Loading AI tools
Türk siyasetçi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Garo Paylan (Ermenice: Կարօ Փայլան; d. 3 Ekim 1972, İstanbul), Türkiye Ermenisi eğitimci ve siyasetçi. TBMM 25, 26 ve 27. dönem milletvekilidir. Selina Doğan ve Markar Esayan ile birlikte, elli yılı aşkın bir süre sonra TBMM'ye giren ilk Ermeni milletvekillerinden biri olmuştur.
| Garo Paylan | |
|---|---|
 | |
| Paylan, 2016 | |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 25, 26 ve 27. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 23 Haziran 2015 - 14 Mayıs 2023 | |
| Seçim bölgesi | Haziran 2015 - İstanbul (III) Kasım 2015 - İstanbul (III) Haziran 2018 - Diyarbakır |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 3 Ekim 1972 İstanbul, Türkiye |
| Partisi | Halkların Demokratik Partisi |
| Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi |
| Mesleği | Siyasetçi, eğitimci |
| Dini | Hristiyanlık |
Garo Paylan, aslen Malatyalı olan Ermeni bir ailenin üç çocuğundan ortancası olarak 3 Ekim 1972'de İstanbul'da doğdu. Kuşaklardır ayakkabıcı olan ailesi, 1969'da Malatya'dan İstanbul'a göç etmiş ve kendisine dedesi Yemenici Garabet adının kısa hâli olan Garo adını vermişti.[1] Eğitim hayatını İstanbul'da sürdüren Paylan, üniversiteyi İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesinden mezun olarak tamamladı.[2] Bir dönem iş adamı olup Yeşilköy Ermeni Okulunda yöneticilik yaptı ve Ermeni okullarının bağlı olduğu cemaat vakıfları tarafından kurulan eğitim komisyonunda koordinatör olarak görev aldı.[3][4] Ana dil temelli çok dilli eğitimin gelişimi için projeler yönetti.[2] Bir Hristiyan olan Paylan, nüfus cüzdanının din kısmında Hristiyan yazdığı için çocukluğundan beri gittiği kurumlarda birçok kez ayrımcılığa uğradığını belirtti.[5]
Garo Paylan ilk olarak 2011 yılında Barış ve Demokrasi Partisine (BDP) katıldı ve partinin kampanya destekçilerinden biri oldu. Daha sonra parti içinde Ermenilerin çıkarlarını temsil etti ve kısa süre sonra Halkların Demokratik Kongresini kuran diğer aktivistlere katılarak Merkez Komite üyesi oldu.[6]
Garo Paylan, Halkların Demokratik Partisinin (HDP) kurucu üyelerinden biri oldu ve partinin merkez komitesinde yer aldı.[7]
Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Halkların Demokratik Partisinin İstanbul'da üçüncü bölge ikinci sıradan milletvekili seçilerek Türkiye Büyük Millet Meclisine girdi ve böylece TBMM tarihinde 54 yıl sonra ilk kez meclise giren Ermeni milletvekillerinden biri oldu.[8] Kasım 2015 genel seçimlerinde de HDP'nin İstanbul milletvekili seçildi.
