Ang Praseodimyo o Praseodymium ay isang elementong kimikal na may simbolong Pr at bilang atomikong 59. Ang Praseodimyo ay isang malambot, mapilak, maleable at duktilong metal sa pangkat lantanido. Ito ay labis na reaktibo na matatagpuan sa likas na anyo at kapag inihandang artipisyal ay mabagal na bumubuo ng isang luntiang oksidong pagpapahid. Ang elementong ito ay ipinangalan para sa kulay ng pangunahing oksido nito. Noong 1841, kinuha ng kimikong Swedish si Carl Gustav Mosander ang isang bihirang mundong oksidong labi na kanyang tinawag na "didymium" mula sa isang labi kanyang "lantana" na hinawalay naman mula sa asing seryo. Noong 1885, hiniawalay ng kimikong Austriyano na si Baron Carl Auer von Welsbach ang didymium sa dalawang mga asin ng magkakaibang mga kulay na kanyang tinawag na praseodymium at neodymium. Ang pangalang praseodymium ay nagmula sa salitang Griyegong prasios (πράσιος) na nangangahulugang luntian at didymos (δίδυμος) na nangangahulugang kambal. Tulad ng karamihang mga elementong bihirang mundo, ang praseodymium ay pinakahandang bumubuo ng tribalenteng Pr(III) mga ion. Ang mga ito ay dilaw-luntian sa solusyong tubig at iba't ibang mga lilim ng dilaw-bered kapag isinama sa mga salamin. Marami sa mga gamit industriyal ng praseodimyo ay kinasasangkutan ng panalang liwanag na dilay mula sa mga pinagmulang liwanag.
Praseodymium | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bigkas | /ˌpreɪziːəˈdɪmiəm/[1] | |||||||||||||||||||||||||||
Appearance | grayish white | |||||||||||||||||||||||||||
Standard atomic weight Ar°(Pr) | ||||||||||||||||||||||||||||
Praseodymium sa talahanayang peryodiko | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Atomikong bilang (Z) | 59 | |||||||||||||||||||||||||||
Group | n/a | |||||||||||||||||||||||||||
Period | 6 | |||||||||||||||||||||||||||
Block | f-block | |||||||||||||||||||||||||||
Electron configuration | [Xe] 4f3 6s2 | |||||||||||||||||||||||||||
Electrons per shell | 2, 8, 18, 21, 8, 2 | |||||||||||||||||||||||||||
Physical properties | ||||||||||||||||||||||||||||
Phase at STP | solido | |||||||||||||||||||||||||||
Melting point | 1204 K (931 °C, 1708 °F)[4] | |||||||||||||||||||||||||||
Boiling point | 3403 K (3130 °C, 5666 °F) | |||||||||||||||||||||||||||
Density (at 20° C) | 6.773 g/cm3 [4] | |||||||||||||||||||||||||||
when liquid (at m.p.) | 6.50 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||
Heat of fusion | 6.89 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
Heat of vaporization | 331 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
Molar heat capacity | 27.20 J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||||
Vapor pressure
| ||||||||||||||||||||||||||||
Atomic properties | ||||||||||||||||||||||||||||
Oxidation states | 0,[5] +1,[6] +2, +3, +4, +5 (isang katamtamang panimulang oksido) | |||||||||||||||||||||||||||
Electronegativity | Pauling scale: 1.13 | |||||||||||||||||||||||||||
Ionization energies |
| |||||||||||||||||||||||||||
Atomic radius | empirical: 182 pm | |||||||||||||||||||||||||||
Covalent radius | 203±7 pm | |||||||||||||||||||||||||||
Mga linyang espektral ng praseodymium | ||||||||||||||||||||||||||||
Other properties | ||||||||||||||||||||||||||||
Crystal structure | double hexagonal close-packed (dhcp) (hP4) | |||||||||||||||||||||||||||
Lattice constants | a = 0.36723 nm c = 1.18328 nm (at 20 °C)[4] | |||||||||||||||||||||||||||
Thermal expansion | 4.5×10−6/K (at 20 °C)[4][a] | |||||||||||||||||||||||||||
Thermal conductivity | 12.5 W/(m⋅K) | |||||||||||||||||||||||||||
Electrical resistivity | poly: 0.700 µΩ⋅m (at r.t.) | |||||||||||||||||||||||||||
Magnetic ordering | paramagnetic[7] | |||||||||||||||||||||||||||
Molar magnetic susceptibility | +5010.0×10−6 cm3/mol (293 K)[8] | |||||||||||||||||||||||||||
Young's modulus | 37.3 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
Shear modulus | 14.8 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
Bulk modulus | 28.8 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
Speed of sound thin rod | 2280 m/s (at 20 °C) | |||||||||||||||||||||||||||
Poisson ratio | 0.281 | |||||||||||||||||||||||||||
Vickers hardness | 250–745 MPa | |||||||||||||||||||||||||||
Brinell hardness | 250–640 MPa | |||||||||||||||||||||||||||
CAS Number | 7440-10-0 | |||||||||||||||||||||||||||
History | ||||||||||||||||||||||||||||
Discovery | Carl Auer von Welsbach (1885) | |||||||||||||||||||||||||||
Isotopes of praseodymium | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Mga sanggunian
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.