandek qabul qilinadi. Biroq, ular baham ko'radigan muhim xususiyat - bu Rossiyada bir-biri bilan chambarchas bog'liq bo'lgan yetkazib beruvchilar guruhini tashqi nazoratsiz ishlatish qobiliyatidir.
— Sberbank CIB
2021-yil may oyida oʻtkazilgan vakillik Forsa tadqiqoti shuni koʻrsatdiki, nemislarning 75 foizi „Shimoliy oqim 2“ qurilishini qoʻllab-quvvatlagan boʻlsa, atigi 17 foizi bunga qarshi[156]. Tadqiqot shuni koʻrsatdiki, loyihani yakunlash uchun barcha saylovchilar guruhlarida keng qoʻllab-quvvatlanish mumkin.
"Shimoliy oqim 2" ni partiyalar tomonidan qo'llab-quvvatlash (2021-yil may) | ||||
---|---|---|---|---|
So'llar | 92% | |||
Muqobil partiya | 84% | |||
Erkin demokratlar | 82% | |||
Xristian Demokratik Ittifoqi | 81% | |||
Sotsial demokratlar | 75% | |||
Yashillar | 69% | |||
2021-yil mart oyida[157] Germaniya atom energetikasidan voz kechdi va past uglerodli iqtisodiyotga oʻtish uchun muqobil yondashuvlarni qoʻllashni tanladi. Shunday qilib, Germaniya oʻzining Energiewendeni tabiiy gaz taʼminotining ortishi bilan qoplashni boshladi[158].
Ost-Ausschuss der Deutschen Wirtschaft (Sharqiy Yevropa Iqtisodiy Aloqalar Qoʻmitasi) AQShning sanksiyalari va toʻsiq boʻlish harakatlari, shu tariqa Germaniya va Yevropadagi demokratik jarayonlarga tahdid solayotgani, Germaniya manfaatlariga xavf tugʻdirayotgani va Yevropa davlatlari hisobiga bir necha milliard yevroga baholangan zarar keltirayotganini tanqid qilgan[159].
Gaz quvuri loyihasi, Germaniya sotsial-demokratik partiyasi (SPD) rahbarlari va Moskva oʻrtasidagi aloqalar haqida savollar koʻpaydi. Sobiq kansler Gerxard Shröderning lavozimdagi soʻnggi harakatlaridan biri 2005-yilda „Shimoliy oqim“ loyihasini yaratish boʻyicha bitimni imzolash edi. Keyinchalik Shröder kompaniyaning raisi boʻldi va keyingi yillarda Rossiya energetika kompaniyalarida bir nechta direktor lavozimlarini egalladi. Soʻnggi yillarda Germaniya boʻylab uga qarshilik kuchaygan[160].
Loyiha Germaniyaning shimoli-sharqidagi Meklenburg-Vorpommern shtati tomonidan qoʻllab-quvvatlandi, chunki liniya uchun quruqlik joyi va sobiq kansler Angela Merkelning saylov okrugi boʻlgan. 2019-yilda AQSh liniyani qurishda yordam berayotgan nemis kompaniyalari va shaxslariga sanksiya qoʻydi, ammo 2021-yil yanvar oyida shtat bosh vaziri Manuela Shvesig Stiftung Klima- und Umweltschutz MV nomli jamgʻarma tuzdi. Jamgʻarma quvur liniyasini „sotib olish, boshqarish, egalik qilish, yerni, asboblarni va mashinalarni tugatishga yordam berish yoki ruxsat berish“ni oʻz ichiga olgan. Ammo 2022-yilda Jamgʻarma, uning „Gazprom“ bilan aloqasi va loyihani qurishda yordam bergan kompaniyalarga AQSh sanksiyalaridan qochishga yordam bergan faoliyati haqida savollar paydo boʻldi. 2022-yil 24-fevralda Germaniya Auditorlar sudi Jamgʻarma faoliyatidan xavotirda ekanligini bildirdi. Jamgʻarma keyinchalik quvur loyihasiga yordam berishni toʻxtatishini aytdi va hozirgacha qanday ishlarni amalga oshirganini aytishdan bosh tortdi. Ommaviy maʼlumotlarga koʻra, u Boltiqboʻyida quvur yotqizishni yakunlash uchun kema sotib olgan[160].
