Remove ads
Simpsonlar (İngilizce: The Simpsons), Matt Groening tarafından Fox için yaratılan animasyon televizyon durum komedisidir. Dizi; Homer, Marge, Bart, Lisa ve Maggie'den oluşan orta sınıf bir Amerikan ailesinin satirik bir parodisidir. Şov, Springfield adlı kurgusal bir şehirde geçmekte ve Amerikan kültürünü, toplumunu, televizyonunu ve farklı insanlık hâllerini hicvetmektedir. Simpsonlar, şu anda Disney+ platformunda ve CNBC-e kanalında yayınlanmaktadır.[1]
| Simpsonlar | |
|---|---|
| The Simpsons | |
.png){kind=small} | |
| Format | Animasyon |
| Tür | Komedi Hiciv |
| Proje tasarımcısı | Matt Groening |
| Geliştiren | James L. Brooks Matt Groening Sam Simon |
| Seslendiren(ler) | Dan Castellaneta Julie Kavner Nancy Cartwright Yeardley Smith Hank Azaria Harry Shearer |
| Açılış müziği | "The Simpsons Theme" |
| Besteci | Alf Clausen |
| Ülke |  ABD |
| Dili | İngilizce |
| Sezon sayısı | 36 |
| Bölüm sayısı | 780 (bölümleri listesi) |
| Yapım | |
| Gösterim süresi | 21–24 dakika |
| Yapım şirketi | Gracie Films 20th Century Fox Television |
| Yayın bilgileri | |
| Kanal | ABD: FOX Türkiye: CNBC-e FX |
| Görüntü formatı | SD: 4:3, 480i/576i (1989–2009) HD: 16:9, 720p (2009–günümüz) |
| Ses formatı | Stereo (1989–91) Dolby Surround 2.0 (1991–2009) 5.1 üç boyutlu ses (2009–günümüz) |
| Yayın tarihi | 17 Aralık 1989 |
| Kronoloji | |
| Önce gelen | Simpsonlar kısa filmleri |
| İlişkili programlar | Family Guy American Dad |
| Dış bağlantılar | |
Aile, Groening tarafından yapımcı olan James L. Brooks ile önce bir dakikalık kısa animasyon serisi olarak tasarlandı. Groening, disfonksiyonel bir aile oluşturdu ve ailedeki karakterlere kendi ailesindeki üyelerin adını verirken, kendi adının yerine ise Bart adını kullandı. Kısa gösteriler, 19 Nisan 1987'de The Tracey Ullman Show'un bir parçası oldu. Üç sezon yayımlandıktan sonra skeç yarım saatlik altın saatler şovu olarak geliştirildi ve bir sezonda (1989-1990) İlk 30 reyting listesinde yer alan ilk Fox dizisi olarak kanalın ilk hitlerinden oldu. Uzun metrajlı film olan Simpsonlar: Sinema Filmi, 26 ile 27 Temmuz 2007 tarihlerinde dünya genelinde sinemalarda gösterildi ve dünya çapında 527 milyon dolarlık hasılat elde etti.
Simpsonlar, ilk yayımlandığı günden itibaren 25 Primetime Emmy Ödülü, 26 Annie Ödülü ve bir Peabody Ödülü dahil olmak üzere onlarca ödül kazandı. Time dergisinin 31 Aralık 1999 tarihli sayısında dizi, 20. yüzyılın en iyi televizyon dizisi olarak adlandırıldı ve 14 Ocak 2000'de Simpson ailesi, Hollywood Bulvarı'nda bir yıldız ile ödüllendirildi. Simpsonlar, en uzun süredir yayımda olan Amerikan sit-comu, en uzun süredir yayımda olan Amerikan animasyon programı ve 2009'da Gunsmoke'u geçerek en uzun süredir yayımda olan altın saatler eğlence dizisidir. Birçok yetişkin odaklı animasyon durum komedisi, Simpsonlar'ca etkilenirken, Homer'ın ünlemi "D'oh!", İngilizce sözlüğe eklendi.
Remove ads
Groening, Simpsonlar fikrini James L. Brooks'un ofis lobisinde beklerken düşündü. Brooks, Groening'den bir kısa canlandırma serisi için fikir üretmesini istemişti. Groening de başta kendisinin Life in Hell adlı karikatür bandı serisini önermeye niyetlenmişti ama Life in Hell'in canlandırılması için hayatının eserinin yayım haklarının feshedilmesi gerektiğini anlayınca başka bir yol seçti ve kendi yorumu bir bozuk işlevli aile versiyonu geliştirdi.[2] Karakterlere kendi ailesindeki üyelerin isimlerini verirken, kendi adı yerine "Bart"ı seçti.[3]
Simpson ailesi, ilk kez 19 Nisan 1987 tarihinde kısa gösteriler olarak The Tracey Ullman Show'da yayınlandı.[4] Groening, figürlerin prodüksiyon aşamasında düzeltileceği varsayımıyla, animatörlere sadece temel eskizleri gönderdi. Ancak animatörler, bu çizimleri olduğu gibi kopyaladılar ki, bu da karakterlerin ilk bölümlerdeki üstünkörü görünümlerine yol açtı.[3] Klasky Csupo şirketinin ilk işlerinden biri, Simpsonlar'ın başlamasına da yol açacak şekilde, The Tracey Ullman Show için kısa animasyon dizileri oluşturmaktı.[5] Animasyon, ilk sezonun animatörleri olan Wesley Archer, David Silverman ve Bill Kopp tarafından[6] Klasky Csupo bünyesinde üretildi.[7] Renklendirici Georgi Deluse, karakterlerin rengini sarı yapmaya karar veren kişiydi.[6]
1989'da, bir prodüksiyon şirketleri ekibi Simpsonlar'ı Fox Broadcasting Company için yarım saatlik bir dizi olarak uyarladı. Ekip, Klasky Csupo animasyon şirketini de içeriyordu. Jim Brooks, Fox kanalıyla yaptığı sözleşmede kanalın şovun içeriğine müdahale etmemesi koşulunu kabul ettirdi.[8] Groening, şovu yaratmadaki amacının, izleyicinin izledikleri "popüler süprüntüye" bir alternatif sunmak olduğunu belirtti.[9] Yarım saatlik dizi, bir yılbaşı özel programı olarak "Simpsons Roasting on an Open Fire" adlı bölümü ile 17 Aralık 1989 tarihinde yayına başladı.[10] "Some Enchanted Evening" üretilen ilk uzun bölümdü fakat ilk sezonun son bölümü olarak Mayıs 1990'a kadar animasyon problemleri nedeniyle yayımlanmadı.[11] 1992'de Tracey Ullman, dizinin başarısının kaynağının kendi şovu olduğunu iddia ederek Fox'a dava açtı. Davada, Simpsonlar'ın elde ettiği kârın bir bölümünü alması gerektiği iddiası mahkemeler tarafından reddedildi.[12]
Remove ads
Yönetici yapımcılar
Dizinin sezonlarına göre yönetici yapımcılar:
- 1–2. sezon: Matt Groening, James L. Brooks, & Sam Simon
- 3–4. sezon: Al Jean & Mike Reiss
- 5–6. sezon: David Mirkin
- 7–8. sezon: Bill Oakley & Josh Weinstein
- 9–12. sezon: Mike Scully
- 13. sezon–günümüz: Al Jean
Matt Groening ve James L. Brooks, şovun tüm tarihi boyunca dizide yönetici yapımcı olarak yer aldı ve yaratıcı danışmanlık görevini de üstlendiler. Simpsonlar'ın yönetmeni Brad Bird tarafından şovun "adsız kahramanı" olarak adlandırılan[13] Sam Simon, şovun ilk dört sezonunda yaratıcı danışman olarak şovda yer aldı. Groening, Brooks ve Gracie Films ile sık sık anlaşmazlık içindeydi ve 1993 yılında şovdan ayrıldı.[14] Ayrılmadan önce, 1993'ten beri şovda yer almamasına rağmen, her yıl şovun kârından bir pay almak ve jenerikte yönetici yapımcı olarak yer alması için anlaşma yaptı.[14][15] Aslında tüm sezonların yapımcılığını idare eden ve baş yazarı olan şov "idarecisi" (show runner) pozisyonu bundan daha kapsamlı bir posizyondur.[16]
Senaryo
Programın ilk yazı ekibi John Swartzwelder, Jon Vitti, George Meyer, Jeff Martin, Al Jean, Mike Reiss, Jay Kogen ve Wallace Wolodarsky'den oluştu.[17] Sonraki Simpsonlar'da her aralık ayının başında bölüm fikirlerini veren on altı senaristten oluşan bir yazı ekibi vardır.[18] Her bölümün ana yazarları, bölümün ilk taslağını yazar. Grup, tekrar yazma oturumları, şakaların eklenmesi ya da silinmesi, sahnelerin eklenmesi ve şovun dublaj ekibinin tekrar okumalar için çağırarak bölümünün en son senaryosunu geliştirir.[19] 2004 yılına kadar[20] birinci sezondan itibaren şovu geliştiren George Meyer, 2004'e kadar bu oturumlarda başkanı oldu. Emektar senarist Jon Vitti'ye göre, senaryo listesinde diğer yazarların da yer almasına rağmen Meyer, yer aldığı bölümdeki en iyi replikleri yazmıştır.[19] Her bölümün yapımı altı ay aldığından, şov nadiren güncel olaylar hakkında yorum yapar.[21] Fakat bölümler zaman zaman olimpiyatlar ya da Super Bowl gibi planlanmış etkinliklere değinmektedir.
