Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เจ้าผู้ครองนครลำปาง เป็นตำแหน่งที่เริ่มมาตั้งแต่สมัยอาณาจักรหริภุญชัย โดยกษัตริย์พระองค์แรกของนครลำปางคือพระเจ้าอนันตยศ พระราชโอรสของพระนางจามเทวี พระเจ้าอนันตยศทรงสร้างนครลำปางและขึ้นครองเมืองเมื่อ พ.ศ. 1231 ซึ่งลูกหลานของพระเจ้าอนันตยศยังคงขึ้นครองลำปางสืบต่อมา จนถึงรัชสมัยของพระยาเบิก ในปี พ.ศ. 1838 พญามังรายแห่งเวียงเชียงใหม่ ได้ให้ขุนสงครามยกทัพมาตีนครลำปาง พระยาเบิกทรงช้างออกมากระทำยุทธหัตถี กองทัพนครลำปางแตกพ่าย และพระยาเบิกได้รับบาดเจ็บ พระยาเบิกถูกขุนสงครามปลงพระชนม์ที่บ้านแม่ตาลน้อย ในเขตนครลำปาง ถือเป็นการสิ้นสุดยุคราชวงศ์หริภุญชัยในนครลำปาง
เจ้าผู้ครอง แห่งนครลำปาง | |
---|---|
ราชาธิปไตยในอดีต | |
ตราแผ่นดินเมืองนครลำปาง | |
เจ้าราชบุตร (ผู้รั้ง) เจ้าผู้ครองนครพระองค์สุดท้าย | |
| |
ปฐมกษัตริย์ | พระยาไชยสงคราม |
องค์สุดท้าย | เจ้าราชบุตร |
อิสริยยศ | พระเจ้านครลำปาง เจ้านครลำปาง พระยาลำปาง |
สถานพำนัก | คุ้มหลวงหอคำ |
ผู้แต่งตั้ง | กษัตริย์พม่า (พ.ศ. 2275–2317) กษัตริย์สยาม (พ.ศ. 2317–2468) |
เริ่มระบอบ | พ.ศ. 2275 |
สิ้นสุดระบอบ | 1 มีนาคม พ.ศ. 2468 |
ผู้อ้างสิทธิ์ | เจ้าศรีรัตน์ ณ ลำปาง |
เมื่อพญามังรายมีอำนาจเหนือล้านนา ทรงแต่งตั้งให้ขุนมาครองนครลำปางสืบต่อมาเป็นเวลาหลายร้อยปี จนกระทั่งพระเจ้าบุเรงนองแห่งกรุงหงสาวดีได้กรีฑาทัพยึดล้านนาไว้ได้ทั้งหมด จึงสิ้นสุดยุคราชวงศ์มังรายในนครลำปาง ตลอดระยะที่พม่าได้ครอบครองอาณาจักรล้านนามาเป็นเวลา 200 ปีนั้น ได้กดขี่ข่มเหงชาวบ้านอย่างมากมาย จนเกิดกบฏหลายครั้ง จนกระทั่งหนานทิพย์ช้างได้ชัยชนะเหนือท้าวมหายศแห่งนครลำพูน (ซึ่งอยู่ในอำนาจของพม่า) และชาวเมืองพร้อมใจสถาปนาหนานทิพย์ช้างเป็นพระยาไชยสงคราม และเริ่มต้นยุคราชวงศ์ทิพย์จักร (ทิพย์จักราธิวงศ์) หรือราชวงศ์เจ้าเจ็ดตนในนครลำปาง ลูกหลานของพระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง)ได้ให้ความร่วมมือกับอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ในการขจัดอิทธิพลพม่าออกจากอาณาจักรล้านนาได้ทั้งหมด และสิ้นสุดยุคประเทศราชของพม่าในสมัยรัชกาลที่ 1 แห่งราชวงศ์จักรี เชื้อสายเจ้าเจ็ดตนได้ครองนครลำปางจนถึง พ.ศ. 2465 ในสมัยเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต
ลำดับ | รูป | รายพระนาม | เริ่มวาระ | สิ้นสุดวาระ | หมายเหตุ | |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | เจ้าราชวงศ์ (แก้วปราบเมรุ ณ ลำปาง) | พ.ศ. 2468 | พ.ศ. 2482 | (14 ปี) | ||
2 | พระเพชรคีรีศรีสงคราม (เจ้าแก้วเมืองไท ณ ลำปาง) | พ.ศ. 2482 | พ.ศ. 2513 | (31 ปี) | ||
3 | เจ้าเดชา ณ ลำปาง | พ.ศ. 2513 | 30 มิถุนายน พ.ศ. 2558 | (45 ปี) | ||
4 | เจ้าศรีรัตน์ ณ ลำปาง | 30 มิถุนายน พ.ศ. 2558 | ปัจจุบัน | |||
พระราชลัญจกรประจำเจ้าหลวงนครลำปางหรือหน้าจีตในภาษาล้านนา[4] ใช้ประทับลงบนเอกสารสำคัญ มีลักษณะเป็นเทวดาประทับบนหลังพญานาคสามเศียร พระวรกายทรงเครื่องแบบเทวดาอย่างไทย ลักษณะทางประติมานวิทยาคล้ายพระคลังของสยาม เครื่องประดับทั่วพระวรกายสื่อถึงความมั่งคั่งร่ำรวย และแสดงถึงความเป็นจักรพรรดิราช พระเศียรสวมศิราภรณ์ลักษณะคล้ายมงกุฎ พระโอษฐ์อมยิ้ม พระกรซ้ายถือพระแสงขรรค์ หมายถึง การพิทักษ์และการปกป้องรักษา พระกรขวาถือดอกบัวหมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ หรือทรัพย์สมบัติ[5]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.