![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/U.S._Marines_with_Iraqi_POWs_-_March_21%252C_2003.jpg/640px-U.S._Marines_with_Iraqi_POWs_-_March_21%252C_2003.jpg&w=640&q=50)
2003 Irak askerî müdahalesi
ABD önderliğindeki askeri işgal / From Wikipedia, the free encyclopedia
2003 Irak askerî müdahalesi, Amerika Birleşik Devletleri yönetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin Irak Savaşı'nda gerçekleştirmiş olduğu ilk topyekün askerî aşamadır. Müdahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile başlamış, 20 Mart 2003’te ise kara taarruzu ile devam etmiştir. Müdahalenin ilk 26 günü; çatışmalar Irak'ın çeşitli bölgelerinde yoğun olarak yaşanmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak güvenlik güçlerinin verdiği ağır kayıplar sonucu, müdahale yaklaşık bir ay içerisinde başarı ile sonuçlanmıştır.[7] Müdahale sonucunda; koalisyon kuvvetleri arasında bulunan ABD, Birleşik Krallık, Avustralya ve Polonya askerleri Irak'ı işgal etmiştir. Irak Savaşı'nın bu erken ve ilk aşaması, 1 Mayıs 2003'te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush'un Amerikan halkına yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında; savaşın resmen bittiğini duyurmuştur. Koalisyon güçlerinin zaferini ilan etmesinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA), birkaç ardışık geçiş hükûmetinin ilki olarak kuruldu.[8]
2003 Irak askerî müdahalesi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Irak Savaşı | |||||||||
Saat yönünde: ABD 1. Deniz Alayına bağlı Amerikalı deniz piyadeleri ve savaş sırasında esir alınan Iraklılar; Kum fırtınası içinde kalmış bir Amerikan Humvee konvoyu; Iraklı siviller olduğu iddia edilen kişiler tarafından Saddam'ın heykelinin yıkılması; Amerikalı askerler tarafından yanması izlenen Semave'de Iraklılara ait bir bina. | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
|
Ensaru'l İslam | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||||||
Güçler | |||||||||
![]() ![]() ![]() ![]() Peşmerge 70.000 militan |
![]() 2.000 tank 3.700 zırhlı 2300 ağır silah 300 savaş uçağı ![]() ![]() Saddam'ın Fedaileri 60.000 Arap Gönüllüler 6.000 Mehdi Ordusu 1.600-2.800 | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
238 ölü, 1.000+ yaralı | 7.600 - 45.000 ölü |
ABD liderliğindeki koalisyon, 19 Mart'tan 1 Mayıs 2003'e kadar süren müdahalenin ilk işgal safhasında Irak'a 177.194 asker gönderdi. Koalisyon güçleri arasında 45.000 İngiliz asker, 2.000 Avustralya asker ve 194 Polonyalı asker bulunurken, sadece ABD'den yaklaşık 130.000 asker bulundu. 2003 askerî müdahalesinin başarılı olmasının ardından, 36 başka ülkenin de yer aldığı Çok Uluslu Güç Irak'ı işgal etti. Koalisyon güçleri ayrıca Irak Kürdistanı'ndaki Peşmergeden de lojistik ve askerî destek aldı.
George W. Bush ve Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair'e göre koalisyon; "Irak'ı kitle imha silahlarından arındırmayı, Saddam Hüseyin'in terörizme verdiği desteği sona erdirmeyi ve Irak halkını özgürleştirmeyi" hedefliyordu.[9] Bazılarına göre ise müdahalenin amacı; bölgedeki petrol kaynakları üzerinde hakimiyet kurmak ve Amerika'nın askerî gücününü diğer ülkelere göstermektir.[10]