Altmış bölümün jeneriğinde adı geçen John Swartzwelder, Simpsonlar'daki en üretken yazardır.[22] En çok tanınan eski yazarlardan biri, 1990'ların başlarında birçok bölüme katkıda bulunmuş olan ve sonra talk şov Late Night'ıın sunucusu olarak David Letterman'ın yerini alan Conan O'Brien'dır.[23] İngiliz komedyen Ricky Gervais, "Homer Simpson, This Is Your Wife" bölümünü yazarak, hem yazar hem de konuk oyuncu olarak şovda yer alan ilk kişi oldu.[24] Superbad filminin senaristleri Seth Rogen ve Evan Goldberg, "Homer the Whopper" bölümünü yazdılar ve bölümde Rogen bir karakteri seslendirdi.[25]
2007'nin sonunda, Simpsonlar'ın senaristleri Writers Guild of America ile birlikte grev yaptı. Dizinin yazarları, 1998'de sendikaya katılmıştılar.[26]
Seslendirme
Simpsonlar'ın oyuncu kadrosunda altı ana rol sahibi vardır. Homer Simpson, Abraham Simpson, Palyaço Krusty, Barney Gumble ile diğer yetişkin erkek karakterlerin dublajını Dan Castellaneta yapmaktadır.[27] Julie Kavner, birçok küçük karakterin yanı sıra Marge Simpson ile Patty ve Selma karakterlerine ses vermektedir.[27] Castellaneta ve Kavner, The Tracey Ullman Show'un bir parçasıydılar ve karakterlerin seslendirmesi onlara verildi böylece yeni seslendirme sanatçılarına gerek kalmamış oldu.[28] Nancy Cartwright dizide Bart Simpson, Ralph Wiggum ve diğer çocuk karakterlerin seslendirmesini yapmaktadır.[27] Lisa Simpson'a dublaj yapan Yeardley Smith, zaman zaman bölümlük karakterlerin dublajını da yapmasına rağmen şovda sadece bir karaktere düzenli olarak ses veren tek ekip üyesidir.[27] Yapımcılar, Bart ve Lisa rollerinin dublajı için oyuncu seçimleri yapmaya karar verdiler. Smith ilk başlarda Bart rolü için seçmelere katıldı fakat kadro yönetmeni Bonita Pietila, Smith'in sesinin çok tiz olduğunu düşündü.[29] Smith'e Bart yerine Lisa rolü verildi.[30] Nancy Cartwright, önce Lisa rolü için seçmelere katıldı. Cartwright, Lisa'yı kısaca "orta çocuk" olarak tanımladı ayrıca o zamanlarda karakterin pek kişiliği olmadığına hükmetti ve Lisa yerine "sinsi, başarısız, okuldan nefret eden, saygısız, [ve] zeki" olarak yorumladığı Bart rolüyle daha çok ilgilendi.[31] Matt Groening, ona ana rol için deneme fırsatı verdi ve Cartwright'ın okumasını duyduğunda, derhal ana rolü ona verdi.[32] Cartwright, şovda çalışmadan önce profesyonel olarak seslendirme eğitimi almış olan dizinin tek oyuncusudur.[33] Diziye adını veren aile üyelerinden birini seslendirmeyen fakat erkek kasaba halkının çoğunu seslendiren iki aktör mevcuttur: ikinci sezondan itibaren[34] dizinin düzenli seslendirme kadrosunda yer alan Hank Azaria, Moe, Moe, Chief Wiggum ve Apu gibi düzenli çıkan karakterleri seslendirirken Mr. Burns, Smithers, Principal Skinner, Ned Flanders, Reverend Lovejoy ve Dr. Hibbert karakterlerini Harry Shearer seslendirmektedir.[27] Shearer'dan başka her ana kadro üyesi En İyi Dublaj Performansı dalında bir Primetime Emmy Ödülü kazandı.[35] Shearer ise 2009'daki ödüllerde ilgili kategoride aday gösterildi.[36]
Bir istisna dışında, bölüm jeneriği sadece seslendirme oyuncularını listelemekte fakat oyuncuların, seslendirdikleri karakterleri belirtmemektedir. Fox ve prodüksiyon ekibi, ilk sezonlar boyunca seslendirme oyuncularının kimliklerini gizli tutmak istedi ve bu nedenle, seslendirme oyuncularının fotoğraflarını yayımlamayı reddetti ve seslendirme oturumlarının çoğunu kapalı tuttu.[37] sonunda "Old Money" bölümüyle dublaj oyuncularına jenerikte yer verdi, yapımcılar, seslendirme oyuncularının emekleri için kredi almaları gerektiğini söylediği için.[38] 2003 yılında. "Inside the Actors Studio"nun bir bölümünde oyuncu kadrosu, kendi karakterlerinin sesleriyle bir canlı yayın yaptı.
