From Wikipedia, the free encyclopedia
Kaya Kallas — estoniyalik huquqshunos, siyosat va davlat arbobi. 1977-yil 18-iyundan Estoniyada tavallud topgan. 2021-yil 26-yanvardan boshlab Estoniya Bosh vaziri vazifasini bajarmoqda.
Islohotlar partiyasi raisi. Estoniya parlamenti (2011-2014, 2019-2021) tarkibida Yevroparlament aʼzosi bo‘lgan.
U 1977-yil 18-iyunda Tallin shahrida tugʻilgan. Kaya Kallas Islohotlar partiyasining sobiq raisi va Yevrokomissiya sobiq vitse-prezidenti Siim Kallasning qizi. Ota-bobolari Stalin davrida Sibirga surgun qilingan.
1995-yilda Kaya Kallasyuridk fakultetga oʻqishga topshirdi va talaba boʻldi. U 1999-yilda Tartu universitetining yuridik fakultetini huquqshunoslik yo‘nalishi bo‘yicha bakalavr darajasini tamomlagan, shundan so‘ng u Yevropa va Estoniya raqobat huquqi bo‘yicha ixtisoslashgan advokat bo‘lib ishlagan (advokat sifatida faoliyat yuritishini 2011-yilda tugatgan). 1996-yildan beri u teatr direktori yordamchisi sifatida ham professional ravishda ishlagan. 2007-yilda u Эстонскую школу бизнеса[en] oʻqishga kirdi va u yerda 2010-yilda iqtisodiyot boʻyicha EMBA (Biznes boshqaruvi magistri)[2] darajasini oldi.
Kaya Kallas eston, ingliz, rus, fin va fransuz tillarini biladi[3].
2010-yilda Kallas Estoniya islohotlar partiyasiga qoʻshildi va 2011-yilda 7157 ovoz bilan Estoniya parlamentiga (Riigikogu) saylandi[4]. Estoniya parlamentida (2011-yildan 2014-yilgacha) u iqtisodiy masalalar qoʻmitasini boshqargan.
2014-yilgi saylovlarda Yevropa parlamenti uchun kurashayotgan Kallas 21 498 ovoz oldi[5]. Yevropa Parlamentida Kallas Sanoat, tadqiqot va energetika qoʻmitasida ishlagan va Ichki bozor va isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish qoʻmitasining muqobil aʼzosi boʻldi. U Yevropa Ittifoqi-Ukraina parlament hamkorligi qoʻmitasi delegatsiyasi raisining oʻrinbosari, shuningdek, Yevronest Parlament Assambleyasi delegatsiyasi va AQSh bilan aloqalar boʻyicha delegatsiya aʼzosi[6] boʻldi.
2017-yilning 13-dekabrida Islohotlar partiyasi raisi Xanno Pevkur 2018-yil yanvarida o‘z nomzodini qo‘ymasligini eʼlon qildi va uning o‘rnini Kallas[7] egallashini taklif qildi. 15-dekabr kuni u bu taklifni qabul qildi va partiya rahbari saylovida ishtirok etishga rozi boʻldi[8]. 2018-yil 14-aprelda Kallas Islohotlar partiyasi raisi lavozimini egalladi.
2019-yil 3-mart kuni bo‘lib o‘tgan parlament saylovida u 20 083 ovoz to‘plab, yana deputatlik nomzodini qo‘lga kiritdi, bu esa nomzodlar orasida eng yaxshi natija hisoblanadi. Islohotlar partiyasi saylovlarda 28,9 % ovoz bilan g‘alaba qozondi va Riigikoguda 34 o‘rinni qo‘lga kiritdi. 5-aprel kuni Estoniya prezidenti Kersti Kalyulayd Kallasni bosh vazir lavozimiga nomzod qilib ko‘rsatib, yangi hukumat tuzishni taklif qildi.
2021-yil 26-yanvarda u Estoniyaning birinchi ayol bosh vaziri bo‘ldi[9][10]. Shunisi eʼtiborga loyiqki, Kallas hukumatidagi 14 vazirdan 7 nafari ayollardir, bu Estoniya uchun rekorddir va hukumat ishga kirishgan paytda Estoniya prezidenti ham ayol Kersti Kaljulaid edi[11].
Rossiyaning 2022-yilda Ukrainaga bostirib kirishi 24-fevralda boshlanganidan keyin Estoniya boshqa ittifoqchilar bilan birgalikda NATOning 4-moddasini amalga oshirdi. Kallas Ukrainani siyosiy va moddiy yordam bilan qoʻllab-quvvatlashga vaʼda berdi. 2022-yil apreliga kelib, Estoniya yalpi ichki mahsulotining aholi jon boshiga 0,8 % harbiy texnika Ukrainaga o‘tkazildi. Kallas Estoniyada ham, xorijda ham urushda Ukrainani qoʻllab-quvvatlovchi yetakchi ovoz sifatida maqtovga sazovor boʻlgan. Ukrainaning Yevropa Ittifoqiga qoʻshilishini qatʼiy qoʻllab-quvvatladi va bu „maʼnaviy burch“ ekanligini taʼkidladi[12].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.