Homo floresiensis
Floresli cüce insan Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Homo floresiensis ya da Flores insanı (resmi olmayan Hobbit ismi de kullanılır[2]) Pleyistosen'de Flores Adası'nda yaşamış bir arkaik insan türüdür.[1] Bu türe ait ilk fosillerin 2003 yılında keşfedilmesi ve çok az olması nedeniyle bu insanlar hakkındaki bilgiler oldukça azdır. İlk aşamada bu insanların kretenizm hastalığına sahip olan bir Homo sapiens alt türü olduğu düşünülse de Homo erectus'un küçülmüş bir versiyonu olduğu da ortaya atılmıştır. Yeni incelemeler ışığında Homo floresiensis fosillerinin, Homo sapiens'lere ait olmadığı kesinleşmiştir.[3][4]
| Homo floresiensis | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Homo floresiensis kafatasının alçı modeli | |||||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||||
| †Homo floresiensis Brown vd., 2004 | |||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||
| Yeşil alan günümüz Endonezyası ve –sarı ile gösterilmiş kısım– Homo floresiensis'in yaşadığı bölge. | |||||||||||||||||||||||
Homo floresiensis'in en belirgin özellikleri, yetişkin fosil örneklerinin boylarının ortalama 1 metre, ağırlıklarının ise 25 kg civarında olmasıdır. Bu küçük boyutları nedeniyle popüler kültürde, J.R.R. Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi kitabından esinlenerek Hobbit ismini almıştır. Ayrıca ateş yakabilecek düzeyde zeki olduklarına dair kanıtlar, onları oldukça tartışmalı konuma getirmiştir.
Türün iskelet kalıntılarının yanı sıra arkeolojik kazılarında taş aletler de bulunmuştur.[2]
Fosil buluntuları
Homo floresiensis iskelet kalıntıları şimdi 60.000 ila 100.000 yıl öncesine tarihleniyor; iskelet kalıntılarının yanında ele geçen taş aletler, 50.000 ila 190.000 yıl öncesine ait arkeolojik bulgulardandı.[1] Modern insanlar bölgeye yaklaşık 50.000 yıl önce ulaştı ve bu zamana kadar H. floresiensis'in neslinin tükendiği düşünülüyor.[1] H. floresiensis'in, ateş kullanımı, kasaplık ve –muhtemelen Oldowan alet endüstrisine ait– taş alet yapımı gibi gelişmiş davranışlara ilişkin kanıtlar da bulunmaktadır.[5][6]
Anatomi
LB1 adlı örneğin yüksekliğinin 1,06 m olduğu tahmin edilmektedir. İkinci bir iskelet olan LB8'in yüksekliği, kaval kemiği uzunluğuna dayalı olarak 1,09 olarak tahmin edilmiştir.[7] Küçük bir vücut boyutuna ek olarak, H. floresiensis, dikkate değer ölçüde küçük bir beyin boyutuna sahipti. LB1'in beyninin, şempanzelere veya soyu tükenmiş australopitesinlere yakın olarak, 380 cm³ (23 cu inç) bir hacme sahip olduğu tahmin edilmektedir.[8] Bacak kemikleri modern insanınkinden daha sağlamdır. Ayakları, vücudun geri kalanına göre alışılmadık şekilde düz ve uzundur.[6][7][9] Sonuç olarak, yürürken dizlerini modern insanlardan daha fazla bükmeleri gerekirdi. Bu nedenle, yüksek adımlı bir yürüyüşe ve düşük yürüme hızına sahip oldukları düşünülüyor.[10] Ayak parmakları ise alışılmadık bir şekle sahipti ve ayak başparmakları çok kısaydı.[11]
Sınıflandırma
Özetle
Bakış açısı
Bu türün kalıntılarının, hastalıklı modern insanlar mı yoksa ayrı bir tür mü oldukları yoğun araştırmalara konu olmuştur.
2007'de yayınlanan iki ortopedik çalışma, bilek kemiklerinin modern insanlardan çok şempanzeler ve Australopithecus'unkilere benzediğini bildirdi.[12]
2008 yılında, Güney Afrikalı paleoantropolog Lee Rogers Berger ve meslektaşları, Palau Takımadaları'ndaki en eski insan kalıntılarını tanımladılar ve H. floresiensis ile birkaç paralellik kaydettiler; H. floresiensis'in sözde tanısal özelliklerinin bir H. erectus popülasyonunun, adada cüceleşmesinin bir sonucu olduğunu öne sürdüler.[13]
2009 yılında yapılan bir kladistik analiz, H. floresiensis'in modern insan soyundan çok erken bir tarihte, H. habilis'in 1,96-1,66 milyon yıl önce evriminden kısa bir süre önce veya kısa bir süre sonra ayrıldığı sonucuna varmıştır.[14] 2015 yılında yapılan bir Bayes analizi, Australopithecus sediba, Homo habilis ve ilkel H. erectus georgicus ile büyük benzerliği bulmuştur ve bu, H. floresiensis'in atalarının Afrika'yı H. erectus'un ortaya çıkmasından önce terk ettiği ve hatta muhtemelen bunu yapan ilk homininler olduğu olasılığını yükseltmiştir.[15]
2016 yılında, H. floresiensis'in atası olduğu varsayılan homininlere ait fosil dişler ve kısmi bir çene keşfedildi.[16] Mata Menge'de (Flores), Liang Bua'dan yaklaşık 74 km (46 mil) uzaklıkta bulunan bu fosiller 700.000 yıl öncesine tarihlendi.[17]
2017 yılında yapılan bir araştırma, filogenetik analizle H. floresiensis'in Homo habilis'in kardeş bir taksonu olarak, Homo'nun erken ortaya çıkmış bir türü olduğu sonucuna varıyor.[18]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.