1998'e kadar, altı ana oyuncuya bölüm başına 30.000 dolar ödendi. 1998'de, oyuncular, Fox ile ödeme konusunda anlaşmazlığa düştüler. Şirket, yerlerine yeni aktörler almakla tehdit etti, hatta yeni bir seslendirme kadrosunu oluşturmaya başladı. Dizinin yaratıcısı Matt Groening, eylemlerinde oyuncuları destekledi.[39] Ancak, bu sorun kısa sürede çözüldü ve 1998 ile 2004 yılları arasında oyunculara bölüm başına 125.000 dolar ödendi. Şovun geliri DVD satışları ve dizinin başka yayımcılara satılması ile giderek artmaya başladı ve Nisan 2004'te ana ekip, senaryon okumalarını durdurup bölüm başına 360.000 dolar arası ödeme talep etti.[40][41] Grev, bir ay sonra çözüldü[42] ve oyuncuların maaşları bölüm başına 250,000[43] ile 360,000 dolar arası bir sayıya yükseldi.[44] 2008'de, maaşlarında bölüm başı 500,000 dolara yakın "sağlam artış" isteyen seslendirme oyuncuları ile yeni sözleşme müzakerelerinden dolayı yirminci sezonu için prodüksiyon bekletildi.[44] Sorun kısa zamanda çözüldü ve oyuncuların maaşı bölüm başı 400,000 dolar olarak ödendi.[45]
| Ana oyuncu kadrosu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| Dan Castellaneta | Julie Kavner | Nancy Cartwright | Yeardley Smith | Hank Azaria | Harry Shearer |
| Homer, Grampa, Barney, Krusty, Groundskeeper Willie, Belediye Başkanı Quimby, Hans Moleman ve diğer birçok karakter | Marge, Patty ve Selma | Bart, Nelson, Ralph, Todd Flanders, diğerleri | Lisa | Moe, Chief Wiggum ve Apu, Comic Book Guy, Carl, Cletus, Professor Frink, Dr. Nick ve diğer birçok karakter | Mr. Burns, Smithers, Ned Flanders, Rev. Lovejoy, Kent Brockman, Dr. Hibbert, Lenny, Principal Skinner, Otto, Rainier Wolfcastle ve diğer birçok karakter |
Ana kadronun yanı sıra, Pamela Hayden, Tress MacNeille, Marcia Wallace, Maggie Roswell ve Russi Taylor, yardımcı karakterleri seslendirdiler.[27] 1999'dan 2002'ye kadar, Maggie Roswell'ın karakterleri Marcia Mitzman Gaven tarafından seslendirildi. Karl Wiedergott, küçük rollerde yer aldı fakat tekrarlanan hiçbir karaktere dublaj yapmadı.[46] "Özel konuk" olarak tekrarlı çıkan oyuncu kadrosuna Albert Brooks, Phil Hartman, Jon Lovitz, Joe Mantegna ve Kelsey Grammer dahildir.[47]
Bölümler bazen aktör, atlet, yazar, müzik grubu, müzisyen, bilim insanı gibi geniş bir profesyonel alandan konuk seslendirme oyuncusuna yer vermektedir. İlk sezonlarda, çoğu konuk oyuncu, karakterleri seslendirmekteydi fakat daha sonra çoğu, kendileri olarak şovda yer aldılar. Tony Bennett, kendisi olarak dizide görünen ilk konuk oyuncuydu, ikinci sezon bölümü "Dancin' Homer"da kısaca yer aldı.[48] Simpsonlar, "En Çok Konuk Oyuncunun Yer Aldığı TV Dizisi" dalında dünya rekorunu elinde bulundurmaktadır.[49]
Şov, Japonca, Almanca, İspanyolca, Portekizce gibi birçok dilde dublajı yapılmıştır. Ayrıca hem Fransızca hem Quebec Fransızcasına dublajı yapılan az sayıda programdan biri olmuştur.[50] Simpsonlar, Arapça olarak da yayımlanmış, ama İslami gelenekler gereği, şovun çoğu özelliği değiştirilmiştir. Örneğin; Homer, bira yerine soda içmekte ve sosisli sandviç yerine Mısırlı sığır etinden sosis yemektedir. Bu değişikliklerden dolayı, Araplaştırılmış versiyonu, bölgede yaşayan Simpsons hayranlarından olumsuz eleştiriler aldı.[51]
Dizinin aynı seslendirmenler ile 30. sezona kadar devam edeceği kesinleşmiştir.[52]
Canlandırma
Simpsonlar, Birleşik Devletler'deki stüdyolar ile uluslararası birçok farklı stüdyo tarafından canlandırılmaktadır. The Tracey Ullman Show'daki kısa animasyonların gösterimi sırasında, animasyon ABD içindeki Klasky Csupo'da üretildi.[7] Dizinin çıkışıyla iş yükünün artmasından dolayı Fox, Güney Kore'de yer alan birçok uluslararası stüdyoya prodüksiyon ihalesi verdi.[7] Bunlar: AKOM,[53] Anivision,[54] Rough Draft Studios,[55] U.S. Animation, Inc.[56] ve Toonzone Entertainment..[57] ABD animasyon stüdyosu Film Roman'daki artistler resimli taslağı çizdiler, yeni karakterleri, geri planları, dekor parçalarını tasarladılar ve karakter ile geriplan konumlamalarını çizdiler; bunlardan animatikler (taslak animasyonlar) yaptılar. Yapılacak iş ülke dışına havale edilmeden önce, gerekebilecek değişiklikleri belirlemek için bu animatikler Gracie Films'deki yazarlar tarafından gözden geçirildi. Ülke dışı stüdyoları ara kareleri çizip, çinileme ve renklendirmeyi yapıp animasyonu kaydettikten sonra, ABD'deki Fox'a teslim edilmek üzere, üç-dört ay sonra bitmiş işi geri yolladılar.[58]
İlk üç sezonda, Klasky Csupo, Simpsonlar'ı ABD'de canlandırmaktaydı. 1992'de, şovun yapım şirketi Gracie Films, şovun ilke içi prodüksiyonunu, 2008'e kadar animasyonu yapacak olan Film Roman'a devretti.[59] On dördüncü sezonda prodüksiyon, geleneksel sel animation'dan dijital mürekkep ile boyaya geçti.[60] Dijital renk ile denenen ilk bölüm, 1995'teki "Radioactive Man" oldu. Animatörler, on ikinci sezonun "Tennis the Menace" bölümünün prodüksiyonunda dijital mürekkep ve boya kullandılar fakat Grace Films, iki sezon sonrasına kadar düzenli olarak dijital mürekkep ve boya kullanımını bekletti. Tamamlanmış olan "Tennis the Menace" ise bitmiş haliyle yayımlandı.[61]
Dizi, yüksek çözünürlüklü yayına yirminci sezonda başladı; ilk bölüm "Take My Life, Please", 15 Şubat 2009'da yayımlandı. HDTV'ye geçme, yeni bir açış jeneriğini de getirdi.[62] Matt Groening, sonradan bunu karmaşık bir değişiklik olarak tanımladı çünkü bu, animasyonun kompozisyonuna ve zamanına etki etmekteydi.[63]
Remove ads
Simpsonlar, Springfield'daki kurgusal bir "Orta Amerika" kasabasında yaşayan tipik bir ailedir.[64] Homer, ailenin babası, Springfield Nükleer Santrali'nde dikkatsizliğiyle tezat yaratan, şaklaban karakterli bir güvenlik denetçisidir. Homer, Amerikan ev kadını ve annesi stereotipli Marge Simpson ile evlidir. Çiftin üç çocuğu vardır: 10 yaşındaki baş belası Bart; erken gelişmiş 8 yaşındaki aktivist Lisa ve nadiren konuşan fakat emdiği emzik ile iletişim kuran bebek Maggie. Ailenin Santa's Little Helper adında bir köpeği ve ("I, (Anoyed Grunt)-Bot" bölümünde adı Snowball II olarak değiştirilen) Snowball V adında bir kedisi vardır. Her iki hayvanın birçok bölümde önemli rolleri mevcuttur. Tatiller ya da doğum günleri gibi senelik olayların yaşanmasına rağmen, Simpsonlar'ın fiziksel yaşı yoktur ve 1980'lerin sonlarındaki ilk göründükleri gibidirler. Ailenin bozuk işlevli olmasına rağmen birçok bölüm, aile ilişkileri ve aile üyelerinin birbirlerine olan bağlarını incelemekte ve çoğu zaman bir aile üyesinin bir diğerini önemsemesi gösterilir.[65]
