Siyâsetnâme, Arap, Fars, Hint ve Türk edebiyatlarında devlet adamlarına yöneticilik sanatına ilişkin bilgiler veren yapıtların genel adı.
Genel olarak hükümdarlar için kaleme alınmış olan siyâsetnâmelerde onların sahip olması gereken nitelikler, saltanatın koşulları ve kuralları anlatılır. İdeal bir devlet örgütünün nasıl olması gerektiği belirtilir ve kötü yönetimlerin zararlı sonuçları açıklanarak yöneticiler uyarılır.[1]
Bir ülkenin siyasal ve toplumsal yaşamını, askeri ve mali örgütlerini yasa ve tüzüklerini, toplumun gelenek ve göreneklerini de tanıtan yapıtlar olan siyasetnameler dinsel temellere de dayanır. Kur'an'dan, hadislerden ve tarihten de örnekler gösteren bu tür yapıtlarda, geçmişteki kötü olaylar, zalim, deneyimsiz ve cahil hükümdarların ve vezirlerin yol açtığı felaketler, öyküler ve fıkralar anlatılır.
Siyâsetnâmelerde siyaset kavramının çeşitli anlamları açıklanmıştır: hayvan terbiyesi, valilik, idare, ceza, idam, icraat, diplomasi gibi. Siyaseten katl bir cezalandırmadır ve meydan-ı siyaset, idam cezalarının uygulandığı yerdir.
Başlıca eserler
- Medinetül Fazıla (Farabi)
- Siyasetüs Şeriyye (İbn Teymiye)
- Ahkamüs Sultaniyye (Maverdi)
- Siyâsetnâme (Nizamülmülk)
- Kabusname (Keykavus)
- Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacib)
- Siyasete Müteallik Asarı islamiye (Bursalı Mehmet Tahir Bey)
- Siyasetnameler (Agah Sırrı Levend)
- Osmanlı Siyasetnameleri (Ahmet Uğur)
- Asafname (Lütfi Paşa)
- Nasihütüs Selatin (Gelibolulu Mustafa Âlî)
- Kitabüs Siyase (Pirizade)
- Ferruhnâme (Nasuh Nevalî)
Kaynakça
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
