açmak

Türkçe

Köken

Eski Türkçe açmak‎ (açmak) (açma + -k).

Söyleniş

• IPA^(anahtar): [ɑt͡ʃ.ˈmɑk]
• Heceleme: aç‧mak

Eylem

açmak (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi açar)

1. alanını genişletmek

   Hürriyet-i Ebediyye Abidesi'nin çevresini açmak için çalışıldı.

2. alışverişi başlatmak

   Bakan, tütün piyasasını açtı.

3. avunmak veya danışmak üzere söylemek, içini dökmek

   Size derdimi açmaya geldim. — F. R. Atay

4. ayırmak, tahsis etmek

   Senin için üst katta bir oda açtık.

5. beğenmek

   Burası beni açtı, çok beğendim.

6. bir cihazı, bir düzeneği çalıştırmak

   Dönüş yolunda radyoyu açtık. — E. Şafak

7. bir konu ile ilgili konuşmak
8. bir kuruluşu, bir iş yerini işler duruma getirmek
9. bir toplantıyı, etkinliği başlatmak
10. bir şeyi kapalı durumdan açık duruma getirmek

    Kapıyı açıp içeri giriyorum. — A. Ağaoğlu

11. bir şeyi, bir yeri oyarak veya kazarak çukur, delik oluşturmak
12. birbirinden uzaklaştırmak

    Kollarını açtı.

13. bulutların dağılmasıyla gökyüzü aydınlanmak

    Hava açtı.

14. düğümü veya dolaşmış bir şeyi bu hâlden kurtarmak

    Yumağı açmak.

15. düzenlemek, yapmak

    Üniversite giriş imtihanını kuralları okuduktan sonra açtılar.

16. engeli kaldırmak

    Karla kapanan yolu açmak.

17. ferahlık vermek
18. güzel göstermek, yakışmak

    Bu renk odayı açtı.

19. görünür hâle getirmek

    Kollarını, göğsünü açmış.

20. poker, satranç v.s. oyunları başlatmak
21. rengin koyuluğunu azaltmak

    Bu boyayı biraz daha açmalı.

22. sarılmış, katlanmış, örtülmüş veya iliklenmiş olan şeyleri bu hâlden kurtarmak

    Kadın hamalı dışarı çıkardı, sonra çantasını açıp birkaç lira çıkardı. — M. Ş. Esendal

23. savaşla almak
24. sıkılganlığını, utangaçlığını gidermek

    Öğretmen sürekli konuşuyor, öğrenciyi açmak istiyordu.

25. tıkalı bir şeyi bu hâlden kurtarmak

    Su borusunu açmak.

26. yarmak

    Çıbanı açmak hastayı rahatlatır.

27. (mecaz) geçit sağlamak

    İki oda arasına kapı açtık.

