Cemal Süreya bibliyografyası

Cemal Süreya (1931-1990), hayatı boyunca şiir, deneme, eleştiri, çeviri, günlük ve antoloji alanında eserler vermiştir. Türk şiirinde modernist bir hareket olan İkinci Yeni şiirinin öncü şairlerinden biri Süreya, ilkokul sıralarında Ali cenkleri ve bir takım dinî içerikli eserleri okumuş ve dergi çalışmaları yapmıştır. Şairliğe ilk adımını, ortaokul arkadaşı ve sonradan eşi olan Seniha Hanım'a yazdığı şiirler oluşturmaktadır.^[1][2] Lisedeyken Eski edebiyatla ilgilenen şair, Osmanlıcayı kendi kendine öğrenmiş ve şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.^[3] İlk şiirini, "Şarkısı-Beyaz", 8 Ocak 1953 tarihli Mülkiye dergisinde yayımlamıştır.^[4] Derginin nisan sayısında "Di Gel", mayıs sayısında "Çıkmaz Sinir" yer almıştır.^[5] Ayrıca Asır, Yeditepe, Yenilik dergilerine de şiirler göndermeye başlamıştır.^[6] Şairlik duygusunu yaratan ilk etken, annesinin ona anlattığı Kerem ile Aslı hikâyesi, ikinci etken de Ali cenkleri ve Köroğlu kitaplarıdır.^[4] Başlarda Garip hareketine ilgi duymayan Süreya, yeni şiire ilgisi Ahmet Muhip Dıranas'ın "Kar" şiiriyle başlamıştır.^[1] Yeni şiire yönelmesi Dıranas ve Özdemir Asaf'a^[7] olan ilgisiyle gelişmiştir.^[8] Süreya'yı şöhrete kavuşturan şiir Yeditepe dergisinde Haziran 1954'te yayımlanan "Gül" şiiridir.^[9] Eserlerini Yeditepe'nin yanı sıra Şiir Sanatı, Evrim, Yenilik, Şimdilik, Pazar Postası gibi yerlerde yayımlamaya devam etmiştir. Üvercinka (1958), Göçebe (1965), Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973), Uçurumda Açan (1984), Sıcak Nal (1988), Güz Bitigi (1988) ve Sevda Sözleri (1990) şiir kitaplarını yayımlamıştır. Ayrıca Fransızcadan kırka yakın kitabı Türkçeye çevirmiştir. Onüç Günün Mektupları (1990) dışında hiçbir yazısı veya şiiri, dergi ve gazetede yayımlanmadan kitaba dönüşmemiştir. Kendini "sol sempatizanı demokrat aydın"^[10] olarak gören Süreya, Papirüs dergisini çıkarmış ve bu dergide edebî görüşlerini açıklamasının yanı sıra dergiyi bir aydın olarak da fikirlerini ortaya koymak için bir araç olarak kullanmıştır.

Cemal Süreya bibliyografyası

Çalışmaları
↙Derleme	2
↙Şiir	7
↙Röportaj	1
↙Dergi	1
↙Deneme	7
↙Günlük	1
↙Çocuk	1
↙Mektup	1

Yazdığı kitaplarla 1959'da Yeditepe Şiir Armağanı^[11] (Üvercinka), 1966'da Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü^[12] (Göçebe) ve 1988'de Necatigil Şiir Ödülü^[13] (Sıcak Nal ile Güz Bitigi) kazanmıştır. Kitap-lık dergisinin Türkiye'nin kuruluşunun 75. yıldönümü sebebiyle 1998'de hazırladığı "75 Yılda 75 Kitap listesi"nde iki kitabıyla (Üvercinka ve Sevda Sözleri) yer almıştır..^[14] Ayrıca çocuklar için ele aldığı yazılardan oluşan ve daha sonradan kitaplaştırılan Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 100 temel eser listesinde 30. sırada yer almıştır.^[15] 1991'den itibaren Cemal Süreya Kültür ve Sanat Derneği tarafından Cemal Süreya Şiir Ödülü verilmektedir.

Şiir

Cemal Süreya'nın şiir kitapları

Adı	İlk yayım tarihi	İlk yayınevi	Notlar
Üvercinka	1958	Yeditepe Yayınları
Göçebe	1965	de Yayınevi
Beni Öp Sonra Doğur Beni	1973	E Yayınevi
Uçurumda Açan	1984	Can Yayınları	Önceki şiir kitaplarını da içinde barındıran Sevda Sözleri'nin içinde yer almıştır.
Sıcak Nal	1988	Dönemli Yayıncılık
Güz Bitigi	1988	Dönemli Yayıncılık
Sevda Sözleri	1990	Can Yayınları	Süreya'nın daha önce yayımlanan şiirlerini içinde barındırmaktadır.

