2005

Ang 2005 (MMV) ay isang karaniwang taon na nagsisimula sa Sabado sa kalendaryong Gregoryano. Ito ang ika-2005 taon sa pagtatalagang Karaniwang Panahon at Anno Domini (AD), ang ika-5 taon ng ikatlong milenyo, ang ika-5 taon ng ika-21 dantaon, at ang ika-6 na taon ng dekada 2000.

Dantaon:	ika-20 dantaon - ika-21 dantaon - ika-22 dantaon
Dekada:	Dekada 1970  Dekada 1980  Dekada 1990  - Dekada 2000 -  Dekada 2010  Dekada 2020  Dekada 2030
Taon:	2002 2003 2004 - 2005 - 2006 2007 2008

Itinalaga ang 2005 bilang ang Internasyunal na Taon para sa Palakasan at Pisikal na Edukasyon at ang Internasyunal na Taon ng Mikrokredito. Huling taon ang 2005 para sa Internasyunal na Dekada ng mga Katutubo ng Mundo (1995–2005).

Kaganapan

Abril

• Abril 2 – Namatay si Papa Juan Pablo II; naglakbay ang higit sa apat na milyong tao sa Batikano upang magluksa sa kanya.^[1][2][3] Si Papa Benedicto XVI ang humalili sa kanya noong Abril 19, na naging ang ika-265 papa.^[4][5]
• Abril 23 – Nai-upload ang kauna-unahang bidyo sa YouTube na pinamagatang Me at the zoo.

Mayo

• Mayo 13 – Pinaslang ng Interiyor na Ministro sa Uzbekistan at mga tropa ng Pambansang Serbisyong Seguridad ang hindi bababa sa 200 nagproprotesta sa lungsod ng Andijan.^[6]
• Mayo 19–21 – Ginanap ang Eurovision Song Contest 2005 sa Kyiv, Ukraine, at nanalo ang Griyegong lahok na si Helena Paparizou sa awiting "My Number One".
• Mayo 30 – Idineklarang nawawala si Natalee Holloway noong isang pagtatapos sa mataas na paaralan na paglalakbay sa Aruba.

Hunyo

• Hunyo 28 – Iskandalong Hello Garci: Inamin ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo na siya ang boses sa mga teyp na pang-awdyo na nakikipag-usap sa isang opisyal ng Komisyon sa Halalan. Humingi siya ng tawad sa sambayanang Pilipino. (inq7.net) Nagsampa ng reklamong pagsasakdal ang abogadong si Oliver Lozano laban kay Pangulo ng Pilipinas na si Gloria Macapagal-Arroyo sa Kongreso. (inq7.net)

Hulyo

• Hulyo 2 – Ginaganap ang Live 8, isang hanay ng 10 magkasabay na konsyerto, sa buong mundo, na pinataas ang interes sa kampanyang Make Poverty History (Gawing Kasaysayan ang Kahirapan).^[7]
• Hulyo 6
  • Tinanggihan ng Parlamentong Europeo ang iminungkahing direktiba sa patentabilidad ng ga imbensyong sinasagawa ng kompyuter sa ikalawang pagbasa nito.^[8]
  • Ginawan ng Pandaigdigang Lupong Olimpiko ang London ng karapatan maging punong-abala ng Palarong Olimpiko sa Tag-init 2012.^[9]

Agosto

• Agosto 12 – Nailunsad ang Mars Reconnaissance Orbiter mula sa Cape Canaveral, na dinisenyo upang galugarin ang Marte.^[10]
• Agosto 18 – Nagsimula ang Misyong Pangkapayapaan 2005, ang unang pinagsamang pagsasanay ng Tsina-Ruso, ng kanilang walong-araw na pagsasanay sa Tangway ng Shandong.^[11]

Setyembre

• Setyembre 7 – Ginanap ng Ehipto ang una nitong maramihang-partidong halalan, na nabalutan ng alegasyon ng pandaraya.^[12]
• Setyembre 19 – Sumang-ayon ang Hilagang Korea sa pagtigil ng paggawa ng sandatang nukleyar kapalit ng tulong at kooperasyon.^[13]
• Setyembre 30 – Naimprenta ang kontrobersyal na mga pagguhit kay Muhammad sa pahayagang Danes na Jyllands-Posten, na nagdulot ng galit at biyolenteng kaguluhan ng mga Muslim sa buong mundo.^[14]

Oktubre

• Oktubre 8 – Yumanig ang 7.6 M_w  na lindol sa Azad Kashmir, Pakistan at kalapit na lugar na may isang pinakamataas na intensidad sa Mercalli na VIII (Matindi), na pinatay ang higit sa 86,000 katao at natanggalan ng tirahan ang ilang milyon pa.^[15]
• Oktubre 12 – Nailunsand ang ikalawang Tsinong sasakyang pangkalawakan na mayroong tao, ang Shenzhou 6.^[16]
• Oktubre 24 – Lumapag ang Hurricane Wilma malapit sa Cape Romano.^[17]

Nobyembre

• Nobyembre 11 – Sa Kazakhstan, natagpuang patay si Zamanbek Nurkadilov, ang dating alkalde ng Almaty, pamahalaang ministro at isang kalaban sa politika ni Nursultan Nazarbayev, sa looban ng kanyang pamilya.^[18]
• Nobyembre 22
  • Nagsimulang umupo sa puwesto si Angela Merkel bilang unang babaeng Kansilyer ng Alemanya.^[19]
  • Nilabas ng Microsoft] ang Xbox 360.^[20]

