Girit ve Sirenayka

Girit ve Sirenayka (Latince: Provincia Creta et Cyrenaica) Roma İmparatorluğu senatoryal eyaletidir. MÖ 67'de kurulmuştur. Girit adasıyla günümzde Libya'da yer alan Sirenayka bölgesini kapsar.

Provincia Creta et Cyrenae Grekçe: Ἐπαρχία τῆς Κρήτης καὶ τῆς Κυρηναϊκῆς Roma İmparatorluğu Eyaleti 67 BC–y. 297 AD → Creta et Cyrenae harita üzerinde Roma eyaleti Girit ve Sirenayka vurgulanmış. Merkez Gortina Tarih  - Kuruluş 67 BC  - Kaldırılış y. 297 AD Bugün parçası

Apion'un vasiyeti ve Sirenayka'da Roma hükümdarlığı

Helenistik Sirenayka Krallığı'nın son kralı Ptolemy Apion MÖ 96 yılında çocuksuz öldüğünde krallığını Roma Cumhuriyeti'ne bıraktı.^[1] Roma, Ptolemy Apion'un bu mirasını kolayca kabul etti, ancak yönetimi doğrudan kontrol etmek yerine yerel yöneticilere bırakmayı tercih etti. Ancak MÖ 70'lerde Yahudi yerleşimcilerin sivil ayaklanmaları eyaleti istikrarsızlaştırmaya başladı ve Senato harekete geçmeye zorlandı. MÖ 74'te, Sirenayka'yı bir Roma eyaleti olarak ilhak etmek ve düzeni sağlamak için düşük seviyeli bir yetkili, quaestor Cornelius Lentulus Marcellinus'u gönderdi. Senatonun bu kadar düşük rütbeli bir yetkiliyi göndermesi, Cumhuriyet'in büyüyen imparatorluğunu yönetmedeki siyasi zorluğun yanı sıra Sirenayka'nın Roma yönetimine boyun eğmeye istekli olduğunu ve Roma yönetiminin getirdiği istikrarı gösterir.^[2]

Roma'nın Giriti fethi

Marcus Antonius Creticus, MÖ 71'de Girit'e saldırdı ve püskürtüldü. Sonra MÖ 69'da, Roma, Quintus Caecilius Metellus'u görevlendirdi ve üç yıllık şiddetli bir kampanyadan sonra Girit, MÖ 66'da fethedildi, Metellus, Girit'i fethetmesi ve boyun eğdirilmesinin bir onuru olarak "Creticus" unvanı ile ödüllendirildi.^[3]

Eyalet

MÖ 67'de, Girit ve Sirenayka tek eyalet olarak birleştirildi^[4] ve başkenti Girit'te Gortina oldu. Bütün prokonsüllerin isimleri bilinmezken, Gnaeus Tremellius Scrofa'nın MÖ 50 yılında bu eyalette görev aldığı düşünülmektedir.

Bu düzenleme coğrafi açıdan elverişsiz olduğu için Diocletianus eyaleti MS 298'de böldü.^[3][5]

Roma valilerinin listesi

• Aulus Minicius Rufus AD 71/72^[6]
• Catullus 72/73
• Gaius Arinius Modestus 73/74-74/75
• Silo
• Aulus Julius Quadratus 84/85
• Gaius Pomponius Gallus Didius Rufus 88/89
• Gaius Memmius [...] 98/99
• Lucius Elufrius Severus 99/100
• Lucius Aemilius Honoratus 97 ile 118 arası
• Titus Vibius Varus 97 ile 118 arası
• Salvius Carus 134/135
• Quintus Caecilius Marcellus Dentilianus c. 140^[7]
• Quintus Julius Potitus 138 ile 161 arası
• Gaius Claudius Titianus Demostratus 161/162
• Pomponius Naevianus 165 ile 169 arası
• Veturius Paccianus 168 öncesi
• Lucius Saevinius Proculus 173/174
• Quintus Caecilius Rufinus 160 ile 180 arası
• Quintus Servilius Pudens 164/165

Kaynakça

1. "Ptolemy Apion". Chris Bennett. 26 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016.
2. "Cyrenaica". UNRV.com. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016.
3. "Crete". UNRV.com. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016.
4. "Cyrenaica historical region, North Africa". Encyclopaedia Britannica. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2017.
5. "Cyernaica". Livius.org. 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016.
6. Unless otherwise stated, the names of the proconsular governors from 71 to 135 are taken from Werner Eck, "Jahres- und Provinzialfasten der senatorischen Statthalter von 69/70 bis 138/139", Chiron, 12 (1982), pp. 281-362; 13 (1983), pp. 147-237
7. Unless otherwise stated, the names of the proconsular governors from 140 to 165 are taken from Géza Alföldy, Konsulat und Senatorenstand unter der Antoninen (Bonn: Rudolf Habelt Verlag, 1977), pp. 263f

Konuyla ilgili yayınlar

• Jane Francis and Anna Kouremenos (eds.) 2016. Roman Crete: New Perspectives. Oxford: Oxbow
• Anna Kouremenos 2018. "In the Heart of the Wine-Dark Sea: Cretan Insularity and Identity in the Roman Period". In A. Kouremenos (ed.) Insularity and Identity in the Roman Mediterranean. Oxford: Oxbow.