Dergi

Cemal Süreya'nın yayımladığı dergiler

Adı	İlk yayım yılı	Son yayım yılı	Notlar
Papirüs	1960	1981	Dergi üç dönem hâlinde aralıklarla yayımlanmıştır.

Deneme

Cemal Süreya'nın deneme kitapları

Adı	İlk yayım yılı	İlk yayınevi	Notlar
Şapkam Dolu Çiçekle	1976	Ada Yayınları
Günübirlikler	1982	Adam Yayınları
99 Yüz	1991	Kaynak Yayınları	Süreya'nın ölümünden sonra yayımlanmıştır.
Folklor Şiire Düşman	1992	Can Yayınları	Süreya'nın ölümünden sonra yayımlanmıştır.
Aydınlık Yazıları/Paçal	1992	Kaynak Yayınları	Süreya'nın ölümünden sonra yayımlanmıştır.
Oluşum'da Cemal Süreya	1992	Oluşum Yayınları	Süreya'nın ölümünden sonra yayımlanmıştır.
Papirüs'ten Başyazılar	1992	Cem Yayınevi	Süreya'nın ölümünden sonra yayımlanmıştır.

Mektup

Cemal Süreya'nın mektupları

Adı	İlk yayım yılı	İlk yayınevi	Notlar
Onüç Günün Mektupları	1990	Can Yayınları

Günlük

Cemal Süreya'nın günlükleri

Adı	İlk yayım yılı	İlk yayınevi	Notlar
Günler	1991	Broy Yayınları	Süreya'nın ölümünden sonra yayımlanmıştır.

Derleme

Cemal Süreya'nın antoloji kitapları

Adı	İlk yayım yılı	İlk yayınevi	Notlar
Mülkiyeli Şairler	1966	Ekin Basımevi Yayınları
100 Aşk Şiiri	1967	Gerçek Yayınevi

Çocuk

Cemal Süreya'nın çocuk kitapları

Adı	İlk yayım yılı	İlk yayınevi	Notlar
Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi	1993	Broy Yayınları	Süreya'nın ölümünden sonra yayımlanmıştır.

Röportaj

Cemal Süreya'nın söyleşi kitapları

Adı	İlk yayım yılı	İlk yayınevi	Notlar
Güvercin Curnatası	1997	Yapı Kredi Yayınları	Süreya'nın ölümünden sonra yayımlanmıştır.