13 Ocak 2017'de Türkiye parlamentosunda "1913-23 döneminde dört halkı kaybettik. Ermenileri, Rumları, Süryanileri, Yahudileri kaybettik. Büyük katliamlarla, soykırımlarla bu topraklardan ya sürüldüler ya mübadelelere uğradılar. Bir zamanlar yüzde kırktık, bugün binde biriz. Herhalde başımıza bir iş geldi ki -ben adına soykırım diyorum, siz ne derseniz deyin- bugün binde biriz." cümlelerini kurarak yaptığı konuşmada soykırım sözcüğünü kullanması AKP, CHP ve MHP milletvekilleri tarafından tepkiyle karşılandı; konuşmaya cevaben söz alan bu üç partinin grup başkanvekilleri Ermeni Soykırımı'nın olmadığını söyleyerek Paylan'ın parlamento iç tüzüğünün 161. maddesi gereğince cezalandırılmasını talep etti. Bunun üzerine Paylan'a "Türkiye Cumhuriyeti'ne veya onun anayasa düzenine sövmek, meclis yapıları yahut eklentileri içinde yasak bir eylemde bulunmak" gerekçesiyle üç birleşimden uzaklaştırılma cezası verildi ve sözlerin meclis tutanaklarından da silinmesi kararlaştırıldı. 161. maddeye göre cezalandırılmasını anlam veremediğini söyleyen Paylan, olayla ilgili olarak "Hakaret içermeyen, tarihi bir tez ortaya koyan bu konuşmama gösterilen tahammülsüzlük, yeni milliyetçi cephenin özgürlükleri ne kadar daralttığını, daraltacağını gösteriyor. ... Bu linççi, aşırı milliyetçi ve faşizan iklimden endişe duyuyorum." yorumunu yaptı.[9] Ayrıca "kürsü dokunulmazlığı ve ifade özgürlüğünün ortadan kaldırılması" olarak gördüğü cezanın iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu.[10]
2 Mayıs 2016 tarihinde anayasa reformu toplantısı sırasında bir başka kavga daha yaşandı ve Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Garo Paylan'ı bir önceki hafta yaşanan kavgayı başlatmakla suçladı. Paylan, Bozdağ'ın sözlerinin iftira olduğunu söyleyerek karşılık verdi.[11][12] Olayın ardından Paylan, Ermeni kimliği hakkında birçok ırkçı söylemde bulunulduğunu ve kendisine yönelik saldırının planlı olduğunu söyledi.[13][14]
Türkiye İnsan Hakları Derneği Paylan'a yönelik şiddeti kınayan bir açıklama yayınladı. Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komite tarafından yayınlanan kınamada, Paylan'a yönelik saldırıların Ermeni kökenli olmasından kaynaklandığı belirtildi. Açıklamada ayrıca Paylan'a yönelik "Ermeni piçi" gibi çeşitli ırkçı hakaretler de kınandı.[15]
Partideki iki dönem sınırlaması nedeniyle 2023 genel seçimleri için HDP'den yeniden aday gösterilmedi.[16]
Paylan milletvekili seçildikten sonra Ermeni Soykırımı'nın inkârına karşı mücadele edeceğine söz verdi ve Ermeni Soykırımı'nın Türkiye'de tanınmasını talep etti.[17] Paylan, Nisan 2016'da Ermeni Kırımı'nın 101. yıldönümü vesilesiyle mecliste yaptığı konuşmada, Ermeni Kırımı sırasında tehcir edilen ve öldürülen Osmanlı Ermenisi siyasetçilerin isimlerini saydı.[18] Nisan 2021'de TBMM'de yaptığı bir konuşmada aynı şekilde Türkiye'nin Ermeni Kırımı'nı kabul etmesini talep etti.[19] Paylan ayrıca Talat Paşa'nın anısına meydanlara isim verilmesine karşı çıkmakta ve bunu Almanya'da Adolf Hitler anısına sokaklara isim verilmesine benzetmektedir.[19]
2020'de Dağlık Karabağ'daki savaş sırasında, Adalet ve Kalkınma Partisi yönetimini, çatışmaya diplomatik bir çözüm bulmakla görevli Minsk Grubunun bir üyesi olmasına rağmen savaştan yana olmakla eleştirdi.[20]
Türkiye'de "kaybedilen" yakınlarının nerede olduğuna dair cevaplar talep eden Cumartesi Anneleri hareketini desteklemektedir.[21][22]
1 Kasım 2022 tarihinde Pink Armenia'nın Erivan'da düzenlediği "2022 Gökkuşağı Forumu" sırasında Paylan, günün erken saatlerinde Ermenistan Başbakanı Nikol Pashinyan ile görüştükten sonra doğaçlama bir ziyaret gerçekleştirdi. Paylan, "Ermenistan demokratik bir ülke olmak istiyorsa LGBTIQ haklarına saygı göstermelidir" dedi.[23]
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin 17 Mart 2021 tarihinde Anayasa Mahkemesine başvurarak Paylan ve diğer 686 HDP'li siyasetçi için beş yıl süreyle siyasi yasak talep etti.[24] Dava, HDP'nin PKK ile örgütsel bağlantısı olduğu iddiasıyla kapatılması talebiyle birlikte açılmıştı.[24][25]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