Şov, bir dizi ilginç karaktere sahiptir: iş arkadaşları, öğretmenler, aile dostları, uzak akrabalar, kasaba halkı ve yerel ünlüler. Yaratıcılar, esasen bu karakterlerin çoğunu tek seferlik olarak veya kasabadaki gerekli fonksiyonların yerine getirilmesi amacıyla oluşturdular. Bunlardan bazılarının rolleri büyütülmüş ve sonradan kendilerinin an rolde olduğu bölümlerde oynatılmıştır. Matt Groening'e göre, şov, komedi şovu SCTV'den geniş bir yardımcı oyuncu konseptini benimsedi.[66]
Remove ads
Simpsonlar, Amerika Birleşik Devletleri'nde bilinmeyen ve saptanması imkânsız bir eyalette yer alan kurgusal Springfield şehrinde yaşamaktadırlar. Şov, Springfield'ın konumunu kasten açıklamamaktadır.[67] "Springfield" adı, Birleşik Devletler'de oldukça yaygındır ve eyaletlerin yarısına yakınında bulunmaktadır.[68] Springfield'ın coğrafyası değişkendir ve çevresinde sahiller, çöller, geniş tarlalar, yüksek dağlar ya da hikâye neyi gerektiriyorsa o bulunmaktadır.[69] Matt Groening, Springfield'ın büyüdüğü şehir olan Portland, Oregon ile birçok ortak yönünün olduğunu belirtir.[70]
Remove ads
Simpsonlar, sayıltı olarak bir durum komedisinin standart düzenini kullanmaktadır. Dizi, tipik bir Amerikan kasabasında yaşayan bir ailenin ve aile üyelerinin yaşamı üzerine kurulmuştur.[64] Fakat dizinin kapsamı, animasyon özelliğinden dolayı, düzenli bir durum komedisinden daha geniştir. Springfield kasabası, karakterlerin, modern toplumun sorunlarıyla karşı karşıya kalabildikleri bir toplumu temsil etmektedir. Homer'ın bir nükleer santralde çalışıyor olmasını kullanarak şov, çevre sorunları hakkında yorum yapabilmektedir.[71] Bart ve Lisa'nın Springfield İlköğretim Okulu'ndaki yaşamlarına aracılığyla şovun yazarları, eğitim alanındaki tartışmalı konuları betimlemektedir. Kasaba, çocuk televizyon programlarından yerel haberlere kadar geniş bir medya kanallar yelpazesine sahiptir, bu da yapımcılara kendileri ve eğlence endüstrisi hakkında şaka yapmalarına imkânını verir.[72]
Bazı yorumcular, şovun politik olduğunu ve solcu tarafgirliğe müsait olduğunu söylemektedir.[73] Al Jean, bir röportajında "Biz [şov], sol eğilimliyiz." diyerek yorumları kabul etti.[74] Yazarlar, çoğu zaman solcu ideallere olan beğenilerini açığa vurmakla beraber şov, siyasi yelpazenin her tarafına yönelik şakalar yapmaktadır. Dizi, devlet ve büyük şirketleri, işçileri istismar eden duyarsız varlıklar olarak sunmaktadır.[74] Yani, yazarlar çoğu zaman otorite figürlerini, aşağılayıcı ve olumsuz bir şekilde göstermektedir. Simpsonlar'da politikacılar yolsuzdur, Reverend Lovejoy gibi din adamları, kiliselerinin üyelerine karşı kayıtsızdır ve yerel polis gücü ehliyetsizdir.[75] Din, tekrarlanan bir konu olarak dizide yer almaktadır. Kriz zamanlarında aile genelde Tanrı'ya döner ve dizi, büyük dinlerin çoğuna değinmiştir.[76]
Remove ads
Açılış sekansı
Simpsonlar'ın açılış sekansı, şovun en çok hatırlanan ayırt edici özelliklerinden biridir. Çoğu bölüm, şovun başlığından Springfield kasabasına doğru kameranın zum yapmasıyla açılmaktadır. Kamera daha sonra eve gitmekte olan aile üyelerini takip eder. Evlerine girdikten sonra, Simpsonlar televizyon izlemek için kanepeye otururlar. Açılış, David Silverman tarafından yaratıldı. Şovun yapımı başlandığında yaptığı ilk görev buydu.[77] Dizinin kendine özgü tema şarkısı, 1989'da Groening'in retro tarzı bir parça sipariş etmesiyle müzisyen Danny Elfman tarafından bestelendi. Oluşturulması iki gün alan bu parça, Elfman'in kariyerindeki en popüler parçası olarak kabul edildi.[78]
Açılışın en belirgin yönlerinden biri, üç parçanın bölümden bölüme değişmesidir: Bart, okul tahtasına farklı şeyler yazmakta;[77] Lisa, saksafonuyla farklı sololar çalmakta ve aile, kanepeye oturmak için oturma odasına giderken aileye farklı şakalar eşlik etmektedir.[79] 15 Şubat 2009'da, HDTV'ye geçiş için yeni bir açılış oluşturuldu. Yeni açılış, orijinal açılışın her şeyine sahipti fakat birçok detay ve karakter eklendi.[80]
Cadılar Bayramı bölümleri
Özel Cadılar Bayramı bölümü, her yıl yapılan bir gelenek hâline geldi. "Treehouse of Horror", ikinci sezonun bir parçası olarak ilk defa 1990'da yayımlandı; her Cadılar Bayramı bölümünün üç bağımsız parçadan oluşması geleneğini başlattı.[81] Bu parçalar genellikle aileyi korku, bilimkurgu ya da doğaüstü durumlarla karşı karşıya getirmektedir ve bu türlerdeki ünlü bir eserin parodisini yapmakta veya saygı ile anmaktadır.[82] Parçalar her daim şovun genel seyrinin dışında meydana gelmektedir. Treehouse serisi, Cadılar Bayramı'nda seyredilmek için yapılmışsa da, Fox'un Major League Baseball'un Word Series ile olan şu anki sözleşmesinden dolayı son yıllarda yeni bölümler Cadılar Bayramı'ndan sonra yayımlanmaktadır.[83]
Mizah
Şovun mizahında toplumun geniş bir tayfını kapsayacak kültürel referanslardan yararlanılmaktadır. Bu sayede her nesilden izleyicinin eğlenmesi amaçlanmaktadır.[84] Bu referanslar sinema, televizyon, müzik, edebiyat, bilim ve tarihten gelmektedir.[84] Animatörler ayrıca düzenli olarak şakaları şovun arka planında, işaretler, gazeteler ve diğer yerlerdeki esprili ve uyumsuz parçalar yoluyla eklemektedirler.[85] İzleyiciler, genelde tek bir izlemeyle görsel şakaları fark etmeyebilirler. Bazıları çok kısa sürelidir ve ancak video kaydının durdurulması yoluyla görünür hâle gelmektedir.[85] Kristin Thompson, Simpsonlar'ın "...bir kültürel referans fırtınası, kasten tutarsız karakterizasyon ve, televizyon konvansiyonları ve bu programın bir televizyon şovu olarak statüsü hakkında, önemli derecede öze dönüşlülük" kullandığını iddia etti.[86]