Çeviri

Düzyazı

Cemal Süreya'nın Türkçeye çevirdiği eserler

Eser	Eserin yazarı	Çevirinin yayım yılı	Çevirinin ilk yayınevi	Notlar
Gelinlik Kız	Eugène Ionesco	1964	de Yayınları
Küçük Prens	Antoine de Saint-Exupéry	1965	Bilgi Yayınları	R. Tomris ile birlikte
Bir Aşk Kırgınının Şarkısı	Guillaume Apollinaire	1965	de Yayınları	R. Tomris ile birlikte
Günümüz Sağcı Fikirleri	Simone de Beauvoir	1966	Dönem Yayınları
Sade'ı Yakmalı mı?	Simone de Beauvoir	1966	Fahir Onger Yayınları
Amerika Birleşmemiş Devletleri	Vladimir Posner	1967	Gerçek Yayınları
Aşkın Suçları	Marquis de Sade	1967	Fahir Onger Yayınları
Palto	Nikolay Vasilyeviç Gogol	1968	Varlık Yayınları	Gogol'dan oyunlaştıran J. Cosmos
Gök Cephesi	Nguyen Dinh Thi	1968	Cem Yayınevi
32 Saat Özgürlük	Gyula Hernádi	1968	Habora Yayınları
Millî Kurtuluş Cephesi	Douglas Bravo	1969	Ant Yayınları
Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması	Vladimir Lenin	1969	Sol Yayınları
Dine Karşı Düşüncenin Tarihi	Albert Bayet	1970	Varlık Yayınları
Büyük Ahlak Doktrinleri	François Gregoire	1971	Varlık Yayınları
Vadideki Zambak	Honoré de Balzac	1971	Altın Kitaplar
Gönül ki Yetişmekte	Gustave Flaubert	1971	Adam Yayınları
Bir Tanem	Félicien Marceau	1971	Hürriyet Yayınları
Goriot Baba	Honoré de Balzac	1974	Altın Kitaplar
Meyhane	Emile Zola	1974	Altın Kitaplar
Çin Uyanınca	Alain Peyrefitte	1975	E Yayınları	G. Demiray ile
Venezuela Makiliklerinde Douglas Bravo Konuşuyor	Bilinmiyor	1976	Taban Yayınları
Mutluluk Getiren Seks	Crawley Lawrence	1976	Seçme Kitaplar
Emeğin ve Emekçinin Tarihi	Pierre Brizon	1977	Onur Yayınları
Faşizmin Analizi	Maria-Antonietta Macciocchi	1977	Pavel Yayınları
Kırmızı Balon	Albert Lamorisse	1980	Cem Yayınları
Yarını Bilen Adam Nostradamus	J. C. Fontbrune	1982	Milliyet Yayınları	Birsen Sağnak imzasıyla
Eski İnsanlar Eski Evler: 19. Yüzyılda Beyoğlu'nun Sosyal Topoğrafyası	Said Naum Duhani	1984	Turin Yayınları
Sosyoloji Tarihi	Gaston Bouthoul	Bilinmiyor	Bilinmiyor
Madam Bovary	Gustave Flaubert	Bilinmiyor	Bilinmiyor
Sefiller	Victor Hugo	Bilinmiyor	Bilinmiyor
Nekrassov	Jean-Paul Sartre	Bilinmiyor	Bilinmiyor
Kürtler	Bazil Nikitin	Bilinmiyor	Bilinmiyor
İhtilalin Özü	Mao Zedung	Bilinmiyor	Bilinmiyor
Yeşil Papa	Miguel Angel Asturias	Bilinmiyor	Bilinmiyor
Duygusal Eğitim	Gustave Flaubert	Bilinmiyor	Bilinmiyor

Şiir

Cemal Süreya'nın Türkçeye çevirdiği şiir kitapları

Eser	Çevirinin yayım yılı	Çevirinin ilk yayınevi	Notlar
Yürek ki Paramparça	1995	Yapı Kredi Yayınları	Derleyen ve hazırlayan: Eray Canberk

Kaynakça

Özel

1. Deniz 2014, s. 3.
2. Papak 2013, s. 12.
3. Güler 2004, s. 10.
4. Papak 2013, s. 13.
5. Güler 2004, s. 9.
6. Duruel & Perinçek 1995, s. 102.
7. Koç 2006, s. 14.
8. Duruel & Perinçek 1995, s. 55.
9. Deniz 2014, s. 4.
10. Koçman 2002, s. 219.
11. Hızlan, Doğan (14 Haziran 2008). "Elli yıldır ÜVERCİNKA". Hürriyet. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 1958 Yeditepe Şiir Armağanı'nı kazandıran bu kitap, yayımlandığı günden beri, dünya şiir tarihinde pek az ilk kitaba nasip olan bir efsane aylasıyla çevrili durumda.
12. Süreya 2002, s. 113, "Mutluluğun Şiiri Yazılamaz".
13. Süreya 2002, s. 179, "Kişi, Kendi Yüzünü Göremez".
14. "75 yılın kitapları". 26 Mart 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2018.
15. "MEB 100 Temel Eser (İlköğretim – Ortaöğretim)". 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018.

Genel

• Deniz, Sunay (2014). Cemal Süreya'nın Şiirlerinde Kelime Dünyası. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
• Duruel, Nursel; Perinçek, Feyza (1995). Cemal Süreya/Şairin Hayatı Şiire Dahil. İstanbul: Kaynak Yayınları. ISBN 9753431090.
• Güler, Ahmet Farukk (2004). Cemal Süreya 'nın şiirlerinin tematik ve yapı bakımından incelenmesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
• Koç, Metin Necmi (2006). Cemal Süreya’nın Düzyazılarında Şiir İle İlgili Görüşleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Papak, Özge (2013). Cemal Süreya'nın Şiirlerinde Dil Sapmaları Ve Ad Aktarmaları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• Süreya, Cemal (2002). Duruel, Nursel (Ed.). Güvercin Curnatası Konuşmalar, Soruşturma Yanıtları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 975-363-697-0.
  • Koçman, Ali (2002). "Şiir Bir Karşı Çıkma Sanatıdır". Güvercin Curnatası Konuşmalar, Soruşturma Yanıtları.