Çekimleme

olumlu çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	açtım	açtın	açtı	açtık	açtınız	açtılar
		hikaye	açtıydım	açtıydın	açtıydı	açtıydık	açtıydınız	açtıydılar
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	açtıysam	açtıysan	açtıysa	açtıysak	açtıysanız	açtıysalar açtılarsa
	belirsiz geçmiş	basit	açmışım	açmışsın	açmış	açmışız	açmışsınız	açmışlar
		hikaye	açmıştım	açmıştın	açmıştı	açmıştık	açmıştınız	açmıştılar
		rivayet	açmışmışım	açmışmışsın	açmışmış	açmışmışız	açmışmışsınız	açmışmışlar
		şart	açmışsam	açmışsan	açmışsa	açmışsak	açmışsanız	açmışsalar açmışlarsa
	geniş	basit	açarım	açarsın	açar	açarız	açarsınız	açarlar
		hikaye	açardım	açardın	açardı	açardık	açardınız	açardılar
		rivayet	açarmışım	açarmışsın	açarmış	açarmışız	açarmışsınız	açarmışlar
		şart	açarsam	açarsan	açarsa	açarsak	açarsanız	açarsalar açarlarsa
	şimdiki	basit	açıyorum	açıyorsun	açıyor	açıyoruz	açıyorsunuz	açıyorlar
		hikaye	açıyordum	açıyordun	açıyordu	açıyorduk	açıyordunuz	açıyordular
		rivayet	açıyormuşum	açıyormuşsun	açıyormuş	açıyormuşuz	açıyormuşsunuz	açıyormuşlar
		şart	açıyorsam	açıyorsan	açıyorsa	açıyorsak	açıyorsanız	açıyorsalar açıyorlarsa
	gelecek	basit	açacağım	açacaksın	açacak	açacağız	açacaksınız	açacaklar
		hikaye	açacaktım	açacaktın	açacaktı	açacaktık	açacaktınız	açacaktılar
		rivayet	açacakmışım	açacakmışsın	açacakmış	açacakmışız	açacakmışsınız	açacakmışlar
		şart	açacaksam	açacaksan	açacaksa	açacaksak	açacaksanız	açacaksalar açacaklarsa
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	açayım	açasın	aça	açak	açasınız	açalar
		hikaye	açaydım	açaydın	açaydı	açaydık	açaydınız	açaydılar
		rivayet	açaymışım	açaymışsın	açaymış	açaymışız	açaymışsınız	açaymışlar
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	açsam	açsan	açsa	açsak	açsanız	açsalar
		hikaye	açsaydım	açsaydın	açsaydı	açsaydık	açsaydınız	açsaydılar
		rivayet	açsaymışım	açsaymışsın	açsaymış	açsaymışız	açsaymışsınız	açsaymışlar
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	açmalıyım	açmalısın	açmalı	açmalıyız	açmalısınız	açmalılar
		hikaye	açmalıydım	açmalıydın	açmalıydı	açmalıydık	açmalıydınız	açmalıydılar
		rivayet	açmalıymışım	açmalıymışsın	açmalıymış	açmalıymışız	açmalıymışsınız	açmalıymışlar
		şart	açmalıysam	açmalıysan	açmalıysa	açmalıysak	açmalıysanız	açmalıysalar açmalılarsa
	emir	basit	—	aç	açsın	—	açın açınız	açsınlar
		hikaye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—
olumsuz çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	açmadım	açmadın	açmadı	açmadık	açmadınız	açmadılar
		hikaye	açmadıydım	açmadıydın	açmadıydı	açmadıydık	açmadıydınız	açmadıydılar
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	açmadıysam	açmadıysan	açmadıysa	açmadıysak	açmadıysanız	açmadıysalar açmadılarsa
	belirsiz geçmiş	basit	açmamışım	açmamışsın	açmamış	açmamışız	açmamışsınız	açmamışlar
		hikaye	açmamıştım	açmamıştın	açmamıştı	açmamıştık	açmamıştınız	açmamıştılar
		rivayet	açmamışmışım	açmamışmışsın	açmamışmış	açmamışmışız	açmamışmışsınız	açmamışmışlar
		şart	açmamışsam	açmamışsan	açmamışsa	açmamışsak	açmamışsanız	açmamışsalar açmamışlarsa
	geniş	basit	açmam	açmazsın	açmaz	açmayız	açmazsınız	açmazlar
		hikaye	açmaydım	açmazdın	açmazdı	açmaydık	açmazdınız	açmazdılar
		rivayet	açmaymışım	açmazmışsın	açmazmış	açmaymışız	açmazmışsınız	açmazmışlar
		şart	açmaysam	açmazsan	açmazsa	açmaysak	açmazsanız	açmazsalar açmazlarsa
	şimdiki	basit	açmıyorum	açmıyorsun	açmıyor	açmıyoruz	açmıyorsunuz	açmıyorlar
		hikaye	açmıyordum	açmıyordun	açmıyordu	açmıyorduk	açmıyordunuz	açmıyordular
		rivayet	açmıyormuşum	açmıyormuşsun	açmıyormuş	açmıyormuşuz	açmıyormuşsunuz	açmıyormuşlar
		şart	açmıyorsam	açmıyorsan	açmıyorsa	açmıyorsak	açmıyorsanız	açmıyorsalar açmıyorlarsa
	gelecek	basit	açmayacağım	açmayacaksın	açmayacak	açmayacağız	açmayacaksınız	açmayacaklar
		hikaye	açmayacaktım	açmayacaktın	açmayacaktı	açmayacaktık	açmayacaktınız	açmayacaktılar
		rivayet	açmayacakmışım	açmayacakmışsın	açmayacakmış	açmayacakmışız	açmayacakmışsınız	açmayacakmışlar
		şart	açmayacaksam	açmayacaksan	açmayacaksa	açmayacaksak	açmayacaksanız	açmayacaksalar açmayacaklarsa
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	açmayayım	açmayasın	açmaya	açmayak	açmayasınız	açmayalar
		hikaye	açmayaydım	açmayaydın	açmayaydı	açmayaydık	açmayaydınız	açmayaydılar
		rivayet	açmayaymışım	açmayaymışsın	açmayaymış	açmayaymışız	açmayaymışsınız	açmayaymışlar
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	açmasam	açmasan	açmasa	açmasak	açmasanız	açmasalar
		hikaye	açmasaydım	açmasaydın	açmasaydı	açmasaydık	açmasaydınız	açmasaydılar
		rivayet	açmasaymışım	açmasaymışsın	açmasaymış	açmasaymışız	açmasaymışsınız	açmasaymışlar
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	açmamalıyım	açmamalısın	açmamalı	açmamalıyız	açmamalısınız	açmamalılar
		hikaye	açmamalıydım	açmamalıydın	açmamalıydı	açmamalıydık	açmamalıydınız	açmamalıydılar
		rivayet	açmamalıymışım	açmamalıymışsın	açmamalıymış	açmamalıymışız	açmamalıymışsınız	açmamalıymışlar
		şart	açmamalıysam	açmamalıysan	açmamalıysa	açmamalıysak	açmamalıysanız	açmamalıysalar açmamalılarsa
	emir	basit	—	açma	açmasın	—	açmayın açmayınız	açmasınlar
		hikaye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—