Bart'ın ilk ayırıcı özelliklerden biri de Moe'nun Barı'nın sahibi Moe Szyslak'a yaptığı telefon şakalarıydı. Bart, adını verdiği ve barda bulunan bir müşteriyle konuşmak istediğini söyler ama verdiği ad, söylendiğinde komik veya terbiyesiz bir terim olarak da anlaşılabilecek türdendir. Moe, bardaki bu kişinin kim olduğunu bulmaya çalışır; ancak çok geçmeden durumu anlar ve kızgın bir şekilde Bart'ı tehdit eder. Bu şakalarda, Tube Bar adlı gerçek bir bara yapılmış benzer telefon aramalarının sonradan yayımlanmış kayıtlarından esinlenildi. Moe'nun karakteri kısmen Tube Bar sahibi Louis "Red" Deutsch'a dayandırılmıştı, onun küfürlü yanıtları Moe'nun kızgın yanını esin kaynağı olmuştur.[87] Dizi ilerledikçe sahte bir isim bulmak ve Moe'nun tepkisini yazmak zorlaştı. Bu nedenle, telefon işletmeleri dördüncü sezonda düzenli bir şaka olmaktan çıkarıldı.[88][89] Simpsonlar sık sık özgöndergesel (kendi kendine değinen) mizaha da başvurmaktadır.[90] Bu şakaların en yaygın türü Fox Broadcasting hakkında olanlardır.[91] Örneğin; dizinin Aralık 2004'te yayımlanan ve 2004 ABD başkanlık seçimlerine atıf yapan bir bölümünde, bir Fox News minibüsü sokakta ilerlemekte ve Queen'in "We Are the Champions" şarkısı eşliğinde "Bush Cheney 2004" yazılı büyük bir afiş taşımaktadır.[92]
Şovda çeşitli tekrar deyimler kullanılmaktadır, birincil ve ikincil karakterlerin çoğunun kendine has en azından bir deyimi bulunmaktadır.[93] Bunlardan en önemlileri Homer'ın kızgınlık ünlemi "D'oh!", Bay Burns'ün "Excellent..." ve Nelson Muntz'ın "Ha-ha!". Bart'ın deyimlerinden "¡Ay, caramba!", "Don't have a cow, man!" ve "Eat my short!" şovun ilk günlerinde tişörtler üzerine basıldı.[94] Ancak, satın alma yoluyla daha popüler olmalarına kadar Bart nadiren son iki deyimi kullandı. Bu deyimlerin çoğunun kullanımı son sezonlarda azaltıldı. "Bart Gets Famous" bölümünde Bart, Krusty the Clown Show'da yalnızca "I didn't do it." cümlesiyle şöhreti yakalar. Bu bölümde bu tür deyimlere dayalı mizahla alay edilmektedir.[95]
Remove ads
Deyimler
Simpsonlar'dan konuşulan dile giren birçok yeni sözcük mevcuttur.[96] Linguistic Data Consortium'un yönetmeni Mark Liberman, "Simpsonlar, görünüşe göre Shakespeare'den, bizim kültürümüzün en önemli deyimler kaynağı olan Kutsal Kitap'tan, sloganlardan ve diğer muhtelif metinsel kinayelerden [tabirleri] almaktadır." diye bunu yorumladı.[97] En ünlü slogan, Homer'ın kızgınlık homurtusu olan "D'oh"tur. Oxford İngilizce Sözlüğü'nde kelimedeki kesme işareti olmadan şu an yer almaktadır ve aynı zamanda her yerde kullanılmaktadır.[98] Dan Castellaneta, tabiri, ilk Laurel ve Hardy komedilerinde yer alan ve deyimi daha uzun ve daha inleyen bir şekilde telaffuz eden James Finlayson'dan ödünç aldığını söyler. Simpsonlar'ın yönetmeni, Castellaneta'e sesi kısaltmasını söyledi ve böylece televizyon dizisindeki çok bilinen ünlem hâline geldi.[99]
Groundskeeper Willie'nin Fransızca karşılığı, Fransa'nın Irak işgali teklifinin karşısında yer alışından sonra 2003 yılında National Review'in köşe yazarı Jonah Goldberg tarafından "cheese-eating surrender monkeys" olarak kullanıldı. Tabir, diğer gazeteciler arasında kısa süre yayıldı.[100] "Cromulent" kelimesi İngilizce Webter's New Millenium Sözlüğü'nde kullanılmaktadır.[101] "Bart the Genius" bölümünde Bart'ın uydurduğu bir Scrabble kelimesi olan "Kwyjibo", Melisa adındaki internet solucanını yaratan kişi tarafından takma adlarından biri olarak kullanıldı.[102] "I, for one, welcome our new insect overlords", Kent Brockman tarafından "Deep Space Homer" bölümünde kullanıldı ve ardından çok yaygın bir tabir olarak kullanılmaya başlandı.[103] Brockman'in söyleyiş varyantları, genellikle espri amacıyla alay etmek için kullanılır.[104] New Scientist dergisi gibi medyada kullanılmaktadır.[105] Şov tarafından popüler hâle getirildiği inanılan[106] "Meh" terimi, 2008 yılında Collins English Dictionary'e eklendi.[107]
Televizyon
Simpsonlar, 1970'lerdeki Wait Till Your Father Gets Home programından itibaren başarılı olan ilk altın saatler animasyon programıdır.[108] 1980'lerin büyük bir bölümünde uzmanlar, animasyon şovlarını çocuklara uygun olarak düşündüler ve bir animasyon şova, primetime televizyonuna uygun bir nitelik vermek oldukça zordu. Simpsonlar, bu algıyı değiştirdi.[7] Kore'deki animasyon stüdyolarının kullanımı, renklendirmeyi ve bölümlerin çekimini daha ucuza getirdi. Simpsonlar'ın elde ettiği başarı ve düşük prodüksiyon maliyeti, diğer televizyon kanallarının başka animasyon dizilerini denemesini sağladı.[7] Bu gelişim, South Park, Family Guy, King of the Hill, Futurama ve The Critic gibi 1990'larda hızla artış gösteren yeni primetime animasyon programların önünü açtı.[7] "Simpsonlar, altın saatlerde yayımlanan animasyonlar için uzun uzun yıllar boyunca orada olmayan bir izleyici kitlesi oluşturdu." dedi Family Guy'ın yaratıcısı Seth MacFarlane: "Bana kalırsa, onlar esasen tekerleği yeniden icat ettiler."[109] South Park, Simpsonlar'a olan hürmetini "Simpsons Already Did It" bölümüyle gösterdi.[110]
Simpsonlar ayrıca 9 Ocak 2000 tarihinde kendisinden sonra gösterilen Malcolm in the Middle gibi canlı-aksiyon programları da etkiledi.[111][112] Malcolm in the Middle'da diğer sitcom'larda kullanılan gülme efekti kullanılmadı. Ricky Gervais, gülme efekti kullanmayan Britanya komedi dizisi The Office'in üzerinde Simpsonlar'ın önemli bir etkisi olduğunu belirtti.[113]
Remove ads
İlk başarıları
Simpsonlar, bir sezonda en çok izlenen 30 şov arasında yer alan Fox kanalının ilk televizyon dizisiydi.[114] Sonraki sezonlarda Homer'a odaklanılsa da Bart, ilk üç sezonun çoğunda baş karakterdi. 1990 yılında, Bart, kısa sürede "Bartmania" olarak adlandırılarak, televizyondaki en popüler karakterlerden biri hâline geldi.[115][116][117][118] Hafızalarda kalan en yaygın Simpsonlar karakteridir. 1990'ların başında, Bart'ın üzerinde yer aldığı milyonlarca tişört satıldı;[119] bir milyon kadarı ise birkaç günde satıldı.[120] Bart'ın kötü rol modeli olduğuna inanılmasıyla, Bart'ın ve "I'm Bart Simpson. Who the hell are you?" ve "Underachiever ('And proud of it, man!')" gibi yazıların üzerinde yer aldığı tişörtler, birçok Amerika halk okulunda yasaklandı.[121][122][123] Simpsonlar'la ilgili ticari ürünler oldukça iyi sattı ve satışa çıktığı ilk 14 ay içinde 2 milyar dolar hasılat elde etti.[121] Bu popülaritenin sebebi, Bart'ın ana konuda yer almadığı bölümlerin olması rağmen şovun reklamlarında Simpson ailesinin genelde en çok reklamı yapılan karakter olmasıydı.[124]
