En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Bolu
Bolu ilinin merkezi olan şehir Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Bolu, Bolu ilinin merkezi olan şehirdir.
 | Bu madde veya bölüm Karamanlı, Bolu adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
Remove ads
Tarihçe
Özetle
Bakış açısı
MÖ 1200'lü yıllarda bütün Hitit toprakları gibi Bolu da Friglerin elindeydi. MÖ 6. asırda Persler bölgeye hakim oldular. MÖ 336'da Büyük İskender Persleri yenerek Anadolu'nun birçok yeri gibi Bolu'yu da ele geçirdi. Büyük İskender'in ölümü üzerine Makedonya yıkılınca Bolu bölgesinde Bitinya Krallığı kuruldu. Yazılı belgeler, o dönemlerden kalan arkeolojik eserler ve tarihî kaynaklara göre, Trak göçleri sonunda Sakarya ve Filyos Nehri'nin yayı içine yerleşen halk "Bithyn" ismi ile anılıyordu. Bu yüzden Bolu'nun da içinde bulunduğu Kuzeybatı Anadolu'ya "Bithynia" denilmiştir. Bithynler tarafından Salonia Campus denilen Bolu Ovası ve çevresinin adı Romalılar tarafından "Claudio Polis" olarak değiştirilmiştir. Bolu isminin de "Polis"ten geldiği sanılmaktadır. Üç tepe üzerinde kurulmuş olan şehir içte ve dışta surlara sahipti. Şehrin kuzeyinde Halı Hisarı bölgesinde bu surların kalıntıları görülebilmektedir. 1071 Malazgirt zaferinden sonra batıya yayılan Türkmenler 3 yıl sonra Bolu’ya yerleştiler. Selçuklu Devleti’nin komutanları Artuk, Tutuk, Danişmend, Karateki ve Saltuk Beyler Süleyman Şah’ın emrinde İstanbul sınırına dayandılar. Bu akınlar sırasında Bolu, Horasanlı Aslahaddin tarafından fethedilmiştir.
Bolu Yöresine Osmanlı akını ilk kez Osman Gazi tarafından başlatılmıştır. Bolu yöresinin tümüyle fethedilmesi ise Orhan Gazi döneminin ilk yıllarına (1324-1326) rastlar. Bir başka rivayete göre Osmanlılar zamanında bölgede, bol olarak Uluğ - Alim olması nedeniyle önceleri "Bol Uluğ", zamanla "BOLU" olarak isimlendirilmiştir. Yıldırım Beyazid'in ölümü ile başlayan şehzadeler savaşına Bolu, birçok kez sahne oldu. Bolu, Ankara Savaşı sonrası Timur'un talan ettiği bölgelerin dışında kaldığı gibi, bu tehlike bitinceye kadar, Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu sayılan Mehmed Çelebi'yi de Kızık Yaylasında barındıran belde oldu. Mehmed Çelebi'nin Osmanlı Devleti'nin birliğini sağlamasından sonra ise Bolu, düzenli bir yönetime kavuştu.
1324-1692 yılları arasında Bolu, 36 kazası olan bir sancak beyliği idi. XVI. Yüzyılda Bolu, ikinci derece Şehzade sancaklarından biri oldu. II. Bayezid döneminde Şehzade Süleyman (Kanuni) buraya atandı. 1683-1792 yılları arasında Bolu, Voyvodalıkla yönetildi. II. Mahmud zamanında (1811) ise mutasarrıflığa dönüştürüldü. Tanzimat sonrası 1864'te Bolu, Kastamonu eyaletine bağlandı. 1909 yılında ise tekrar mutasarrıflığa dönüştürüldü.
Mondros Mütarekesi'nin yürürlüğe girmesi ve İzmir'in işgal edilmesinin ardından Bolu yöresinde ilk Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Gerede'de örgütlendi. Bolu I. Dünya Savaşı'nda ve sonrasında düşman işgaline uğramadı fakat maddi zarar gördü. Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yapılan milli mücadele döneminin sonunda Bolu, 10 Ekim 1923'te mutasarrıflık devrini tamamladı ve vilayet haline getirildi.
Remove ads
Coğrafya
Özetle
Bakış açısı
Türkiye yüz ölçümünün %1,015'lik bölümünü kaplayan Bolu ili, 8.323 km²[1] yüz ölçümü ile Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz bölümünde yer alır. İl arazisinin yaklaşık %18'ini tarım alanları oluşturmaktadır. Orman alanları ise %64'lük bir oran ile Türkiye ormanları içinde %2,55'lik paya sahiptir. Çayır ve meraların kapladığı alan yaklaşık %15'tir. Geriye kalan %8 dolayında alan ise tarım dışı alanlardır.