açmak eyleminin çekimi

Eş anlamlar

• (savaşla almak): fethetmek

Zıt anlamlar

• açmamak, kapatmak

Alt kavramlar

açmak

bahis açmak, defter açmak, dosya açmak, ev açmak, kâğıt açmak

Deyimler

açmak

cennetin kapısını açmak, deli bayrağı açmak, dosya açmak, dünyaya gözlerini açmak

Türetilmiş kavramlar

• açabilmek, açılmak, açtırmak, açıvermek

Çeviriler

açmak

Almanca: öffnen (de) Aragonca: ubrir (an) Azerice: açmaq (az) Esperanto dili: malfermi (eo) Fince: avata (fi) Fransızca: ouvrir (fr) İngilizce: to open (en), to turn on (en), to pick up (en), to switch on (en) İspanyolca: abrir (es) İsveççe: att öppna (sv) Karaçay-Balkarca: aç (krc) Kürtçe: vekirin (ku) Lehçe: otworzyć (pl) Özbekçe: ochmoq (uz), qazimoq (uz), yozmoq (uz) Rusça: открывать (ru) (otkrıvatʹ), обнажать (ru) (obnajatʹ), оголять (ru) (ogolyatʹ) Tatarca: açu (tt) Türkçe Eski Türkçe: açmak‎ (otk) (açmak) Osmanlı Türkçesi: آچمق‎ (ota) Türkmence: açmak (tk) Uygurca: aqmak̡ (ug)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "açmak" maddesi

Dış Bağlantılar

• açmak eyleminin çekimi

Eski Türkçe

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Eski Türkçe alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Eylem

1. açmak
2. aramak
3. fethetmek
4. karnı acıkmak

Türkmence

Söyleniş

• Heceleme: aç‧mak

Eylem

açmak

1. açmak
2. keşfetmek