Dizinin başarı elde etmesinin ardından, 1990 yazının sonunda Fox kanalı, pazar akşamları 08:00 EST'de yayımlanan Simpsonlar'ı perşembe akşamı 08:00 EST'ye aldı. Böylece Simpsonlar, aynı saatte NBC'de yayımlanan ve dönemin bir numaralı şovu olan The Cosby Show'a rakip hâle geldi.[125][126] Yaz boyunca birçok yeni satış yerleri, rakip zannedilen "Bill vs. Bart" hakkında öyküler yayımladı.[121][125] "Bart Gets an F" (ikinci sezon, 1990), The Cosby Show'a karşı yayımlanan ilk bölümdü ve 18,5 izlenme oranı elde eden The Cosby Show'dan sonra sekizinci olarak daha düşük bir Nielsen Rating'i aldı. İzlenme oranı, evlerde açık olan televizyonlarında diziyi izleyenlerin sayısını göstermektedir fakat Nielsen Media Research, bölümün 33,6 milyon kişi tarafından seyredilerek aktüel izleyicilerde haftanın bir numaralı programı olduğunu tahmin etti. Aynı zamanda, Fox kanalının tarihindeki en çok izlenen bölümü oldu[127] ve hâlâ, Simpsonlar'ın tüm bölümleri arasında en yüksek izlenme oranını elde eden bölümdür.[128]
Simpsonlar, birçok eleştirmen tarafından övgü almakta ve eleştirmenler, diziyi "yayımlanan en saygısız ve en rahatsız etmekten çekinmeyen şov" olarak tanımlamaktadırlar.[129] 1990'da, Entertainment Weekly'den Ken Tucker bir eleştirisinde, şovu "basit çizgi filmler gibi çizilmiş en karmakarışık Amerikan ailesi. Bu paradoks, milyonlarca kişiyi pazar akşamları üç büyük kanaldan uzaklaştırarak Simpsonlar'a konsantre olmasını sağlamaktadır." diye yorumladı.[130] Tucker ayrıca şovu "popüler kültür fenomeni, bütün aileye hitap eden bir prime-time çizgi filmi" olarak tanımladı.[131]
Uzun yayın başarıları
9 Şubat 1997'de, Simpsonlar, "The Itchy & Scratchy & Poochie Show" bölümüyle Birleşik Devletler'de en uzun süre yayımda olan altın saatler animasyon dizisi alanında Taş Devri'ni geçti. 2004 yılında, Simpsonlar, Birleşik Devletler'de en uzun süre yayımda olan sitcom (animasyon ya da canlı aksiyon) alanında The Adventures of Ozzie and Harriet (1952-1966) adlı şovun yerini aldı.[132] 2009'da, Simpsonlar, 435 bölümlük The Adventures of Ozzie and Harriet'i geçti ve Guinness Dünya Rekorları tarafından tescillenen dünyanın en uzun süreli sitcomu dalında şu an dünya rekorunu elinde bulundurmaktadır.[133] Ekim 2004'te, Scooby-Doo kısaca, en yüksek bölüm sayısına sahip Amerikan çizgi filmi alanında Simpsonlar'ı geçti.[134] Fakat, kanal yöneticileri, 371 bölümlük Scooby-Doo'yu Nisan 2005'te tekrar yayımdan kaldırdılar ve Simpsonlar, on yedinci sezon sonunda 378 bölüm ile rekoru geri aldı.[135] Mayıs 2007'de, Simpsonlar, on sekizinci sezon sonunda 400. bölüme ulaştı. Simpsonlar, Amerikan çizgi filmlerinde en fazla bölüm sayısı rekoruna sahip iken diğer çizgi filmler Simpsonlar'ı geçti.[136] Örneğin: Japon anime dizisi Sazae-san, 2,000 bölüme yaklaştı.[136]
2007 yılı, Simpsonlar'ın yirminci yıl dönümü olarak belirlendi. Yirminci sezona (2008-2009) göre, dizi, en uzun süre yayımda olan Amerikan primetime televizyon dizisi alanında Gunsmoke ile eşit durumdadır. Fakat, Gunsmoke'un 635 olan bölüm sayısına Simpsonlar'ın normal yayın akışına göre yetişebilmesi ancak yirmi dokuzuncu sezonda gerçekleşebilir.[132][137]
2009'da, Fox, "Best. 20 Years. Ever." sloganıyla Simpsonlar'ın prömiyerinin yirminci yıldönümünü tüm yıl kutlayacak. "Bart the Genius" bölümünün yayımlanmasıyla başlayan şovun yirminci yılı 14 Ocak 2010'da sona erecek. Bu kutlamaların bir parçası, şov için bir poster tasarlamayı amaçlayan "Unleash Your Yellow" yarışmasıdır.[138] 26 Şubat 2009'da. Fox, şovu yeniledi ve şovu yirmi ikinci sezona kadar götürecek olan iki sezon için sipariş verdi.[139]
Ödülleri
Simpsonlar, ilk yayımlandıkları günden itibaren 25 Primetime Emmy Ödülü,[49] 26 Annie Ödülü[140] ve bir Peabody Ödülü[141] dahil olmak üzere onlarca ödül kazandı. 1998'de 20. yüzyılın sanat ve eğlence alanlarındaki mükemmel başarılarını kutlayan bir sayısında Time dergisi, Simpsonlar'ı, yüzyılın en iyi televizyon dizisi olarak adlandırdı.[142] Aynı sayısında Time, Bart Simpson'ı, yüzyılın en nüfuzlu 100 kişisinin yer aldığı liste olan Time 100 listesine dahil etti.[143] Bart, listede yer alan tek kurgusal karakterdi. 14 Ocak 2000'de, Simpsonlar, Hollywood Bulvarı'nda bir yıldız ile ödüllendirildi.[144] Ayrıca 2000 yılında, Entertainment Weekly dergisi televizyon eleştirmeni Ken Tucker, Simpsonlar'ı, 1990'ların en iyi televizyon şovu olarak adlandırdı. Ayrıca, Birleşik Krallık'ta yayım yapan televizyon kanalı Channel 4'un izleyicileri, Simpsonlar'ı yapılan iki oylamada birinci yaptı: 2001'in En İyi 100 Çocuk Şovu[145] ve 2005'in En İyi 100 Çizgi Filmi;[146] Homer Simpson da 2001'in En İyi 100 TV Karakteri dalında birinci sırada yer aldı.[147] Homer ayrıca Entertainment Weekly'nin "En İyi 50 TV İkonu" listesinde dokuzuncu sırada yer aldı.[148] 2002'de, Simpsonlar, TV Guide'ın Tüm Zamanların En İyi 50 TV Şovu'nda 8. olarak seçildi.[149] 2007'de, TIME'ın "Tüm Zamanların En İyi 100 TV Şovu" listesinde yer aldı.[150] 2008'de, Entertainment Weekly'nin "Son 25 Yılın En Zirvedeki 100 Şovu"nda ilk sırada yer aldı[151] ve Empire, diziyi tüm zamanların en iyi televizyon şovu olarak adlandırdı.[152]
Eleştiriler ve tartışmalar
Bart, yaramazlığından ötürü bir ceza almadığı isyankâr doğası ile bazı aileler ve muhafazakârlar tarafından çocuklar için kötü rol modeli olarak karakterize edildi.[153][154] Okullarda eğitimciler, Bart'ın "başarısız olması ve bundan gurur duyması"ndaki tutumundan ve eğitimi hakkındaki olumsuz davranışından dolayı Bart'ın "öğrenmeye tehdit" olduğunu iddia ettiler.[155] Başkaları, Bart'ı "bencil, agresif ve kötü ruhlu" olarak tanımladı.[156] 1991'deki bir röportajında Bill Cosby, Bart'ı "kızgın, şaşkın, engellenmiş" olarak yorumlayarak Bart'ın çocuklar için kötü bir rol modeli olduğunu belirtti. Matt Groening cevap olarak şunları söyledi: "Bart'ı anlamak, peki. Çoğu insan, normal olmak için mücadele etmekte; o, normalin sıkıcı olduğunu düşünmekte ve diğerlerinin yapmaya cesaret etmeyi istedikleri şeyleri yapmakta."[157] 27 Ocak 1998 tarihinde, sonraki ABD başkanı George H. W. Bush, "Biz, Amerikan ailesini Simpsonlar'dan daha çok Waltonlar'a benzeterek yükselteceğiz" dedi.[121] Senaristler, üç gün sonra "Stark Raving Dad"in tekrarından önce yayımlanan bir bölümün kısa bir parçası şeklindeki kısımda Bart'a "Hey, biz aynen Waltonlar gibiyiz. Depression'a bir son için de dua ediyoruz." dedirterek bıyık altında gülen bir cevap verdiler.[158][159]
