Sodyum hipoklorit
From Wikipedia, the free encyclopedia
Sodyum hipoklorit, (NaClO) bir tür tuzdur. Günlük hayatta beyazlatıcı çamaşır sularında kullanılmaktadır. Oda koşullarındaki klor ile sabunlardaki sodyum hidroksit tepkimeye sokularak üretilmektedir.
| |||
Adlandırmalar | |||
---|---|---|---|
Sodyum hipoklorit | |||
Diğer adlar Sulandırılmış halde:
| |||
Tanımlayıcılar | |||
| |||
3D model (JSmol) |
|||
ChEBI | |||
ChemSpider | |||
DrugBank | |||
ECHA InfoCard | 100.028.790 | ||
EC Numarası |
| ||
KEGG | |||
PubChem CID |
|||
RTECS numarası |
| ||
UNII | |||
UN numarası | 1791 | ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|||
| |||
| |||
Özellikler | |||
Molekül formülü | NaClO | ||
Molekül kütlesi | 74,442 gr/mol | ||
Görünüm | yeşilimsi sarı renkli katı (pentahidrat) | ||
Koku | klora benzer ve tatlımsı | ||
Yoğunluk | 1,11 gr/cm3 | ||
Erime noktası | 18 °C (64 °F; 291 K) pentahidrat | ||
Kaynama noktası | 101 °C (214 °F; 374 K) (bozunur) | ||
Çözünürlük (su içinde) | 29,3 gr/100mL (0 °C) | ||
Asitlik (pKa) | 7,5185 | ||
Baziklik (pKb) | 6,4815 | ||
Termokimya | |||
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) |
-347,1 kJ/mol | ||
Farmakoloji | |||
D08AX07 (WHO) | |||
Tehlikeler | |||
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |||
Ana tehlikeler | Oksitleyici, aşındırıcı[1] | ||
GHS etiketleme sistemi: | |||
Piktogramlar | |||
İşaret sözcüğü | Tehlike | ||
R-ibareleri | R31, R34, R50 | ||
G-ibareleri | S1/2, S28, S45, S50, S61 | ||
Tehlike ifadeleri | H290, H314, H410 | ||
Önlem ifadeleri | P260, P273, P280, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P305+P351+P338, P310, P501 | ||
NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
AB sınıflandırması | Aşındırıcı (C) Çevre için tehlikeli (N) | ||
Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 1119 ( >%10 aktif klor çözeltisi) ICSC 0482 (<%10 aktif klor çözeltisi) | ||
Benzeyen bileşikler | |||
Diğer anyonlar |
Sodyum klorür Sodyum klorit Sodyum klorat Sodyum perklorat | ||
Diğer katyonlar |
Lityum hipoklorit Kalsiyum hipoklorit | ||
Benzeyen bileşikler |
Hipokloröz asit | ||
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
Bilgi kutusu kaynakları |
Sodyum hipokloritin elde edilme formülü aşağıdaki gibidir:
Sodyum hipoklorit, kimyasal formülü NaOCl (veya NaClO) olan, sodyum katyonu (Na+) ve hipoklorit anyonundan (OCl- veya ClO-) oluşan kimyasal bileşiktir. Ayrıca hipokloröz asitin sodyum tuzu olarak da bilinmektedir. susuz bileşiği oldukça kararsızdır ve patlayarak yapısı bozulmaktadır.[2][3] Patlayıcı olmayan ve bünyesinde daha yüksek miktarda NaOCl barındırabilen, pentahidrat formunda kristalleri şeklinde NaOCl.5H2O şeklinde elde edilebilirler.[4] Elde edilen bu bileşik mat sarı-yeşil rengindedir ve soğuk ortamda kararlı olarak saklanabilmektedir.[4]
Sodyum hipoklorit en sık kullanılan ağartıcılardan biridir. 18. Yy’dan itibaren, yüzey temizlik kimyasalı olarak evlerde çamaşır sularının en temel katkı malzemesi olarak aktif rol almaktadır. Ayrıca dezenfektan ve ağartma ajanı olarak da geniş kullanım bulmaktadır.[5] Çözelti fazında, bileşik oldukça kararsızdır ve kolaylıkla bozunabilmektedir. Bozunma ürünü, bu tür bileşikler için hemen hemen aynı olan klor gazı çıkışı şeklindedir. Sodyum hipoklorit en eski ve hâlâ en önemli klor-bazlı ağartıcıdır.[6]
Korozif özellikleri, ortak kullanım alanları ve tepkime ürünleri, bu kimyasal için risk faktörlerini belirlemektedir[3] Özellikle, sodyum hipokloritin, asitler veya amonyak gibi diğer temizlik ürünleri ile karıştırılması sonucu zehirli gazların oluştuğu bilinmektedir.[7]