Laurasiatheria

Laurasiatheria, Eulipotyphla takımı ile Scrotifera kladını içeren bir plasentalı memeliler üst takımıdır.^[1][4][5] Kardeş grubu Euarchontoglires ile birlikte Boreoeutheria magna takımını oluşturur. Laurasiatheria taksonu içinde sınıflandırılan hayvanların benzer gen dizilimlerine dayanarak keşfedildi. Grubu birleştirmek için ortak anatomik özellikler henüz ortaya konmadı. Laurasiatheria kladı DNA dizilim analizleri ve retrotranspozon varlık/yokluk verilerine göre temellendirildi. Üst takım, Pangea bölünmeye başladıktan sonra Gondvana'dan ayrılan Lavrasya süperkıtasında ortaya çıktı.^[1] En son ortak atasının yaklaşık olarak 76^[6] ila 90^[7] milyon yıl önce soyunun ayrıldığı varsayılmaktadır.

Laurasiatheria Yaşadığı dönem aralığı: 66-0 myö Paleosen-Günümüz  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Mammalia Magna takım: Boreoeutheria Klad: Laurasiatheria Waddell vd., 1999[1][2]
Alt gruplar
Takım: Eulipotyphla Klad: Scrotifera
Sinonimler
Laurasiaplacentalia (Arnason, 2008)[3] Hoplopoda (Goldfuss, 1820)

Etimoloji

Bu üst takımın adı Lavrasya süperkıtasında evrimleştikleri teorisine dayanmaktadır.^[1] Benzer şekilde Gondwanatheria olarak gruplandırılan soyu tükenmiş ilkel memeliler Gondvana süperkıtasında yaşamışlardı.

Sınıflandırma ve filojeni

Günümüzde yaşayan üst takım üyelerinin filogenetik ağacına dair, özellikle Chiroptera ve Perissodactyla takımlarının yeri hakkında olmak üzere hâlâ belirsizlikler bulunur. Diğer Laurasiatheria üyeleri ile aralarındaki akrabalığı gösteren genetik araştırmalara kadar yarasalar (Chiroptera takımı) morfolojik temele dayanılarak primatlar, sivri sincapçıklar ve kolugolar ile birlikte Archonta üst takımında sınıflandırılmaktaydı.^[8] Insectiphilla kladında bulunan Eulipotyphla takımı ile en yakın bağlara sahip olması nedeniyle Chiroptera takımının tam konumu üzerinde yapılan araştırmalar çelişkilidir. 2013'te yapılan iki araştırma yarasaların, etçillerin ve toynaklıların Scrotifera kladının oluşturduğunu dolayısıyla da Eulipotyphla takımının diğer Laurasiatheria taksonları için bazal grup olabileceğini belirtiyordu.^[9][10]

Placentalia    Atlantogenata    Boreoeutheria    Euarchontoglires    Laurasiatheria   Eulipotyphla    Erinaceota     Solenodonota      Scrotifera    Chiroptera     Ferungulata

Kladogram mitokondriyal ve nükleer DNA ile protein özelliklerinin yanı sıra fosil kayıtlarına da dayanarak oluşturuldu.

Laurasiatheria'nın aynı zamanda soyu tükenmiş çeşitli takımlar ve üst takımlarda içerdiği belirlendi. Bu taksonların bazıları parafiletik gruplardan oluşur.

• Condylarthra (gerçek toynaklılara göre parafiletik, bazı formları da Afrotheria içinde yer aldığı ve hatta eteneleri olmadığı için muhtemelen polifiletiktir)
• Creodonta (Carnivora ile yakın akraba takım artık polifiletik olarak kabul edilir ve Hyaenodonta ile Oxyaenodonta olarak iki takıma ayrılır)
• Dinocerata (Perissodactyla ile yakın akraba doğal takım)^[11]
• Meridiungulata (Macrauchenia ve Toxodon cinslerinde bulunan kollajen dizilimler Perissodactyla ile kardeş grup olduğunu gösterir ancak 2021'de bu kladın bazı üyelerinin Afrotheria içinde sınıflandırılması ile polifiletik olduğu ortaya kondu)^[12]
• Mesonychia (doğal klad ancak Andrewsarchus cinsi gibi bazı üyelerinin artık başka gruplar içinde yer aldığı düşünülmektedir.)

Ayrıca bakınız

• Memeli sınıflandırması
• Boreoeutheria

Dış bağlantılar

• Vikitür'de Laurasiatheria ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.