Ortalama rakım 1.000 m, merkez ilçe rakımı ise 725 m civarındadır.[2] Bolu'nun matematiksel konumu, 30°32′ ile 32°36′ doğu boylamları ve 40°06′ ile 41°01′ kuzey enlemleri arasındadır.
Bolu il merkezine göre; Dörtdivan, Yeniçağa ve Gerede ilçeleri doğuda, Mengen kuzeydoğuda, Göynük ve Mudurnu ilçeleri güneybatıda, Seben ve Kıbrıscık ilçeleri ise güneyde yer almaktadır. Bolu'nun, batısında Düzce ve Sakarya, güneybatısında Bilecik ve Eskişehir, güneyinde Ankara, doğusunda Çankırı, kuzeyinde Zonguldak ve kuzey doğusunda Karabük illeri yer alır.
Düzce'nin 584 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile (09.12.1999 tarih ve 23901 sayılı Resmi Gazete) il olmasıyla, Bolu'nun denizle bağlantısı kalmamıştır.
Dağlar: Dağlar il topraklarının %56'sını kaplamaktadır. Bolu Dağları, güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanır; en yüksek noktası 1.980 m ile Çele Doruğu'dur. Bu sırada Abant Dağları (1.748 m), Gerede'nin kuzeyinde Arkot Dağı (1.877 m) ve Göl Dağları (1.112 m) yer alır. En güneyde ilk iki sıradan daha yüksek olan ve genel olarak Köroğlu Dağları (en yüksek noktası 2.499 m) olarak adlandırılan volkanik dağlar uzanır. Bolu'nun güneyindeki uzantısı Seben Dağları 1.854 m, Mudurnu civarında Ardıç Dağları 1.443 m ve güneydeki Çal Tepesi ise 1.640 m yüksekliğindedir.
Ovalar: İl yüzölçümünün %8'ini kaplayan ovalar genel olarak batı – doğu istikametinde uzanırlar. 725 m yükseltideki Bolu Ovası ve 1.300 m yükseltideki Gerede Ovaları en genişleridir. Diğer ovalar ise Yeniçağa Ovası, Mudurnu Ovası ve Göynük ilçesinin güneyinde bulunan Himmetoğlu Ovasıdır.
Akarsular: Bolu'da en önemli akarsular Büyüksu, Mengen Çayı, Aladağ Çayı, Mudurnu Çayı, Göynük Suyu, Çatak Suyu ve Gerede Çayıdır.
Göller: Yörede morfolojik yapının karmaşıklığı, akarsu sayısının çokluğu, yükselti farklılıkları ve eğimin fazlalığı gibi faktörler çok sayıda gölün oluşmasına neden olmuştur. Havzaların ve çanakların yüzölçümlerinin küçüklüğü göllerin de küçük alanlı olması sonucunu doğurmuştur. Abant Gölü, Yeniçağa, Çubuk, Sünnet, Yedigöller, Karagöl, Sülüklügöl, Karamurat en önemli göllerdir.
İklim: Bolu genellikle Batı Karadeniz ve Karadeniz iklim tiplerinin içinde yer almaktadır. Bunun yanında güneybatı bölümlerinde Marmara ve İç Anadolu iklim tipleri de görülmektedir. Son 52 yıllık verilere göre ortalama günlük güneşlenme süresi 5 saat 49 dakika, yıllık yağış 536 mm yıllık ortalama yağışlı gün sayısı ise 137 gündür.
Bitki örtüsü: Bolu'da hakim bitki örtüsü ormanlardır. İl topraklarının %55'i ormanlarla kaplıdır. Karadere, Seben ve Aladağ Ormanları yurdumuzun en zengin ormanlarındandır. Hakim ağaç türleri kayın, gürgen, ıhlamur, dişbudak, meşe, kızılağaç, karaağaç, kavak, köknar ve sarıçamdır.
Ulaşım: Ankara–İstanbul karayolu üzerinde bulunan Bolu'ya sadece kara yolu ile ulaşım sağlanabilmektedir. Bolu'da tren garı ve havalimanı bulunmamakla birlikte, en yakın tren ve hava ulaşımı noktalarına Ankara, Eskişehir ve İstanbul üzerinden ulaşılıp kara yoluyla Bolu'ya geçiş yapılabilir.
Remove ads
Nüfus
Belediye başkanları
Özetle
Bakış açısı
Osmanlı dönemi
Cumhuriyet dönemi
Kaynak:[26]
Remove ads
Notlar
Kardeş şehirler
Neuss Belediyesi, Almanya
Donghae Belediyesi, Güney Kore
Uzgen Kaymakamlığı, Kırgızistan
Kharkhorin (Karakurum) Belediyesi, Moğolistan
Qazax Belediyesi, Azerbaycan
Kızılorda Valiliği, Kazakistan
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads