Yeni Türk Lirası, 1 Ocak 2005 ile 31 Aralık 2008 tarihleri arasında Türkiye'nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin para birimi olmuştur.[1] Yeni lira, 100 yeni kuruşa bölündü. Sembol YTL ve ISO 4217 kodu TRY idi.
| Yeni Türk Lirası | |||
|---|---|---|---|
| |||
| ISO 4217 Kodu | TRY | ||
| Kullanıcı(lar) | |||
| Enflasyon | 10.61% (Türkiye, Haziran 2008) | ||
| Kaynak | Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Enflasyon raporu 2008-III' | ||
| Altbirim | |||
| 1/100 | Yeni Kuruş | ||
| Sembol | YTL | ||
| Madenî paralar | 1, 5, 10, 25, 50 yeni kuruş ve 1 yeni lira | ||
| Banknotlar | 1, 5, 10, 20, 50, 100 yeni lira | ||
Tarihçe
Türkiye'de 1970'lerden 1990'lara kadar yaşanan kronik enflasyon nedeniyle lira ciddi değer kaybı yaşadı. Türkiye gelişmiş ülkelere göre daha yüksek enflasyon oranlarına sahip olmuş ve hiperenflasyon yaşamıştır. 1960'ların sonlarında 1 ABD doları 9 lira olan para birimi, 2001 sonlarında ABD doları başına yaklaşık 1.65 yeni liradan işlem görmeye başladı. Bu, yılda yaklaşık %38'lik bir ortalama enflasyonu temsil ediyordu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bu sorunu "ulusal bir utanç" olarak nitelendirmişti. Türk lirasından sıfır atılmasıyla birlikte, Rumen leyi Temmuz 2005'e kadar dünyanın en az değerli para birimi haline geldi.
Aralık 2003'ün sonlarında Türkiye Büyük Millet Meclisi, para biriminden altı sıfırın kaldırılmasına ve yeni lira oluşturulmasına izin veren bir yasa çıkardı. 1 Ocak 2005'te 1 yeni lira = 1.000.000 eski lira olacak şekilde değiştirilmiştir.
Piyasaya sürüldükten sonra para biriminin resmi adı "Yeni Türk Lirası"ydı, ancak Merkez Bankası'na göre yeni kelimesi yalnızca "geçici" bir önlemdi.[2] Bir haber ajansı, "yeni" ifadesinin 1 Ocak 2009'da kaldırılacağını bildirdi. Aynı kaynak, banknotların "sahteliği önlemek için farklı şekil ve boyutlarda" olacağını da belirtti. Aynı zamanda yeni bir en yüksek değer olan 200 liranın çıkarılması da düşünülüyordu.[3]
Madeni paralar
Madeni paralar 2005 yılında 1, 5, 10, 25 ve 50 yeni kuruş ve 1 yeni lira cinsinden piyasaya sürüldü.
| Resim | Kupür değeri | Teknik ölçüleri | Açıklama | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön | Arka | Çap mm | Kalınlık mm | Kütle gr | Alaşım | Kenarı | Ön | Arka | |
 |
 |
1 Yeni Kuruş | 17 | 1,65 | 2,7 | Cu 70, Zn 30 | Düz | Kupür değeri
Ay yıldız Basım yılı |
"Türkiye Cumhuriyeti"
Atatürk portresi |
 |
 |
5 Yeni Kuruş | 19,25 | 1,7 | 3,85 | Cu 65, Ni 18, Zn 17 | |||
 |
 |
10 Yeni Kuruş | |||||||
 |
 |
25 Yeni Kuruş | 21,5 | 1,9 | 4,00 | Tırtıllı | |||
 |
 |
50 Yeni Kuruş | 23,85 | 1,95 | 6,9 | Halka: Cu 81, Ni 4, Zn 15 | |||
 |
 |
1 Yeni Türk Lirası | 26,15 | 8,3 | Halka: Cu 75, Ni 15, Zn 10 | ||||
Banknotlar
Merkez Bankası tarafından "E-8 Emisyon Grubu" olarak adlandırılan banknotlar, 2005 yılında 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 yeni lira cinsinden piyasaya sürüldü. Alttaki dört banknot eski banknotların yerini alıp çok benzer tasarımlar kullanırken, 50 ve 100 yeni lira banknotların eski para birimindeki karşılığı yoktu. Tüm banknotlar, Mustafa Kemal Atatürk'ün yaşamının farklı noktalarından portrelerini ve Türkiye'deki çeşitli tarihi ve diğer önemli bina ve yerlerin görüntülerini gösterir. Yeni bir banknot serisi olan "E-9 Emisyon Grubu" 1 Ocak 2009'da tedavüle girdi ve E-8 grubu 31 Aralık 2009'dan sonra geçerliliğini kaybetti (31 Aralık 2019'a kadar Merkez Bankası şubelerinde hala kullanılabilir olmasına rağmen). E-9 banknotları, para birimini "yeni lira" yerine "lira" olarak adlandırır ve 200 liralık bir değer içerir.[4]
| Emisyon Banknotları 8 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resim | Değer | Boyutlar | Ana renk | Tanım | |||
| ön yüz | Tersi | ön yüz | Tersi | ||||
 </img> |
 </img> |
1 lira | 160 × 76 mm | Bordo, mavi | Kemal Atatürk | Atatürk Barajı (Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında) | |
 </img> |
 </img> |
5 lira | 162 × 76 mm | Pastel sarı ve yeşilimsi kahverengi | Kemal Atatürk | Anıtkabir, Ankara | |
 </img> |
 </img> |
10 lira | 162 × 76 mm | Kırmızı | Kemal Atatürk ile Türk Bayrağı silüeti | Piri Reis Haritası | |
 </img> |
 </img> |
20 lira | 162 × 76 mm | Yeşil | Kemal Atatürk | Efes Harabeleri | |
 </img> |
 </img> |
50 lira | 152 × 81 mm | Turuncu | Kemal Atatürk | Kapadokya | |
 </img> |
 </img> |
100 lira | 158 × 81 mm | Mavi | Kemal Atatürk | İshak Paşa Sarayı | |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