2022-yil yanvar oyida loyihani uzoq vaqtdan beri qoʻllab-quvvatlagan Germaniyaning yangi kansleri Olaf Scholz 2022-yilgi Yevropa Ittifoqi sammitida loyihani blokirovka qilish uchun bosim ostida qoldi[161][162]. Bayden maʼmuriyatida koʻpchilik Berlinning Rossiyaga boʻlgan munosabati haqida ishonchsizlik bildirgan bir paytda, kansler Scholz tashqi siyosatda „qutqaruv missiyasi“ deb atalgan AQShga tashrif buyurdi[163]. 7-fevral kuni Oq uyda boʻlib oʻtgan matbuot anjumanida gaz quvuri muammosidan qochgan Scholz jurnalistlarning qayta-qayta savollariga javob berib, AQSh va Germaniya „mutlaqo birlashgan“, deb aytdi, Bayden esa agar shunday boʻlsa, „Shimoliy oqim 2“ loyihasi yakunlanishini aytdi. Keyinroq Rossiya Ukrainaga bostirib kirdi[164][165][166]. Bayden bilan uchrashuvdan soʻng va Rossiya prezidenti Vladimir Putin bilan 15-fevralga rejalashtirilgan uchrashuv oldidan Scholz ommaviy axborot vositalarida tanqidga uchradi, chunki boshqalar Rossiya Ukrainaga bostirib kirsa, Germaniya quvurni bekor qiladi, deb ochiq aytishdan bosh tortdi. Bu diplomatik taktika tufayli edi[167][168]. Moskvadagi Scholz va Putin uchrashuvidan soʻng, Putin quvur Yevropa energiya xavfsizligini mustahkamlaydi va bu „sof tijorat“ ekanligini aytdi[169]. Shundan soʻng Scholz Ukraina prezidenti Zelenskiy bilan uchrashish uchun Kiyevga tashrif buyurdi va qoʻshma matbuot anjumanida gaz quvuriga oid savollardan qochishga majbur boʻldi[170].
Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi va global tabiiy gaz taʼminoti inqirozi natijasida 27-fevral kuni Germaniya kansleri Olaf Scholz Germaniya tezda dengiz orqali LNG importi uchun ikkita LNG terminalini qurishini eʼlon qildi, biri Brunsbüttelda va ikkinchisi Vilgelmshavenda joylashadi[171]. Vilgelmshaven LNG terminali qurilmoqda va 2023-yilning yanvaridayoq gaz yetkazib berishni qabul qilishi kutilmoqda[172]. 2022-yil avgustiga kelib, bu Germaniyadagi beshta suzuvchi LNG zavodlarida imkon qadar tezroq ob’ektlarni ochish rejalarigacha kengaytirildi.
Yashillar partiyasi siyosatchisi va amaldagi Germaniya hukumatining atrof-muhit masalalari boʻyicha vaziri Robert Xabekning soʻzlariga koʻra, gʻayrioddiy tarzda atrof-muhitga taʼsirni baholash oʻtkazib yuborilmoqda va „Germaniyani Putin tomonidan shantaj qilib qoʻymasligini taʼminlash birinchi oʻringa qoʻyilishi kerak edi“ dedi[173].
Faqat Wilhemshaven terminali dastlab har yili taxminan 80 LNG tankerini qabul qilish oʻlchamiga ega boʻladi, bu Germaniyaning Uniper energetika kompaniyasi ilgari Rossiyadan import qilgan gaz importining yarmini oʻrnini bosishi va Germaniya gaziga boʻlgan talabning taxminan sakkiz foizini taʼminlashi mumkin[174].
The Economistning ogohlantirishicha, Yevropa zaxiralari kamayib, Rossiyaga qaram boʻlib bormoqda[175]. Roberti Global kompaniyasidan Vinsent Roberti[176] va BGR guruhidan Uoker Roberts[177] AQSh Kongressida gaz loyihasini targʻib qilish uchun mos ravishda 5 million va 1,3 million dollardan koʻproq mablagʻ olgan[178][179].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.