Torlak Kemal

Torlak Kemal, Torlak Hu Kemal^[1] ya da Manisalı Samuel (ö. 1419, Manisa), Şeyh Bedreddin'in izleyicilerinden. Börklüce Mustafa'yla birlikte Şeyh Bedreddin isyanı olarak bilinen halk ayaklanmasına önderlik etmiştir.

Kimliği

Simavnalı Şeyh Bedreddin'in isyancı müridi olan Torlak Kemal, Manisa'da Samuel adıyla doğmuş ve daha sonra Yahudilik'ten İslam'a geçip adını değiştirmiştir.^[2] “Torlak” kelimesi, “acemi”, “toy” ve “yeni dönme” anlamına gelmektedir. İslamiyete yeni geçmiş olmasından dolayı “Torlak” ismini aldığı düşünülmektedir.^[3][4]

Yaşamı

Fetret Devri sonrasında Manisa ve çevresinde Simavnalı Şeyh Bedreddin Mahmud'un düşüncelerini yaymasıyla ün kazandı. Daha sonra Börklüce Mustafa ile birlikte Şeyh Bedrettin adına bir isyan hareketi başlattı.^{[kaynak belirtilmeli]}

Sultan I. Mehmet, oğlu Şehzade Murad (II. Murad) ile Bayezid Paşa'yı bu isyancıların üzerine gönderdi. Torlak Kemal, Karaburun'da öldürülen Börklüce Mustafa'nın kendisine katılan müridleri ile birlikte, Bayezid Paşa'ya karşı savaştı.

Ölümü

Börklüce Mustafa isyanıyla muhtemelen aynı zamanlarda, Manisa civarında Torlak Kemal liderliğinde bir isyan daha patlar. Daha küçük olan bu isyan da şiddetle bastırılır ve isyancılar öldürülür. Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal isyanlarının Bedreddin'in onayıyla gerçekleşip gerçekleşmediği belirsizdir. Ancak bu kişilerin Bedreddin'in müridleri olduğu konusunda tüm kaynaklar hemfikirdir. 1419 yılında yenilgiye uğramış ve Manisa'da yakalanarak asılmıştır.

Bibliyografya

• Şaban Er, "Edirne-Simâvne Kâdîsı ve Emîri İsrâ’îl Oğlu Şeyh Bedreddîn Hakkında Son Söz", Kutupyıldızı Yayınları, İstanbul, Hazîran 2016 (Cildli 657 Sayfa,  ISBN 978-605-5291-65-5)
• Şeyh Bedreddin-Her Yüce Duruma, Aşamaya ve Durağa "Cennet" Dendiğini Bilesin, Kemal Derin, (1. Basım) Destek Yayınları, 2020, Biyografi, 152 sayfa, Ciltsiz,
• Kalplerin Işığı: Börklüce Mustafa, Kemal Derin, (1. Basım) Destek Yayınları, 2014, Roman - Biyografi, 336 sayfa, Ciltsiz,

Kaynakça

1. Elli Kohen (2007). History of the Turkish Jews and Sephardim: Memories of a Past Golden Age. University Press of America. ss. 153-. ISBN 978-0-7618-3600-1. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
2. Naim A. Güleryüz, Bizans'tan 20. Yüzyıla - Türk Yahudileri, s.25; ISBN 978-9944-994-54-5.
3. Yalçın Küçük (2002). Şebeke = "Network". Ithaki Publishing. ss. 39-. ISBN 978-975-8725-73-1. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
4. Türk Dil Kurumu (1953). Türk dili araştırmaları yıllığı: belleten. Türk Tarih Kurumu Basımevi. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.