Loading AI tools
Bir sonraki Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, Türkiye cumhurbaşkanını belirlemek için en geç 7 Mayıs 2028 tarihinde yapılacak seçimdir. İlk turu, bir sonraki Türkiye genel seçimleri ile aynı gün yapılacaktır.
-
‹ 2023 •  • 2033 › | |||||||||||
| Bir sonraki Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi | |||||||||||
 | |||||||||||
| Kamuoyu yoklamaları | |||||||||||
| Harita | |||||||||||
| Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı | |||||||||||
2017 referandumu ve cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi
Bir önceki Türkiye genel seçimleri ve cumhurbaşkanlığı seçimi, 24 Haziran 2018'de gerçekleştirildi. Bu yeni sistemin kabul edildiği 2017 anayasa değişiklik referandumu, hazırlık aşamasında ve kampanya sırasında siyaset, basın ve halk tarafından tartışıldı. 2017 referandumunda anayasa değişikliklerinin seçmenler tarafından az farkla onaylanması ve YSK tarafından mühürsüz oyların geçerli sayılmasının ardından referandum sonucu da tartışıldı.[1] Anayasa değişikliğinin kabul edilmesiyle genel seçimlerin artık cumhurbaşkanlığı seçimleri ile aynı gün yapılmasına karar verildi. Başbakanlık makamı kaldırıldı. 2014'ten beri görevde olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2018'deki seçimde cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk cumhurbaşkanı seçildi.
Ekonomik kriz
Kriz, ilk olarak 2018 yılında doların hızlı artışı ile başladı. Ülkede 2018 yılında yüzde 20,3 olan enflasyon 2022 yılında yüzde 64 oldu, 2024 yılına gelindiğinde ise yüzde 68,5 olarak ölçüldü.[4][5][6] 2018 yılında, liranın dalgalanmalar nedeniyle önemli ölçüde değer kaybetmesi krizin gözle görülür biçimde ortaya çıkmasına yol açtı ve daha sonraki aşamada ödenemeyen borçlar ve ekonomik daralma ile daha derin bir boyuta ulaştı. 2022 yılına gelindiğinde, kamunun faiz borcu anapara borcundan daha fazlaydı.[7] Kriz nedeniyle pek çok küçük ve orta ölçekli işletme iflas etti.[8]
12 Kasım 2021'de Amerikan Doları 10 Türk Lirası bandını aştı. 23 Kasım 2021'de "Kara Salı" olarak da bilinen günde dolar önce 13 Türk Lirası düzeyini gördü, böylelikle bir günde 2₺ artarak rekora imza attı.[9][10][11] Merkez Bankası, 17 Aralık 2021'de önce 16, daha sonra 17'yi aşan Dolar kurunun, 20 Aralık 2021'de 18,36 Türk Lirası seviyesine yükselerek tarihi rekora ulaşması üzerine piyasaya 5. kez müdahale etti.[12][13] Hükûmet "kur korumalı mevduat sistemi" adıyla bilinen uygulamayı başlatarak, TL'nin değer kaybını yavaşlattı. 2024 Nisan itibarıyla Amerikan Doları 32 Türk Lirası seviyelerinde karşılık görmektedir.
Bazı kaynaklara göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, yükselen enflasyonla mücadele etmek için Ağustos 2023'te faiz oranlarını artırarak yükselterek "alışılmışın dışında" olan politikalardan ayrıldığını gösterdi. 2023 seçimlerinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından oluşturulan yeni ekonomi ekibinin amacının, ekonomiyi istikrara kavuşturmak ve ortodoks ekonomi politikalarına geri dönmek olduğu belirtildi.[14][15]
2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri
Bir önceki Türkiye genel seçimleri 14 Mayıs 2023'te, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu ise 28 Mayıs 2023'te gerçekleştirildi. 2014'ten beri görevde olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2023'teki seçimde yeniden cumhurbaşkanı seçildi. Genel seçimleri %35,62 oy alan Adalet ve Kalkınma Partisi meclisteki 600 sandalyenin 268'ini kazanarak birinci sırada yer aldı.
