Müslüman Rumlar
Etnik grup / From Wikipedia, the free encyclopedia
Müslüman Rumlar veya Müslüman Yunanlar (Yunanca: Ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι; Ellinofoni musulmani), Osmanlı döneminde İslam'ı kabul eden, etnik olarak Yunan olan bir halktır. Özellikle yeniçerilerin soyundan gelenler ve Makedonya (Yunanca: Μακεδονία; Makedonia), Girit, Batı Anadolu, Güneybatı Anadolu, Kuzeydoğu Anadolu ve Pontus Alpleri (Rumca: Πόντιοι; Ponti, Podii) bölgesinde bulunan Yunan halk, İslam'ı kabul etmiştir. Günümüzde çoğunlukla Türkiye'nin batı kısmında (özellikle İzmir, Bursa ve Edirne'de) ve kuzeydoğu kısmında (özellikle Trabzon, Gümüşhane, Artvin, Erzurum, Tokat[10] ve Kars'ta) bulunurlar. Ayrıca, Yunanistan, Kıbrıs, Gürcistan, Lübnan ve Suriye'de de Müslüman Yunanlar bulunmaktadır.
Ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
Önemli nüfusa sahip bölgeler | ||||||||||
Türkiye | 20.000.000+[kaynak belirtilmeli] | |||||||||
Yunanistan | 140.000[kaynak belirtilmeli] | |||||||||
Suriye | 7.000[9] | |||||||||
Lübnan | 7.000[9] | |||||||||
Diller | ||||||||||
Din | ||||||||||
İlgili etnik gruplar | ||||||||||
Yunanlar |
Yunan kökenlerine ve dillerine rağmen, Türkiye'de bu halk; ya Türk ya da Laz olarak görülmektedir. Pek çok Rum, büyükleri ile Rumca konuşarak bu dilin lehçelerini çok iyi bir şekilde öğrenmiş ve hayatta tutmuşlardır (Örneğin: Girit Rumcası, Pontus Rumcası). Lakin, bu Rumlardan çok azı kendilerini Rum, yani Yunan olarak tanımlar.[11] Bunun en önemli nedenleri arasında; Yunanların çoğunun Ortodoks Hristiyan olması ve Türkiye Cumhuriyeti'nde Yunanların, tarîhî ve askerî bir tehdit olarak görülmesidir. Bu, Yunanlara karşı bir asimilasyon ve baskı politikasının güdülmesine yol açmıştır. Ayrıca, Yunanistan'ın kurulduğu ilk dönemlerde; Müslümanlar, Yunan dahi olsalar, Yunan milletinin bir parçası olarak görülmemekteydiler.[12] Osmanlı Dönemi'nin sonlarına doğru (özellikle 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı sonrası) pek çok Müslüman Rum, Yunanistan'dan Libya, Suriye ve Lübnan'a göç etti. Hamidiye gibi yerleşim yerlerinde Müslüman Rumların çoğu halen Girit Rumcasını konuşmaktadır.[13] Müslüman Rumlar, tarihsel olarak etnik ve linguistik anlamda Yunan olmalarına rağmen, Yunan Ortodoks Hristiyanlar; Rum (Ελληνικος), Müslüman Yunanlar ise Türk; (Τούρκος) sayılmıştır.[14]
Trakya'da yaşayan Rumlar ise istisnadır. Bu Rumların çoğu Lozan Antlaşması sonucu; nüfus mübadelesinde Türkiye'ye geçmişlerdi. Millet sisteminin oluşturduğu durum nedeniyle mübadelede önemli olan dil veya etnik mensupluk değil, dini inançtı. Bu nedenle, Yunanistan'dan ayrılan tüm Müslümanlar, dilsel ve etnik mensupluklarına rağmen, Müslüman olmalarından dolayı "Türk" kabul edilirken; Türkiye'den ayrılan tüm Hristiyanlar, dilsel ve etnik mensupluklarına rağmen, Hristiyan olmalarından dolayı "Rum" kabul edildi.[15] Ancak, Yunan hükûmeti, Batı Trakya'daki Mesta Karasu Nehri'nin doğusunda yaşayan Müslümanları (Pomaklar ve Batı Trakya Türkleri), Türk hükûmeti ise İstanbul'daki Rumları istisnai olarak mübadeleye dahil etmedi.[16]
Müslüman Rumların günümüzde en çok yaşadığı ülke olan Türkiye'de; yaşadıkları bölgenin yerlisi olan ve Yunanistan ve Kıbrıs'tan göç etmiş pek çok Yunan bulunur.[17]