Artemision Deniz Muharebesi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Artemision Deniz Muharebesi,[3] Pers İmparatorluğu'nun Yunanistan'a İkinci Pers Saldırısı sırasında, üç gün içinde gerçekleşen bir dizi deniz muharebesidir. Muharebe Eğriboz Adası açıklarında gerçekleşmiş olup, MÖ 480 yılının Ağustos ya da Eylül ayında, Yunan-Pers Savaşları'nın ünlü muharebesi Thermopylae Muharebesi ile aynı tarihlerdedir. Bir yanda Sparta, Atina, Korint ve diğer Grek kent devletlerinin donanmalarından oluşan Grek İttifakı Donanması'yla, diğer yanda I. Serhas'ın Akamenid İmparatorluğu Donanması arasında gerçekleşmiştir.
Artemision Deniz Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Yunan-Pers Savaşları | |||||||
Bir trireme filosu | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Grek kent devletlerli | Akamenid İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Eurybiades Themistokles Adeimantus |
I. Serhas I. Artemisia | ||||||
Güçler | |||||||
271 trireme | 800 trireme |
Yunanistan'a yönelen bu Pers genel taarruzu, aynı hedefli ilk genel taarruz olan Yunanistan'a Birinci Pers Saldırısı'nın, Atina kuvvetleri karşısında uğranılan Maraton Muharebesi yenilgisiyle başarısız sona ermesinden sonra gecikmiş bir devamı niteliğindedir. Bu ikinci Yunanistan seferi Pers İmparatoru I. Serhas'ın topladığı büyük bir ordu ve hazırladığı güçlü bir donanmaca yürütülmüştür. Atinalı General Themistokles, Grek İttifakı kuvvetlerin Pers ordusunun ileri hareketini Thermopylae Geçidi'nde, Pers Donanması'nı da Eğriboz adasının kuzeybatı ucundaki Artemision Boğazı'nda engellemeyi önermiştir. Artemision Boğazı'nın tutulması, Thermopylae'nin deniz kanadının örtülmesi için askeri - stratejik bir zorunluluktu. Bu öneri kabul edildi ve 271 triremeden oluşan Grek İttifakı Donanması, Pers Donanması'nı karşılamak üzere Artemision Boğazı yönünde harekete geçirildi.
Artemision yönünde ilerleyen Pers Donanması yaz sonunda Magnezya sahilleri açığında bir fırtınaya yakalanmış ve Donanma'daki 1.200 gemiden yaklaşık üçte biri batmıştır. Artemision'a ulaşan donanma, 200 gemiden oluşan bir müfrezeyi Grek donanmasını çevirmek için Eğriboz'un doğu sahilleri açığıından gönderdiyse de bir başka fırtına bu gemilerin büyük bir kısmının kaybedilmesine yol açmıştır. Asıl muharebe, daha küçük çaplı çatışmalarla geçen iki günün ardından gerçekleşmiştir. Asıl muharebede gün boyu süren çatışmalarda kayıplar iki tarafta oransal olarak aşağı yukarı denkti. Ancak daha az sayıda gemiden oluşan Grek donanması için bu kayıplar, donanmanın savaş gücü için çok daha ağırdır.
Muharebe ardından Thermopylae'deki Grek ordusunun yenilgi haberi de donanmaya ulaşmıştır. Grek stratejisi hem Thermopylae Geçidi'ni, hem de Artemision Boğazı'nı tutmaya dayanıyor olduğundan, dahası uğranılan kayıpların Donanma'nın muharebe gücünü zayıflattığından, Grek Komutanlığı Salamis Adası'na çekilmeye karar vermiştir. Bu arada Thermopylae Geçidi'ni aşan Pers Ordusu Boeotia topraklarını istila ederken, Atina vatandaşları hızla tahliye ediliyorlardı. Ancak Grek donanması üzerinde kesin bir zafer arayışı içindeki Pers Donanması daha sonra yine MÖ 480 yılında Salamis Deniz Muharebesi'nde yenilgiye uğramıştır. Donanması büyük ölçüde elden çıktığı için Avrupa'da bir tuzağa düşürülmekten çekinen I. Serhas, ordunun büyük bölümüyle birlikte Asya'ya çekildi. Ordunun kalan bölümü, istilayı tamamlamak üzere General Mardonius komutasında geride bırakılmıştır. Ancak bir sonraki sene General Mardonius Platea Muharebesi'nde ağır bir yenilgiye uğradı ve Pers Ordusu imha oldu. Bu yenilgi Pers genel saldırısının da sonunu belirlemiştir.