![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Le%25C3%25B3nidas_en_las_Term%25C3%25B3pilas%252C_por_Jacques-Louis_David.jpg/640px-Le%25C3%25B3nidas_en_las_Term%25C3%25B3pilas%252C_por_Jacques-Louis_David.jpg&w=640&q=50)
Thermopylae Muharebesi
Perslerin Yunanistan’ı ikinci kez işgali sırasında gerçekleşen bir muharebe / From Wikipedia, the free encyclopedia
Termofil Muharebesi veya Thermopylae Muharebesi (/θərˈmɒpɪliː/ thər-MOP-i-lee; Yunanca: Μάχη τῶν Θερμοπυλῶν, Máchē tōn Thermopylōn), Ahameniş İmparatorluğu’nun Yunanistan’ı ikinci kez işgal girişimi sırasında gerçekleşen üç günlük bir muharebedir. Muharebe, Sparta Kralı I. Leonidas’ın komutasındaki Yunan Şehir Devletleri ittifakı kuvvetleri ile I. Serhas (Kserkses) komutasındaki Pers kuvvetleri arasında cereyan etmiştir. Pers ve Yunan kuvvetleri, M.Ö. 480 yılının Ağustos ya da Eylül ayında, Artemision Deniz Muharebesi’yle aynı günlerde, Ege Denizi sahiline yakın Termofil Geçidi’nde karşılaşmıştır.
Termofil Muharebesi | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yunan-Pers Savaşları | |||||||||||
![]() Jacques-Louis David’in Leonidas Termofil’de adlı çalışması | |||||||||||
| |||||||||||
Taraflar | |||||||||||
Ahameniş İmparatorluğu | |||||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||||
I. Leonidas (ölü) Thespiaeli Demophilus (ölü) İstefeli Leontiades ![]() |
I. Serhas Mardonius Abrocomes (ölü) Hyperanthes (ölü) Hydarnes | ||||||||||
Güçler | |||||||||||
Kayıplar | |||||||||||
4.000 (Herodotos)[11] | 20.000 (Herodotos)[12] |
Yunanistan’ı işgal etmeye yönelik bu girişim, I. Serhas’ın M.Ö. 490 yılındaki kuvvetlerinin zaferiyle sonuçlanan Maraton Muharebesi’ne gecikmiş bir yanıt olmuştur. I. Serhas, Yunanistan’ı istila etmek için büyük bir ordu ve donanmayla harekete geçmiştir. Herodot’un “Tarih” isimli kitabında I. Serhas’ın ordusunun öylesine büyük olduğu anlatılır ki, bir dinlenişte bir gölü kuruttukları söylenir, fakat bu Modern Tarihçiler tarafından pek ciddiye alınmaz. Persler’in karşı tarafında general Themistokles Yunan İttifakı’na, Pers kuvvetlerini hem karada hem de denizde durdurmak için aynı anda Termofil Geçidi’ni ve Artemision Boğazı’nı tutmayı önermiştir.
Bu strateji kabul görünce MÖ 480 yılının yazında 7 bin civarında askerden oluşan bir Grek kuvveti kuzeye doğru yürüyüşe geçmiştir. Antik kaynaklarda bir milyondan büyük olduğu öne sürülen bir Pers ordusu Ağustos ayı sonlarında ya da Eylül başlarında Geçit'e ulaşmıştır. Ancak bugün bu rakam fazlasıyla abartılı bulunmaktadır. Günümüz tarihçileri, 100 bin ile 300 bin arasında değişen bir sayıyı kabul etmektedirler. Serhas, dört gün boyunca saldırıya geçmemiş, beşinci gün Geçit'e taarruz etmiştir. Grek savunması iki gün boyunca art arda gelen Pers saldırılarını göğüsleyerek durumunu korumayı başarmıştır. İkinci günün sonunda Epialtes adında o civardan biri, Grek hatlarının gerisine çıkan küçük bir dağ geçidini Perslere göstererek Greklere ihanet etmiştir. Kuvvetlerinin arkadan çevrileceğini fark eden Leonidas 300 Spartalı, 400 Tebaili, 700 Therpianlı ve birkaç yüz savaşçı ile birlikte Geçit'te kalmış, Grek Ordusu'nun büyük bir kısmını geri göndermiştir. Kral Leonidas, bu artçı birliği mağlup etmiştir ancak hayatını yitirmiştir.
Kısa süre sonra Grek İttifakı Donanması Komutanı Atinalı Themistokles, Thermopylae'deki yenilginin haberini almıştır. Grek stratejisi hem Thermopylae'nin hem de Artemision Boğazı'nın tutulmasını gerektirdiği için ve bu arada Donanma'nın uğradığı kayıpları da dikkate alarak Salamis Körfezi'ne çekilme kararı alınmıştır. Pers Ordusu Boeotia'yı boydan boya geçerken kentleri yağmalamış ve daha önceden tahliye edilmiş olan Atina'ya girmiştir. Daha sonra Pers Donanması karşısında kesin sonuç arayan Grek İttifakı, MÖ 480 yılında Salamis Deniz Muharebesi'nde Pers Donanması'nı ağır bir yenilgiye uğratmıştır. Donanmayı kaybeden I. Serhas, Avrupa topraklarında tuzağa düşmekten çekinerek, açlık ve hastalıktan önemli bir kısmını kaybettiği ordunun büyük kısmıyla Asya'ya çekilmiştir. Gerideki kuvvetlerinin komutasında General Mardonius'u bırakmıştır. Ertesi yıl Mardonius kuvvetleri Platea Muharebesi'nde yenilgiye uğramış ve bu yenilgi, ikinci Pers istilasının sonunu getirmiştir.
Hem antik hem de günümüz yazarları Thermopylae Muharebesi'nin kendi yurtlarını savunan kuvvetlerin bu nedenle sahip oldukları güce örnek olarak almaktadır. Bu muharebede Grek kuvvetlerinin gösterdiği direnç ve başarı, araziyi askeri bir unsur olarak iyi kullanmanın ve uygun donanımın, uygun askeri eğitimin bir örneği olarak ele alınmıştır.