Loading AI tools
Neo-Asur fethinden sonra İsrail Krallığı'ndan sürgün edilen kabileler Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Kayıp On Kabile, 12 İsrailoğlu kabilesinden 10'unun Neo-Asur İmparatorluğu tarafından köleleştirildiği veya öldürülüp yok edildiği düşünülen olaydır. Olaydan sonra bu on kabilenin ve bu kabilelerde yaşayan İbranilerin varlığı son buldu. On İsrailoğlu kabilesi sırasıyla şunlardır: Reuben, Şimon, Dan, Naftali, Gad, Aşer, İssakar, Zebulun, Menaşe, Yusuf. Günümüze kadar gelmiş İbranilerin tümü ya Yehuda kabilesinden (Yahudiler) ya da Levi kabilesinden (biraz da Binyamin kabilesi) gelmiştir.[1][2]
| Sırasıyla Yakup'un eşleri ve oğulları (K = Kız çocuğu) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lea | Reuben (1) | Şimon (2) | Levi (3) | Yehuda (4) | İssakar (9) | Zebulun (10) | Dina (K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rahel | Yosef (11) | Benyamin (12) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bila (Rahel'in hizmetçisi) | Dan (5) | Naftali (6) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zilpa (Lea'nın hizmetçisi) | Gad (7) | Aşer (8) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Birleşik Monarşi sistemiyle yönetilen İsrail Krallığı'nda (MÖ 1050 - MÖ 930)[2] her kabilenin kendine ait özerk bir toprağı bulunmaktaydı. Levi ve Yosef bu duruma istisnadır çünkü:
Böylece On İki İsrail Kabilesi denildiğinde iki ayrı anlam ortaya çıkmakta.
Birleşik İsrail Krallığı, Kral Süleyman'ın ölümünden sonra ikiye bölündü. Kuzeyde Jeroboam'ın kral olduğu İsrail Krallığı (MÖ 930 - MÖ 720),[2] güneyde Rehav'am'ın kral olduğu Yehuda Krallığı (MÖ 930 - MÖ 586)[2] kuruldu. Zevulun, İssakar, Aşer, Naftali, Dan, Menaşe, Efraim, Ruben, Gad ve bu kabilelerin topraklarında bulunan Leviler kuzeydeki İsrail Krallığı'na bağlıydı. Güneydeki Yehuda Krallığı ise Yehuda, Bünyamin, Şimon ve bu kabilelerin topraklarında bulunan Leviler tarafından kurulmuştu. Kuzeydeki krallığın MÖ 720 yılında Asurlular tarafından dağıtılmasıyla bu bölgedeki İsrailoğulları dünyanın dört bir yanına dağılıp kayboldular.[2] Bugünün Yahudilerinin Yehuda Krallığında yaşamış İsrailoğullarının torunları olduğu zannedilmektedir.
Geleneksel olarak kayıp kabile sayısının her ne kadar 10 olduğu düşünülse de aslında bu sayı bakış açısına göre değişebilmektedir.
İsrail Krallığı'nın MÖ 720 yılında Asurlular tarafından yıkılmasıyla kuzeydeki kabileler dünyanın dört bir yanına dağılmış ve izleri kaybolmuştur. Asırlar sonra bazı milletler bu kaybolan kabilelerin torunları olduğunu iddia etti. Bunlardan bir kısmı hangi kabileye mensup olduklarını bildiklerini iddia ederken bazıları hangi kabileden geldiklerini bilmediklerini söyleyip yine de İsrailoğulları'nın torunları olduklarını savundu. Bunun yanı sıra bazı uluslar ise başkaları tarafından bulunmuş kayıp kabile olarak ilan edildi.
İngiliz İsrailizmi (British Israelism) de denilen bu Hristiyan bazlı dinbilimi, Batı Avrupalıların kayıp kabilelerden geldiğine inanır.[3]
1981 yılından beri varlığı bilinen Telugu dili konuşan bu grup Efraim kabilesinden geldiklerine inanmaktadır.[4] Çoğunluğu Hindistan, Pakistan ve İsrail'de bulunan bu cemaatin 65.000 üyesi bulunmaktadır.[5]
Falaşa denen Etiyopyalı Yahudilerin küçük bir kısmı hâlen Etiyopya'da olmasına rağmen çoğunluğu 107.000 kişilik nüfusuyla İsrail'de yaşamaktadır.[6] 1984'teki Operation Moses (Musa Operasyonu)[7] ve 1991'deki Operation Solomon (Süleyman Operasyonu)[8] ile Falaşalar Etiyopya'dan İsrail'e getirilmiştir. Falaşalar, Dan kabilesinden geldiklerine inanmaktadırlar.
1980'lerde, kayıp kabile keşfine çıkan araştırmacı haham Eliyahu Avichail, Kuzeydoğu Hindistan'da yaşayan 9000 kişilik bir grupla karşılaştı.[9] İbadet şekillerinin Yahudilik ibadetleriyle paralellik göstermesi nedeniyle Eliyahu Avichail bu grubun kayıp bir kabile olduğuna ikna oldu. Özünde Mizo, Kuki ve Chin halklarına ait olan bu insanlar, kendi efsanevi liderleri Manmasinin aslında Yosefin oğlu Menaşe'nin kendisi olduğuna, dolayısıyla Menaşe kabilesinden geldiklerine inanırlar.
Yahudi bazlı bir inanç sistemidir. Kayıp kabilelerin Danimarka, Finlandiya,İsviçre, İsveç, Norveç, İrlanda, Galler, Fransa, Hollanda ve Belçika'da bulunduğunu savunur ve özellikle Danimarka, İrlanda ve Galler'in Dan'dan geldiğine inanır.[10][11]
Krallığın yıkılışıyla Orta Asya'ya göç eden bazı İsrailoğulları Buhara Emirliği'nin bulunduğu yere yerleşti. Coğrafi konumları gereği 2000 yıl süreyle diğer dünya Yahudileriyle bağları kopmuş ve kendilerine özgü gelenekler geliştirmişlerdir. Dünyada yaklaşık 200.000 Buhara Yahudisi bulunur.[12] Çoğunluğu İsrail ve ABD'de yaşar. Ayrıca Avrupa'nın çeşitli yerlerinde, Tacikistan'da ve Özbekistan'da da az sayıda Buhara Yahudisi yaşar. İssakar, Naftali ve Efraim kabilelerinden geldiklerine inanırlar.
Kuzeybatı Çin'in dağlık bölgelerinde yaşayan 250.000 Chiang,[13] atalarının İbrahim ve İbrahim'in soyundan gelen 12 kardeş olduğuna inanır. 1937'de yapılan bir çalışmada Chianglarla Yahudiler arasındaki gerek günlük hayattaki düşünce tarzı gerekse ibadet şekilleri arasındaki benzerlikler listelenmiştir.[14]
Nijerya'da bulunan bu cemaat atalarının Yehuda, Naftali, Aşer, Dan, Zevulun ve Gad kabilelerinden olduğuna ve bu kabilelerden insanların 1500 yıl önce Batı Afrika'ya yerleştiklerine inanır.[15] Nijerya ve İsrail'de 40.000 İbo Yahudisi bulunur.[15]
Efraim'in soyundan geldiklerine inanırlar. Nüfusu 200.000 ila 300.000 arasında olan İran Yahudilerinin çoğunluğu ABD ve İsrail'de yaşamaktadır.[16][17] Bunlardan 25.000'i ise hâlen İran'dadır.[17]
1977'de Aaron Ahomtre Toakyirafa isimli bir Ganalı kendisine vahiy geldiğini ve Gana'daki Sefwi kabilesinin İbrani olduğunu söylemiştir.[18] Kendisini hiçbir kabileyle bağdaştırmayan İsrail Evi (House of Israel) Cemaatinin Gana'da 800 inananı vardır.[19]
Çin kayıtlarında Çin'in Henan bölgesinde Kaifeng Yahudileri'nin varlığına dair bilgiler bulunur. Bu bilgilere göre 1163 yılında Kaifeng Yahudi cemiyeti ve bu cemiyete ait bir sinagog vardı,[20] fakat bölgede bulunan bir dikilitaşın üzerindeki bilgilere göre ise bölgedeki Yahudilerin varlığı MÖ 231 yılına dayanmaktadır. İnanışa göre Yahudiler Han hanedanlığı sırasında Hindistan'dan göç etti. 1860'larda sinagoglarının yıkılmasıyla cemaat dağıldı.[21] Bugün, ataları Kaifeng Yahudisi olan insan sayısı 600 ila 1.000 arasıdır.[21]
Bugün birçoğu Hristiyan olmalarına rağmen atalarının San'a (Yemen)'den çıkıp Afrika'nın doğusuna yerleşen İbraniler olduklarına inanırlar.[22][23][24] İbadet ediş şekilleri Yahudiler'inkine benzer. Kendilerini herhangi bir kabileyle bağdaştırmazlar. Nüfusları Güney Afrika, Zimbabve, Malavi ve Mozambik'te 70.000 civarındadır.[24]
Ikuro Teshima tarafından 1948'de Japonya'da kurulan Hristiyan bazlı bir dindir.[25] Makuya Japonca kutsal tapınak anlamına gelir. Dan ve Zevulun kabilelerinden geldiklerine inanan Makuyaların başta Japonya'da olmak üzere İsrail, ABD, İngiltere, Fransa, Meksika, İspanya, Brezilya, Çin, Tayvan ve Güney Kore'de 65.000 ila 72.000 inananı vardır.[26]
Efraim ve Menaşe kabilelerinden geldiklerine inanırlar. Babil Sürgünü sırasında yurtlarında kalan ender sayıdaki İsrailoğullarından olduklarına, en has İbrani olduklarına ve diğer Yahudilere kıyasla Yahudiliği en doğru şekilde yaşadıklarına inanırlar. Samarit sözcüğü İbranice "Kanunun (kutsal kitabın) koruyucuları" anlamına gelen Shomronim kelimesinden türemiştir. İsrail'de 700 kadar Samarit kalmıştır.[27]
Afgan Paştun kabileleri arasında en büyük gruplardan biri olan Yusufzai (Yusufi)'nin Yosef'in (Efraim ve Menaşe) soyundan geldiğine inanılır. Yusufzai "Yosef'in oğulları" anlamına gelir.[28] Paştun kayıtlarında İsrailoğullarının Afganistan'ın Ghor şehrine yerleştikleriyle ilgili bilgiler bulunur.[29] 1965 yılı itibarıyla dünyada 500.000 olan Yusufzai nüfusu her geçen yıl artmaktadır.[30]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