2023'ün "en önemli seçimi" olarak nitelendirilen,[16][17] seçimlerde Türkiye'nin tarihinde ilk kez ikinci tur oylaması düzenlendi.[18] Seçimlerin 18 Haziran 2023 tarihinde düzenlenecekti, ancak Recep Tayyip Erdoğan üniversite sınavları, Hac ziyareti ve yaz tatilinin başlangıcıyla çakışmaması için cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile seçimleri bir ay öne çekti.[19]
İlk turda Cumhur İttifakı'nın adayı Erdoğan ve Oğan beklentilerin ve anketlerin üzerinde bir performans göstererek sırasıyla %49,5 ve %5,2 oy alırken, Millet İttifakı'nın adayı Kılıçdaroğlu %44,9 ve İnce (oy pusulaları basıldıktan sonra seçimden çekildi) %0,4 oy oranında kaldı. Hiçbir aday geçerli oyların salt çoğunluğunu kazanamadığı için sonuçları belirleyen ikinci tur oylaması 28 Mayıs'ta düzenlendi.[20] Erdoğan ikinci turda oyların %52,18'ini alarak üçüncü dönem için yeniden göreve seçildi. Sonuçlar, Erdoğan'ın 1994'te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmesinden bu yana üst üste kazandığı on birinci seçim zaferi olarak nitelendirildi. Erdoğan'a karşı seçimleri kaybeden dönemin Ana muhalefet partisi CHP'nin lideri Kılıçdaroğlu, 5 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen parti kurultayında genel başkanlık görevini kaybederek Özel'e devretti.[21]
2024 yerel seçimleri
Türkiye Büyük Millet Meclisi ve cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir. Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen meclisin ve cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni meclisin ve cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam eder. Bu şekilde seçilen meclis ve cumhurbaşkanının görev süreleri de beş yıldır.[22]
2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen değişikliklere göre cumhurbaşkanı adayının seçilebilmek için geçerli oyların salt çoğunluğunu alması (en az yüzde 50 oran + 1 oy) gerekmektedir. Hiçbir aday salt çoğunluğu sağlayamazsa ilk turda en çok oy alan iki aday arasında ikinci tur yapılır ve ardından salt çoğunluğu alan aday seçilir.
2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen Anayasa'nın 101. Maddesi'ne göre cumhurbaşkanı, en fazla iki defa olmak üzere 5 yıllık görev süresi için doğrudan halk tarafından seçilir. Ancak 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen Anayasa'nın 116. Maddesi'ne göre cumhurbaşkanının ikinci döneminde, TBMM üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu (en az 360 vekil) kararıyla seçimler yenilenirse cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir. Cumhurbaşkanı seçimleri kendi yetkisiyle yenilerse 3. kez aday olamaz.[23]
Anayasa'nın 101. Maddesi'ne göre, bir adayın cumhurbaşkanlığı seçimine katılabilmesi için, en son parlamento seçimlerinde tek başına veya birlikte geçerli oyların yüzde 5'ini almış siyasi partiler ya da mecliste grubu bulunan siyasi partiler tarafından aday gösterilmesi gerekmektedir. Ayrıca, ilçe seçim kurullarında en az 100.000 seçmenin imzasını toplayabilen kişiler de aday olabilir.[24][25]
Olası adaylar ve spekülasyonlar
- Muharrem İnce, Memleket Partisi genel başkanı, 2018 ve 2023 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde cumhurbaşkanı adayı.[a][26]
- Ali Babacan, eski Türkiye dışişleri ve ekonomi bakanı, DEVA Partisi lideri.[27]
- Mansur Yavaş, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı.[28][29] (spekülasyon yapıldı)
- Ekrem İmamoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı.[29][30][31][32][33][34] (spekülasyon yapıldı)
- Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye cumhurbaşkanı.[35][36][37] (spekülasyon yapıldı)
- Selçuk Bayraktar, Baykar Teknoloji Yönetim Kurulu başkanı.[38] (spekülasyon yapıldı)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
![Thumb](#/media/Dosya:"Qarabağ"_ordenli_Selçuk_Bayraktar.jpg)
Adaylığını ilan edenler
- Sinan Oğan, Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. dönem Iğdır milletvekili ve 2023 cumhurbaşkanlığı seçiminde ATA İttifakının cumhurbaşkanı adayı.[39]
- Ahmet Davutoğlu, 26. Türkiye Başbakanı ve Gelecek Partisi genel başkanı.[40]
- Fatih Erbakan, Yeniden Refah Partisi genel başkanı ve 28. Dönem İstanbul Milletvekili.[41]
- Ümit Özdağ, Zafer Partisi genel başkanı.[42]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
