Riva Deresi

Riva Deresi veya Riva Çayı ya da Çayağzı Deresi, Marmara Bölgesi'nin kuzeyinde, Kocaeli Yarımadası'nda bulunan bir akarsudur. Kocaeli ilinin Gebze ilçesine bağlı Tepecik köyü yakınlarından doğarak, İstanbul ili sınırları içine girer. Pendik ve Çekmeköy ilçelerinden geçerek Beykoz ilçesinde Karadeniz'e dökülür. Denizle buluştuğu yerde, kendisiyle aynı adı taşıyan Beykoz'un Çayağzı (eski adıyla Riva) mahallesi bulunmaktadır.

Çayağzı Deresi
Dereden bir görünüm
Konum
Ülke(ler)	Kocaeli, İstanbul
Genel bilgiler
Kaynak	Tepecik
Ağız	Karadeniz
Ağız rakımı	0 m (Karadeniz)
Uzunluk	32 km
Havza alanı	853 km2
Debi	0,63 m3/sn

Riva Deresi'nin su toplama havzası 853 km², uzunluğu 32,2 km'dir. Genişliği 25 metreye ulaşan akarsuyun ortalama derinliği 51 cm'dir. Yıllık toplam taşıdığı su miktarı 236x106 m³/yıl, ortalama debisi 0,63 m³/sn'dir.^[1]

Akarsu, İstanbul'un Pendik ilçesinde Ömerli Baraj Gölü'nü oluşturur. Bu baraj gölü İstanbul ilinin içme suyu gereksiniminin %48'ini karşılamaktadır. Toplam uzunluğu 70 kilometre olan akarsunun 38 kilometrelik bölümünden su toplanmaktadır. Ömerli Baraj Gölü'nden sonra Koçullu, Ömerli, Sırapınar, Hüseyinli, Bozhane, Öğümce, Göllü ve Paşamandıra köylerinden geçerek denize döküldüğü yer olan Çayağzı'na ulaşmaktadır. Akarsunun bu ikinci bölümü %75-80 oranında ormanlarla kaplıdır. Geri kalan toprakları ise tarım alanları ve otlaklar oluşturmaktadır.

Durgun bir suya ve geniş bir yüzeye sahip olduğu için tekne kullanımına uygundur. Yerel çapta balıkçılık etkinlikleri de yürütülmektedir. Son yıllarda sanayi kuruluşları ve atık suların tam arıtılmadan dereye verilmesi nedeniyle büyük çapta kirlilik sorunu yaşanmaktadır. Ancak 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı Ekrem İmamoğlu, yıllardır çözülmeyen sorunu çözmek için adım atıldığını duyurmuştur.^[2][3][4] Dere ve çevresindeki yeşil alanlarda Türkiye'de nadir görülen türlerle birlikte endemik bitkiler de tehlike altındadır.