Monomer
Bir polimer oluşturmak üzere diğer monomerlerle reaksiyona giren molekül Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Monomer (mono-, "bir" + -mer, "kısım"), diğer monomer molekülleri ile birlikte reaksiyona girerek daha büyük bir polimer zinciri veya üç boyutlu bir ağ oluşturabilen bir moleküldür, bu sürece polimerizasyon adı verilir.[1][2]
IUPAC tanımı
Monomer molekülü: Polimerizasyona uğrayabilen, dolayısıyla bir makromolekülün temel yapısındaki yapısal birimlere katkıda bulunan bir molekül.[3]
Monomerler birçok şekilde sınıflandırılabilir. Oluşturdukları polimerin türüne bağlı olarak iki geniş sınıfa ayrılabilirler. Kondenzasyon polimerizasyonuna katılan monomerler, katılma polimerizasyonuna katılan monomerlerden farklı bir stokiyometriye sahiptir:[4]
Diğer sınıflandırmalar şunları içerir:
- doğal veya sentetik monomerler, ör. sırasıyla glisin ve kaprolaktam
- polar veya polar olmayan monomerler, ör. sırasıyla vinil asetat ve etilen
- halkasal veya doğrusal monomerler, ör. sırasıyla etilen oksit ve etilen glikol
Tek tür monomerin polimerizasyonu bir homopolimer verir. Çoğu polimer kopolimerlerdir, yani iki farklı monomerden türetilmiştirler. Kondenzasyon polimerizasyonları durumunda, komonomerlerin oranı genellikle 1:1'dir. Örneğin, birçok naylon oluşumu eşit miktarda dikarboksilik asit ve diamin gerektirir. Katılma polimerizasyonları durumunda, komonomer içeriği genellikle sadece yüzde birkaçtır. Örneğin, küçük miktarlarda 1-okten monomerleri, özel polietilen vermek üzere etilen ile kopolimerize edilir.
Sentetik monomerler
- Etilen gazı (H2C=CH2) polietilen için monomerdir.
- Diğer modifiye etilen türevleri şunları içerir:
- Teflon (PTFE) oluşturan tetrafloroetilen (F2C=CF2)
- PVC oluşturan vinil klorür (H2C=CHCl)
- polistiren oluşturan stiren (C6H5CH=CH2)
- Epoksit monomerleri, epoksi oluşturmak için kendileriyle veya bir ortak reaktan ilavesiyle çapraz bağlanabilir.
- BPA, polikarbonatın monomer öncülüdür
- Tereftalik asit, etilen glikol ile polietilen tereftalat oluşturan bir komonomerdir.
- Dimetilsilikon diklorür, hidroliz üzerine polidimetilsiloksan veren bir monomerdir.
- Etil metakrilat, bir akrilik polimer ile birleştirildiğinde, yapay tırnak oluşturmak için kullanılan bir akrilat plastiği katalize eden ve oluşturan bir akrilik monomerdir.
Biyopolimerler
"Monomerik protein" terimi ayrıca bir multiprotein kompleksi oluşturan proteinlerden birini tarif etmek için de kullanılabilir.[5]
Doğal monomerler
Ana biyopolimerlerden bazıları aşağıda listelenmiştir:
Amino asitler
Proteinler için monomerler amino asitlerdir. Polimerizasyon ribozomlarda meydana gelir. Protein üretmek için genellikle yaklaşık 20 tip amino asit monomeri kullanılır. Dolayısıyla proteinler homopolimer değildir.
Nükleotidler
Polinükleik asitler (DNA/RNA) için monomerler, her biri bir pentoz şekerinden, nitrojenli bir bazdan ve bir fosfat grubundan oluşan nükleotidlerdir. Nükleotid monomerleri hücre çekirdeğinde bulunur. Dört tür nükleotid monomeri, DNA'nın öncüleridir ve dört farklı nükleotid monomeri, RNA'nın öncüleridir.
Glikoz ve ilgili şekerler
Karbonhidratlar için monomerler, monosakkaritlerdir. En bol bulunan doğal monomer, glikozidik bağlarla selüloz, nişasta ve glikojen polimerlerine bağlanan glikozdur.[6]
İzopren
İzopren, doğal kauçuk oluşturmak için polimerize olan doğal bir monomerdir, çoğunlukla cis-1,4-poliizopren, ancak aynı zamanda trans-1,4-polimer. Sentetik kauçuklar genellikle yapısal olarak izopren ile ilişkili olan bütadiene dayanır.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