Kamatayan

• 
  Shirley Chisholm
• 
  Hans Bethe
• 
  James Callaghan
• 
  Pope John Paul II
• 
  Jaime Sin
• 
  Edward Heath
• 
  Rosa Parks

• Enero 1 – Shirley Chisholm, Amerikanong politiko, tagapagturo, at may-akda (ipinanganak 1924)
• Enero 17 – Zhao Ziyang, ikatlong Primiyer ng Tsina (ipinanganak 1919)
• Marso 6 – Hans Bethe, pisikong Alemang-Amerikano (ipinanganak 1906)
• Marso 26 – James Callaghan, ika-70 Punong Ministro ng Reino Unido (ipinanganank 1912)
• Abril 2 – Papa Juan Pablo II (ipinanganak 1920)
• Hunyo 21 – Jaime Sin, ika-30 Arsobispo ng Maynila (ipinanganak 1928)
• Hulyo 1 – Luther Vandross, Amerikanong mang-aawit (ipinanganak 1951)
• Hulyo 17 – Edward Heath, ika-68 Punong Ministro ng Reino Unido (ipinanganak 1916)^[21]
• Hulyo 18 – William Westmoreland, Amerikanong hukbong heneral (ipinanganak 1914)
• Setyembre 3 – William Rehnquist, Amerikanong abogado at ika-16 na abogado at ika-16 Punong Mahistrado ng Estados Unidos (ipinanganak 1924)
• Oktubre 24 – Rosa Parks, Amerikanong aktibista ng kilusang pangkarapatang sibil (ipinanganak 1913)^[22]
• Disyembre 25 – Birgit Nilsson, Suwekong soprano (ipinanganak 1918)^[23]

Mga sanggunian

1. "Pope John Paul II Laid to Rest Today Amidst Huge Crowds" (sa wikang Ingles). CNN International. Abril 8, 2005. Nakuha noong 2010-04-03.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
2. Coates, Sam; Asthana, Anushka (Abril 8, 2005). "What is Pope John Paul II's legacy?". The Times (sa wikang Ingles). London. Nakuha noong Oktubre 23, 2009.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)^{[patay na link]}
3. "The funeral of Pope John Paul II". BBC News (sa wikang Ingles). Abril 8, 2005. Nakuha noong Oktubre 23, 2009.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
4. Johnson, Daniel (Abril 20, 2005). "Pope Benedict XVI may be more controversial than his predecessor but he can still be a great leader". The Times Online (sa wikang Ingles). London. Nakuha noong Oktubre 27, 2009.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)^{[patay na link]}
5. "Pope Benedict XVI". New York Times (sa wikang Ingles). Abril 19, 2005. Nakuha noong Oktubre 27, 2009.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
6. "Toll from Uzbekistan violence disputed". USA Today. Associated Press. Mayo 17, 2005. Nakuha noong Oktubre 28, 2009.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
7. "Millions gather for Live 8". CNN. Hulyo 3, 2005. Nakuha noong 2010-04-03.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
8. "Software patent bill thrown out". BBC News. Hulyo 6, 2005. Nakuha noong Nobyembre 8, 2009.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
9. "On this day – 6 July 2005". BBC News. Nakuha noong Setyembre 17, 2017.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
10. Howell, Elizabeth (Enero 26, 2015). "Mars Reconnaissance Orbiter: Mapping Mars in High Definition". Space. Nakuha noong Hulyo 3, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
11. Parfitt, Tom (2005-08-18). "Russia and China rattle sabres with joint war games". the Guardian. Nakuha noong 2016-06-05.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
12. "Egypt's Ugly Election". The Washington Post (sa wikang Ingles). 2005-12-10. ISSN 0190-8286. Nakuha noong 2016-07-03.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
13. Traynor, Ian; Watts, Jonathan; Borger, Julian (2005-09-19). "North Korea vows to abandon nuclear weapons project". the Guardian. Nakuha noong 2016-07-03.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
14. "French court clears weekly in Mohammad cartoon row". Reuters. 2007-03-22. Nakuha noong 2016-06-05.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
15. Associated Press (2005-10-20). "New figures put quake toll at more than 79,000". MSNBC (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2017-02-06.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
16. Malik, Tariq (Oktubre 11, 2005). "Shenzhou 6 Away! China Launches Two Astronauts in Second Manned Spaceflight". Space.com. Nakuha noong Hulyo 3, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
17. "Strongest Atlantic Hurricane: Wilma Brought Havoc to Mexico, Florida". www.accuweather.com. Inarkibo mula sa orihinal noong 2018-08-03. Nakuha noong 2018-08-03.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
18. "Kazakhstan: Mysterious Murder Mars Presidential Election Campaign". Inarkibo mula sa orihinal noong Setyembre 26, 2017. Nakuha noong Setyembre 26, 2017.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
19. "2005: Merkel becomes German chancellor". BBC. 2005-11-22. Nakuha noong 2016-07-03.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
20. Dybwad, Barb (Setyembre 15, 2005). "Xbox 360 launch date is November 22". Engadget. Inarkibo mula sa orihinal noong Hunyo 15, 2013. Nakuha noong Marso 14, 2013.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
21. "Edward Heath". 10 Downing Street. Inarkibo mula sa orihinal noong 25 Agosto 2008. Nakuha noong 17 Agosto 2010.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
22. "Rosa Parks | Biography & Facts". Encyclopedia Britannica (sa wikang Ingles). Nakuha noong 26 Hunyo 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
23. "Birgit Nilsson, 87; Wagnerian Soprano Known for the Power of Her Voice and Personality". latimes. Los Angeles Times. 12 Enero 2006. Inarkibo mula sa orihinal noong 9 Abril 2015. Nakuha noong 29 Abril 2018.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)