อาณาจักรศรีเกษตร
From Wikipedia, the free encyclopedia
อาณาจักรศรีเกษตร (พม่า: သရေခေတ္တရာ ပြည်, เสียงอ่านภาษาพม่า: [θəjè kʰɪʔtəjà pjì]; สันสกฤต: श्री क्षेत्र, แปลว่า 'ทุ่งเกษตรแห่งความรุ่งเรือง'[1] หรือ 'ทุ่งเกษตรแห่งความรุ่งโรจน์'[2]) เป็นนครรัฐของชาวปยู ตั้งอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำอิรวดีในภาคกลางและภาคใต้ของประเทศพม่าในปัจจุบัน ครั้งหนึ่งเคยเป็นชุมชนปยูที่โดดเด่น ชาวปยูครอบครองพื้นที่หลายแห่งทั่วพม่าตอนบน โดยศรีเกษตรได้รับการบันทึกว่าเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุด มีกำแพงเมืองครอบคลุมพื้นที่ 1,477 เฮกตาร์[3] อย่างไรก็ตามการสำรวจเมื่อเร็ว ๆ นี้พบว่าภายในกำแพงเมืองอิฐขนาดใหญ่ครอบคลุมพื้นที่ 1,857 เฮกตาร์ เมื่อเทียบกับดินแดนภายนอกที่ขนาดใกล้เคียงกัน ถือเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก่อนสมัยเมืองพระนคร ประเด็นเกี่ยวกับการกำหนดอายุของพื้นที่นี้ ส่วนใหญ่มักคาดกันว่ามีอายุระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 7 ถึง 9 อย่างไรก็ตามงานวิจัยล่าสุดชี้ให้เห็นว่าวัฒนธรรมปยูที่ศรีเกษตร มีการดำรงอยู่มาหลายศตวรรษก่อนหน้านี้
อาณาจักรศรีเกษตร သရေခေတ္တရာ ပြည် | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ราวคริสต์ศตวรรษที่ 3 ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 9–ราว ค.ศ. 1050 | |||||||
สถานะ | นครรัฐ | ||||||
เมืองหลวง | ศรีเกษตร | ||||||
ภาษาทั่วไป | ภาษาปยู | ||||||
ศาสนา | ศาสนาพุทธ, วิญญาณนิยม, ศาสนาพราหมณ์ | ||||||
การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||||
ยุคประวัติศาสตร์ | สมัยคลาสสิก | ||||||
• สถาปนา | ราวคริสต์ศตวรรษที่ 3 ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 9 | ||||||
• ประกาศใช้ปฏิทินพม่า | 21 มีนาคม ค.ศ. 640 | ||||||
• พระเจ้าดุตะบอง | 25 มีนาคม ค.ศ. 739 | ||||||
• ล่มสลาย | ราว ค.ศ. 1050 | ||||||
|
ศรีเกษตรเป็นแหล่งมรดกหลักของศิลปะปยู การเข้ามาของศาสนาพุทธยังนครรัฐปยูทำให้มีการประดิษฐ์งานศิลปะเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเหลือรอดจากช่วงถูกยึดครองก่อนหน้านี้เพียงเล็กน้อย ความหลากหลายของวัตถุที่หลงเหลืออยู่ แสดงถึงความมั่งคั่งของวัฒนธรรมปยูในศรีเกษตร นักจาริกแสวงบุญชาวจีน เสวียนจั้ง ใน ค.ศ. 648 และ อี้จิง ใน ค.ศ. 675 กล่าวถึงชื่อศรีเกษตร ว่า ชิดหลีซาตำล้อ[4] หรือ ชิลิฉาตาหลอ[5] และว่าเป็นดินแดนที่นับถือศาสนาพุทธ[6]
ปยูในศรีเกษตรเสื่อมโทรมลงอย่างเห็นได้ชัดราวคริสต์ศตวรรษที่ 9 การกล่าวถึงครั้งสุดท้ายของปยู พบได้ที่พุกาม โดยมีจารึกหินสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 12 ซึ่งจารึกเป็นภาษาปยู มอญ พม่า และบาลี[7]