Kıbrıs, 1570'te başlayan Osmanlı-Venedik Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu tarafından feth edilmesinin ardından, 1878'e dek Osmanlı idaresinde kaldı. 1571[1]-1670[2] yılları arasında arasında ayrı bir eyalet statüsünde varlığını sürdürdü. Eyaletin yönetim merkezi Dağ Kazâsı'nda yer alan Lefkoşa oldu.[1]
| |||||||||||||||||||||||
.png)
Kıbrıs, Lala Mustafa Paşa komutasındaki ordu ve Piyale Paşa komutasındaki donanma ile birlikte[3] yaya 60.000 kişiden oluşan Osmanlı Ordusu, 2 Temmuz 1570'te Limasol'a çıkması[4] ve 4 Ağustos 1571'de Mağusa'nın[5] Venedikli Mağusa Kale komutanı Bragadino'nun 5 maddelik bir antlaşmayla kaleyi teslim etmesiyle[1] sonuçlanan bir seferle Osmanlı İdaresine girdi.[6]
15 Eylül 1570 tarihinde Lala Mustafa Paşa, tören ile Lefkoşa şehrine girdi.[7] Osmanlı İmparatorluğu, Ortodokslara serbestçe kilise kurma ve gelişme imkânı sağladı.[8] Böylece adada Katolik Kilisesi etkinliğini kaybetti ve Ortodoks Kilisesi gelişti.[9]
1571 yılında Kıbrıs'ta yapılmış bulunan nüfus sayımında yerli halkın nüfusu 150.000'dir. Burada bulunan Türk askeri ise 30.000 kadardır.[10] 1572 tarihinde nüfus araştırmalarına göre Mesarye ve Mazato bölgesindeki 76 köyde hiçbir insanın yaşamadığı belirlendi.[1] 22 Eylül 1572 tarihinde[11] çıkan genel iskân kanunuyla Karaman'dan adaya göç ettirilen Türkler[12] ve Beyşehir, Ürgüp, Niğde, Aksaray, Akşehir gibi[11] Anadolu'nun orta kesiminde kalan şehirlerinden aileler getirilerek yerleştirildi.[13] Göç eden aileler iki veya üç sene vergi vermekten muaf tutuldular.[1]
Ele geçirilmesinden sonra Kıbrıs, beylerbeyliği idaresi ilan edildi[14] ve Avlonya Sancağı'nın sancakbeyi Muzaffer Paşa adanın beylerbeyi oldu.[1] Kıbrıs Kanunnâmesi çıkana kadar eyalet Karaman Vilâyeti Kanunnâmesi ile idare edildi.[1] Kısa bir süre sonra ise mülkî bir yapılanmaya gidilerek Lefkoşa merkezli 16 kazâya ayrıldı.[15]
Girit Savaşı sonrasında eyaletin nüfus oranında azalma ve ada üzerindeki ticarî ilişkilerin bozulmasıyla[16] vergi gelirlerinin düşmesine neden oldu.[15] Bu nedenle 1670 tarihinde Ege adalarını ve Girit'i idare eden Kaptanpaşalık'a bağlandı.[14]
İdari birimleri
|
Kıbrıs tarihi |
 |
| İlk Çağ |
|
Kıbrıs (Roma eyaleti) |
| Osmanlı dönemi |
|
Osmanlı-Venedik Savaşı
Lala Mustafa Paşa |
| Birleşik Krallık dönemi |
|
Kıbrıs Sözleşmesi |
| Modern tarih |
|
Zürih ve Londra Antlaşmaları |
Kıbrıs Eyaleti'nde yer alan 16 kaza şu şekildeydi;[15]
|
|
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