Şovun çeşitli bölümleri, hararetli tartışmalara neden olmaktadır. Simpsonlar, "Bart vs. Australia" (altıncı sezon, 1995) bölümünde Avustralya'yı; "Blame it on Lisa" (on üçüncü sezon, 2002) bölümünde Brezilya'yı ziyaret etti ve her iki bölüm, ziyaret edilen ülkelerde olumsuz reaksiyonlar aldı ve hararetli tartışmalara yol açtı.[160] Sonraki olayda, Rio de Janeiro'nun turist yönetim kurulu, FOX'u, bölümün şehri, sokak suçların olduğu, fare ve sıçanların istilasına uğradığı, gecekonduların ve adam kaçırmanın yaygın olduğunu bir yer olarak tasvir ettiğini iddia ederek yasal olarak tehdit etti.[161] Matt Groening, The Critic'in çaprazlaması olan "A Star Is Burns" (altıncı sezon, 1995) bölümünün ateşli ve sözlü bir eleştirmeniydi. Bunun The Critic için sadece bir reklam olduğunu ve insanların yanlışlıkla şovu kendisiyle bağdaştırabileceğini düşündü. Bölümün yayımlanmasını engellemede başarısız olunca, jenerikteki adını kaldırdı ve endişelerini belirtti, James L. Brooks'u açıkça eleştirdi, bölümün Simpsonlar evrenini kirlettiğini söyledi. Brooks ise cevap olarak "Matt'e çok öfkeliyim, [...] fikrini açıklamasına izin verildi fakat bunu basında alenen yayımlamasıyla ileri gitti." dedi.[162][163] "The Principal and the Pauper" (dokuzuncu sezon, 1999), Simpsonlar'ın en hararetli tartışmalara neden olan bölümlerinden biridir. Birçok hayran ve eleştirmen tarafından ilk sezondan beridir tekrarlanan bir karakter olan Müdür Seymour Skinner'in bir sahtekâr çıkması, olumsuz karşılandı. Bölüm, Matt Groening ve karaktere dublaj yapan Harry Shearer tarafından dan eleştiri aldı. 2001'de verdiği bir röportajından Shearer, senaryoyu okuduktan sonra senaristlere şunu dedi: "Bu çok yanlış. Seyircinin sekiz ya da dokuz yıl boyunca yatırım yaptığı birini iyi bir neden olmadan çöpe atıyorsunuz. Bu keyfidir ve haksızlıktır, izleyiciye saygısızlıktır."[164]
Kalitenin düşüşü hakkında eleştiriler
İlk Simpsonlar bölümleri, eleştirmen tarafındandan nüktedanlığı, realizmi ve zekasından dolayı övgü aldı.[9][165] 1990'ların sonunda, şovun tonu ve vurgusu değişmeye başladı. Bazı eleştirmenler şovu "yorgun" olarak yorumlamaya başladı.[166] 2000 yılı ile, uzun süredir dizinin takipçisi olan bazı hayranlar, şov ile hayal kırıklığına uğradılar ve deli dolu tuhaf davranışlardaki vurgunun bitişi olarak algıladıkları karakterden-yayımlanan konudan sapıldığına işaret ettiler.[167][168] Yazar Douglas Coupland, "saçmalık" olarak dizideki kalitenin düşüşü iddialarını "Simpsonlar, on dört yılda topu düşürmediler; onu şimdi düşürmeleri zor görünüyor." diyerek yorum yaptı.[169] Dokuzuncu sezonda on ikinci sezona kadar şovun yürütücüsü olan Mike Scully, eleştirilerin konusu oldu.[170][171] Slate'den Chris Suellentrop "Scully'nin yönetimi altındaki Simpsonlar, iyi bir çizgi film oldu [...] Bölümler, eskiden Homer ile Marge, gün batımına doğru bisiklet sürerken biterdi, şimdi Homer, Marge'nin boynuna sakinleştirici bir dart atmasıyla bitmektedir. Şovun stili eğlenceli ama yıllardır insanın içine dokunmuyor." diye yazdı.[170] 2007'de dizinin uzunluğunun başından sonuna kadar aynı kalitede nasıl sürdürüldüğü sorulduğunda, Scully şöyle cevap verdi: "Sizin kalite standartlarınızı düşürerek. Bir defa bunu yaparsanız sonsuza kadar ilerleyebilirsiniz."[172]
2003 yılında, şovun 300. bölümü "Barting Over"ın kutlanmasıyla, USA Today, The Simpsons Archieve hayran sitesinin webmasterı tarafından seçilen en iyi on bölüm[173] ile Simpsonlar'ın senaristleri tarafından seçilen en iyi 15 listesini içeren Simpsonlar ile ilişkili bir çift liste yayımladı.[174] Hayran listesindeki en yeni bölüm 1997'de yayımlanan "Homer's Phobia" olurken, senaristlerin seçtiği en yeni bölüm 2000'de yayımlanan "Behind the Laughter" oldu. 2004 yılında, Harry Shearer, şovun kalitesindeki düşüşü olarak ne anladığı belirtti: "Son üç sezonu kötüler arasında sayıyorum dolayısı ile dördüncü sezon şimdi bana çok iyi görünüyor."[175] Dan Castellaneta cevap olarak "Katılmıyorum [...] Bence Harry'nin yorumu, şovun ilk üç ya da dört sezonunda olduğu gibi değil biraz daha çılgın ya da delişmen olduğuna dairdir. Bence, canlı kalmak için [şov] organik olarak değişmektedir."[176]
Simpsonlar, geniş bir izleyici kitlesi elde etmeyi ve yeni hayranlar oluşturmayı başardı. İlk sezon, Amerika Birleşik Devletleri'nde bölüm başına ortalama 13.4 milyon izleyiciye sahip olurken[114] on dokuzuncu sezonun ortalaması 7.7 milyon izleyici oldu.[177] Nisan 2006'daki bir röportajında Matt Groening, "Dürüst olmak gerekirse, ufukta bir son görmüyorum. Bence şovun finansal sorunlar yaşayabileceği ihtimal fakat şimdilik sorun yok; şov, yaratıcı olarak, bence, olabileceğinden daha iyi. Animasyon, inanılmaz hayalperest ve detaylı; hikâyeler, önceden yapmadıklarımızı yapıyor. Bu nedenle vazgeçmek için hiç neden yok." dedi.[178]
Çizgi romanlar
Simpsonlar ile ilgili pek çok çizgi roman yıllarca yayımlandı. 1993'ten itibaren dokuz çizgi roman, Bongo Comics tarafından piyasaya çıkarıldı.[179] İlk bant-karikatürler, şovun kardeş dergisi Simpsons Illustrated'te, 1991'deki Simpsonlar'a dayandı.[180] Bant-karikatürler, popüler oldu ve dört farkı hikâyeden oluşan Simpsons Comics and Stories başlıklı tek basımlık çizgi romanlar, dizinin hayranları için 1993 yılında yayımlandı.[181] Ve buna bağlı olarak Simpsonlar'ın yaratıcısı Matt Groening ile arkadaşı Bill Morrison, Mike Rote, Steve Vance ve Cindy Vance, yayın şirketi Bongo Comics'i kurdular.[181] Simpsons Comics'in sayıları, Bart Simpson's Threehouse of Horror ile Bart Simpson koleksiyonu hâline getirildi ve Birleşik Devletler'de, Harper Collins tarafından geleneksel karton kapaklı olarak tekrar basıldı.[182][183][184]
Film
