2025 ел
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
2025 (ике мең егерме бишенче) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча чәршәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 2025 елы, III меңьеллыкның 25 елы, XXI гасырның 25 елы, XXI гасырның 3 унъеллыгының 5 елы, 2020 елларның 6 елы.
Бу мәкаләдә яки мәкалә өлешендә көтелгән вакыйгалар турында мәгълүмат бар.
Remove ads
Вакыйгалар
- Кытай гражданинның Айга очуы көтелә.
- Россия Федерациясендә Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 80 еллыгы билгеләп үтелә.
- «2025 елга Дәүләт Советына еллык юлламасы»нда Рөстәм Миңнеханов 2025 елны Татарстанда Ватанны Саклаучы елы дип игълан иткән[1]
- Россия Президенты Владимир Путин 2025 елны (махсус хәрби операциядә катнашучылар хөрмәтенә һәм барлык ата-бабаларның батырлыклары истәлегенә) Ватанны саклаучы елы (рус. Год защитника Отечества) дип игълан иткән[2].
- 20 гыйнварда Камал театрының яңа бинасы рәсми ачылган[3].
- 30 март — Ураза гаете.
- 6 июнь — Корбан бәйрәме.
- 13 август ― КФУ Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтының 1нче катында «Белем» мәгариф музее ачылган[4].
- 14 сентябрь — Татарстан Рәисен сайлау (Бердәм сайлау көне)[5].
- 8 ноябрь — «Татарстан яшьләре» газетасы коллективы басманың яңа елдан соң чыкмавы турында хәбәр итә.
Remove ads
Вафатлар
Гыйнвар
- 6 гыйнвар ― Салисә Гәрәева (86), шагыйрә, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре[6].
- 7 гыйнвар ― Габдерәззак Миңгалиев (64), композитор, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре[7].
- 11 гыйнвар ― Нәҗибә Сафина (75), шагыйрә[8].
Февраль
- 9 февраль ― Мәлик Хәйруллин (84), филология фәннәре докторы[9].
- 22 февраль ― Илгиз Хәйруллин (85), 1992―2001 елларда ТР Премьер-министры урынбасары[10].
- 22 февраль ― Фәйзулла Әминов (76), рәссам[11].
Март
- 4 март ― Мансур Вәли-Барҗылы (77), язучы, әдәби тәнкыйтьче[12].
- 13 март ― Софья Гобәйдуллина (93), композитор[13].
- 26 март ― Марат Сираҗетдинов (76), пианист, педагог[14]
Апрель
- 18 апрель ― Марсель Әхмәтҗанов (86), әдәбият галиме, археограф, текстолог, филология фәннәре докторы[15]
- 18 апрель ― Гөлфәния Җәлалова (88), милли хәрәкәт эшлеклесе, Казанда милли мәгарифне оештыручы.
- 21 апрель ― Франциск (88), Рим папасы (2013—2025)[16]
- 27 апрель ― Фидан Гафаров (77), БАССР (1980), РСФСР (1984), Татарстанның (1994) халык артисты[17].
- 29 апрель ― Клара Булатова (89), Татарстанның халык язучысы (2019)[18].
Май
- 2 май — Рөстәм Үтәй (81), дирижер, музыкант, Татарстанның Дәүләт эстрада-симфоник оркестрының җитәкчесе[19].
- 13 май — Алмаз Әхмәтшин (58), Смоленск өлкәсе вице-губернаторы[20].
- 23 май — Нурмөхәммәт Хөсәенов (70), Бәләбәй татар гимназиясен оештыручы һәм беренче директоры[21].
- 31 май — Флера Хәмитова (1936―2025), Камал театры артисты (1961―1985), педагог. Татарстан АССР атказанган артисты (1976)[22].
Июнь
- 4 июнь — Роберт Сәлахиев (74), шагыйрь [23].
- 6 июнь — Әхсән Заһитов (88), партия-дәүләт эшлеклесе[24].
- 13 июнь — Нурулла Баһрамов (82), 1990―1994 елларда Әгерҗе районы хакимияте башлыгы[25].
- 18 июнь — Камил Вәлиев (82), драма актеры, режиссер[26].
- 20 июнь — Рамил Хәйретдинов (61), тарихчы-галим[27][28].
- 23 июнь — Камил Фазлый (76), язучы, БР атказанган укытучысы[29].
Июль
- 9 июль — Әхмәт Сираҗиев (97), ветераннар арасында җиңел атлетика һәм чаңгы ярышлары буенча күп тапкырлар дөнья чемпионы[30].
- 14 июль — Татьяна Воропаева (71), Зәй районы башлыгы ( 2009―2014)[31].
- 19 июль — Резидә Шәрәфиева (59), җырчы, ТР халык артисты[32].
Август
- 3 август — Тәлгать Мусабаев (1951―2025), Казакъстанның очучы-космонавты[33].
- 28 август — Сәгыйть Җаксыбаев (79), Татарстанда казакъларның милли-мәдәни мохтарияте рәисе[34].
Сентябрь
- 15 сентябрь — Флёра Ганиева (85), әдәбият галиме, 1992-2005 елларда Татар дәүләт гуманитар институты проректоры[35].
- 30 сентябрь — Кәрим Габидуллин (80), филармониянең эстрада бүлеге музыканты, Татарстанның атказанган артисты[36].
- 30 сентябрь — Олег Ханов (74), БАССР (1983) һәм Россия Федерациясенең (2024) халык артисты[37].
Октябрь
Ноябрь
- 7 ноябрь — Әбүзәр Гаянов (89), ТАССР Урман хуҗалыгы министры (1984―2001 елларда)[38].
- 27 ноябрь — Роза Сәхәветдинова (88), композитор[39].
Remove ads
Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары
- Айрат Кашаев, Александр Полубенцев, Илнур Гайфуллин («Иакинф» балетының иҗат төркеме)
- Мансур Гыйләҗев
- Рәниф Шәрипов
- Рифхәт Якупов
Нобель премиясе лауреатлары
Мэри Брункоу[d] (АКШ)- Фред Рамсделл[d] (АКШ)
Симон Сакагути[d] (Япония) ― периферик иммун толерантлыгына кагылышлы ачышлары өчен[40].
Джон Кларк[d] (Британия)
Мишель Деворе[d] (Франция)- Джон Мартинис[d] (АКШ) ― электр чылбырында макроскопик квант-механик туннельләшү һәм энергиянең квантлашуын ачу өчен[41].
- Сусуму Китагава[d] (Япония)
Ричард Робсон[d] (Австралия)
Омар Ягхи[d] (Иордания) ― зур бушлыклы молекуляр конструкцияләр эшләгән өчен[42].
Ласло Краснахоркаи (Венгрия) ― аның ышандырырлык һәм алдан күрүчән иҗаты өчен, ул апокалиптик куркыныч уртасында сәнгать көчен раслый[43].
Мария Корина Мачадо ( Венесуэла) ― куерган караңгылык шартларында демократия ялкынын хуплаучы тынычлык өчен көрәшкә батыр һәм тугры хатын-кызга бирелә[44].
Remove ads
Искәрмәләр
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads