Semey
From Wikipedia, the free encyclopedia
Semey (qozoqcha: Семей) — Qozogʻistonning Sharqiy Qozogʻiston viloyatidagi shahar (1782-yildan). Irtish daryosining har ikkala sohilida, oʻng qirgʻogʻidagi pristan. Temir yoʻl tuguni. Aholisi 309 574 kishi (2012-yil). Rus harbiylari Qozogistonning shu hududlarini egallash maqsadida, 1718-yilda harbiy istehkom sifatida qurgan (Irtish daryosi boshlangan joydan 18 km quyida). 18-asrda tranzit savdo markazi. 1776-yildan hozirgi oʻrnida. 1782-yilgacha Semipalatka deb atalgan. (qalʼa yonida 7 ta uy boʻlgan, nomi shundan). 1920—28 yillarda gubernya, 1928— 32 yillarda okrug , 1932-yildan Sharqiy Qozogʻiston viloyati, 1939—90 yillarda Semipalatinsk viloyati markazi, 1929-yilda Semeydan Turkiston — Sibir temir yo'li oʻtgan. Yengil va oziq-ovqat sanoati tarmoqlari yetakchi oʻrinda. "Kazaxkabel", daryo kemasozligi, kema taʼmirlash, gaz apparaturasi, armatura, sement zavodlari bor. Metallsozlik, ruda boyitish, "Altayzoloto" kombinatlari, qurilish materiallari korxonalari ishlab turibdi. F.M. Dostoyevskiy va qozoq shoiri Abay Qoʻnonboyev adabiymemorial muzeylari bor. Semey atrofidagi hududda 1997-yil gacha yadro quroli yer osti sinovlarining oʻtkazish poligoni boʻlgan (sinovlar 1991-yilda toʻxtatilgan).[2][3]
Semey qozoqcha: Семей | |
---|---|
shahar | |
50°24′40″N 80°13′39″E | |
Mamlakat | Qozogʻiston |
viloyat | Sharqiy Qozogʻiston viloyati |
Hukumat | |
• Akim | Karimov Aybek Mutalapxanovich |
Asos solingan | 1718 |
Avvalgi nomlari | Semipalatinsk |
Maydon | 210 km2 (81 kv mi) |
Rasmiy til(lar)i | qozoqcha |
Aholisi (2021) |
352 000 |
Milliy tarkib |
qozoqlar 72,90 % ruslar 23,07 % tatarlar 2,42 % olmonlar 0,56 % [1] |
Vaqt mintaqasi | UTC+6 |
Telefon kodi | +7 7222 |
Pochta indeks(lar)i | F1***** |
Avtomobil kodi | F, U, 16 |