27 Temmuz 2007'de gösterime giren animasyon film Simpsonlar: Sinema Filmi, 20th Century Fox, Gracie Films ve Film Roman tarafından üretildi.[185] Film, Simpsonlar'ın uzun süreli yapımcısı David Silverman tarafından yönetildi ve filmin senaryosu, Matt Groening, James L. Brooks, Al Jean, George Meyer, Mike Reiss, John Swartzwelder, Jon Vitti, David Mirkin, Mike Scully, Matt Selman ve Ian Maxtone-Graham gibi Simpsonlar'ın yazarlarından bir ekip tarafından yazıldı.[185] Dizinin sona ermesinden sonra filmin prodüksiyonunun gerçekleşeceğine dair iddiaların var olmasına karşın dizinin yazımına devam edilirken filmin yapımı gerçekleşti.[185] Uzun metrajlı olası Simpsonlar filminin tartışması, dizinin ilk sezonlarından itibaren gündemdeydi. James L. Brooks esasen "Kamp Krusty" adlı bölümün hikâyesini bir filme uygun olacağını düşünüyordu fakat senaryoyu, uzun metrajlı filme dönüştürmeye çalışırkenki zorluklarla karşı karşıya kaldı.[186] Uzun bir süre boyunca uygun bir hikâyenin yokluğu ve senarist ekibinin tamamen meşgul oluşu gibi zorluklar nedeniyle proje iptal edildi.[178]
Müzik
Dizide yer almış olan orijinal müzik koleksiyonları Songs in the Key of Springfield, Go Simpsonic with The Simpsons ve The Simpsons: Testify adlarında albüm olarak yayımlandı.[187] Birçok şarkı, single ya da albüm yayını olarak kaydedildi ve şovda hiç yer almadı. The Simpsons Sing the Blues, eylül 1990 tarihinde piyasaya çıktı ve Billboard 200 listesinde 3 numaraya kadar yükselerek başarılı oldu[188] ve Recording Industry Association of America tarafından 2x platin plak ile ödüllendirildi.[189] Albümden çıkan ilk single, pop rap şarkısı "Do the Bartman", Nancy Cartwright tarafından yorumlandı ve 20 Kasım 1990'da piyasaya çıktı. Şarkı, tanıtım yazısında yer almasa da Michael Jackson tarafından yazıldı.[190]
The Simpsons Ride
2007 yılında bir simülatör sürüş olan The Simpsons Ride'ın, Universal Studios Orlando ve Universal Studios Hollywood'da uygulanacağı resmî olarak açıklandı.[191] 15 Mayıs 2008 tarihinde Florida'da[192] ve 19 Mayıs 2008 tarihinde Hollywood'da resmen açıldı.[193] Sürüşte, müşteriler, Palyaço Krusty tarafından inşa edilen Krustyland adındaki bir çizgi tema parkıyla tanıştırılmaktadır. Fakat Figüran Bob, Krusty ve Simpson ailesinden öç almak için hapishaneden kaçmaktadır.[194] The Simpsons Ride, Simpsonlar'dan 24 düzenli karakteri içinde barındırdı ve Pamela Hayden, Russi Taylor ile Kelsey Grammer'in yanı sıra dizinin düzenli kast ekibi karakterlere ses verdiler.[195] Harry Shearer, sürüşte yer almaya karar vermediği için Shearer'ın normalde dublaj yaptığı karakterlerin hiçbirine burada dublaj yapılmadı.[196]
Video oyunları
Video oyunu endüstrisi, Simpsonlar karakterlerini ve Springfield dünyasını oyunlara adapte etmede hızlı davrandı. İlk oyunlardan bazıları Konami'nin arcade oyunu The Simpsons (1991) ve Acclaim Entertainment'in The Simpsons: Bart vs. the Space Mutants (1991) oyunlarıdır. The Simpsons Road Rage (2001), The Simpsons Hit & Run (2003) ve The Simpsons Game (2007) ise modern video oyunlardır. İki Simpsonlar pinball makinesi üretildi: ilki kısaca ilk sezondan sonra oluşturuldu ve diğeri ise hâlâ satın alınabilmekte.[197] 2010 yılında, iOS için The Simpsons Arcade adlı bir oyun yayınladılar.[198] EA tarafından üretilen bir başka mobil oyun olan Tapped Out, 2012'de iOS kullanıcıları için, ardından 2013'te Android ve Kindle kullanıcıları için piyasaya sürüldü.[199][200][201] İki adet Simpsonlar pinball makinesi üretildi: biri ilk sezondan sonra kısa bir süre sonra mevcuttu ve diğeri 2007'de, her ikisi de şu an üretim dışı.[202]
Simpsonlar'ın popüler oluşu, diziyi bir milyon dolarlık ticaret endüstrisi hâline getirdi.[121] Ailenin adı ve yardımcı karakterler, tişörtlerden posterlere kadar her şeyde yer aldı. Simpsonlar, What Would Homer Do? ile Simpsons Jeopardy gibi oyunların yanı sıra Clue, Scrabble, Monopoly, Operation ile The Game of Life gibi çok fazla bilinen oyunların özel basımlarına ilham verdi. İskambil ve The Simpsons Trading Card Game gibi birçok kart oyunu yayımlandı. Bölüm kılavuzu gibi pek çok resmî ya da gayri resmî Simpsonlar kitabı piyasaya sürüldü. Şovun çoğu bölümü, yıl bitimlerinde DVD ve VHS olarak yayımlandı. 2001 yılında ilk sezonun DVD'leri satışa çıktığında, Chapella's Show'un ilk sezonunun daha sonradan bu satışa yetişmesine rağmen, kısa sürede tarihteki en çok satan televizyon DVD'si oldu.[203] Özellikle ilk sezondan on birinci sezona kadar olan sezonlar ABD'de (1. Bölge), Avrupa'da (2. Bölge) ve Avustralya, Yeni Zelanda ile Latin Amerika'da (4. Bölge) piyasaya çıktı.[204]
2003 yılında, dünya genelinde yaklaşık 500 firma, Simpsonlar'daki karakterleri, kendi reklamında kullanmak için lisans aldı.[205] Simpsonlar: Sinema Filmi'nin promosyonu olarak on iki 7-Eleven şubesi, Kwik-E-Mart'a dönüştürüldü ve Simpsonlar'la ilgili ürünleri sattı. Bunlar, "Buzz Cola", "Krusty-0" kahvaltılık yiyecek, yağda kızarmış şekerli pembe çörek ile "Squishees" gibi ürünlerdir.[206]
9 Nisan 2009'da, Birleşik Devletler Posta Servisi, şovun yirminci yıl dönümünü kutlamak için Homer, Marge, Bart, Lisa ve Maggie'den oluşan 44 sentlik beş farklı posta serisini tanıttı.[207] Simpsonlar, posta pulu üzerinde yer alan, yayımda olan ilk televizyon dizisi oldu.[208][209] Posta pulları, Matt Groening tarafından tasarlandı, 7 Mayıs 2009'da satışa çıktı[210] ve yaklaşık bir milyar bastırılacak.[211]
- Alberti, John (editör) (2003). Leaving Springfield: The Simpsons and the Possibility of Oppositional Culture (İngilizce). Detroit: Wayne State University Press. ISBN 0-8143-2849-0.
- Cartwright, Nancy (2000). My Life as a 10-Year-Old Boy (İngilizce). New York, NY: Hyperion. ISBN 0-7868-8600-5.
- Richmond, Ray (1997). The Simpsons: A Complete Guide to Our Favorite Family (İngilizce). New York, NY: HarperCollins. ISBN 0-00-638898-1.
- Turner, Chris (2004). Planet Simpson: How a Cartoon Masterpiece Documented an Era and Defined a Generation (İngilizce). Toronto: Random House Canada. ISBN 0-679-31318-4.
- Ortved, John (2009). The Simpsons: An Uncensored, Unauthorized History (İngilizce). Greystone Books. ss. 248-250. ISBN 978-1-55365-503-9.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads