Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระยาศรีสหเทพ (พ.ศ. 2335 – พ.ศ. 2388) มีนามเดิมว่า ทองเพ็ง หรือ เพ็ง เป็นต้นสกุล ศรีเพ็ญ สกุลชาวมอญตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา อดีตปลัดพระธรรมนูญ และปลัดบาญชีกรมมหาดไทยในรัชกาลที่ 2 อดีตขุนคลังคู่พระบารมีในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นบุคคลที่ได้รับสมัญญาจากพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวว่าเป็น ขุนคลังแก้ว[1]
พระยาศรีสหเทพ
(ทองเพ็ง ศรีเพ็ญ) | |
---|---|
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | พ.ศ. 2335 |
เสียชีวิต | พ.ศ. 2388 (53 ปี) |
บุพการี |
|
อาชีพ | ขุนนาง |
พระยาศรีสหเทพ นามเดิม ทองเพ็ง หรือ เพ็ง[2] เกิดเมื่อวันพฤหัสบดี ขึ้น ๑๑ ค่ำเดือน ๙ ปีฉลูเบญจศก จุลศักราช ๑๑๕๕ ตรงกับปี พ.ศ. 2335[1] บิดาชื่อ นายชำนาญ (ทองขวัญ) สืบเชื้อสายลงมาจากพระยาแสนจ่ายากร (จรูญ) ขุนนางเชื้อสายมอญซึ่งเป็นบิดาของหลวงรักษ์เสนา (จำรัส) มารดาชื่อ ทองขอน สืบเชื้อสายลงมาจากพระยานครอินทร์ (สมิงนรเดชะ หรือมะซอน) มีพี่น้อง 2 คนชื่อ ทองพิมพ์ เป็นพี่สาว และ เทด เป็นน้องสาว
พระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) จึงเป็นหลานปู่ในหลวงรักษ์เสนา (จำรัส) ซึ่งเป็นน้องชายต่างมารดาของ เจ้าพระยามหาเสนา ต้นสกุลบุนนาค และหลานตาของเจ้าพระยารามจตุรงค์ หรือพระยารามัญวงษ์ (รามัญวงศ์) พระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) จึงมีเชื้อสายแขกเปอร์เซียทางบิดา และมีเชื้อสายมอญทางมารดา
พระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) เป็นต้นสกุล ศรีเพ็ญ[1] เป็นขุนคลังแก้วในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 มีบทบาทสำคัญในการทำสัมปทานไม้สักขอน สร้างรายได้เข้าคลังหลวงมากมายมหาศาล
ในสมัยรัชกาลที่ 3 พระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) ศรีเพ็ญ ผู้นำชาวมอญ ซึ่งตั้งบ้านเรื่อนอยู่บริเวณสี่แยกพระยาศรี ที่ชาวบ้านเรียกว่า ‘สี่กั๊กพระยาศรี’[3] ได้รวบรวมแรงงานชาวมอญก่อสร้างสะพานข้ามคลองคูเมืองเดิม และอยู่ในละแวกเดียวกัน จึงเรียกสะพานดังกล่าวว่า ‘สะพานมอญ’[4]
พระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคชราภาพ[5]: (นิ) เวลา 11.30 น. เมื่อวันอังคารแรม ๑๔ ค่ำเดือน ๖ ปีมะเส็งสัปตศก จุลศักราช ๑๒๐๗ ตรงกับปี พ.ศ. 2388 สิริรวมอายุได้ 53 ปี พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ พระราชทานเครื่องศพเป็นเกียรติยศ[1] อาทิ ทองคำปิดหน้าศพ ซองทองคำมีธูปเทียนดอกไม้ให้ถือศพ ตลอมพอกพันโหมดเทศมีเกี้ยวทองคำสรวมศีรษะศพ เสื้อครุยสำรดทองและผ้าสองปักลายนุ่งศพ ผ้าส่านเทศสีขาวห่อศพ โกศไม้สิบสองลายกุดั่นบั้นด้วยกากรักปิดทองคำปลิว ชั้นแว่นฟ้ารองโกศสองชั้น ฉัตรเบญจาตีพิมพ์ 5 ชั้น 4 คัน ฉัตรกำมะลอ 3 ชั้น 4 คัน ตั้งลอมโกศ มีเครื่องประโคมแตรงอน แตรฝรั่ง จ่าปี่ จ่ากลอง กลองชะนะเขียว 12 คู่ ผ้าไตร 30 ผืน ผ้าไตรขาวเทศ 50 พับ เงินตราปราสาท 500 เฟื้อง พระราชทานพระสงฆ์สวดพระอภิธรรม และพระราชทานเครื่องศพเสมอด้วยเกียรติยศเจ้าพระยาเสนาบดี[5]: (ไน)
พระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) ได้รับพระราชทานเครื่องยศขุนนาง ดังนี้[5]: (ทา)–(ทุ)
นามสกุล ศรีเพ็ญ เขียนเป็นอักษรโรมันว่า Sribenya เป็นนามสกุลพระราชทานสมัยรัชกาลที่ 6 ลำดับที่ 740 ใน สมุดทะเบียฬนามสกุลพระราชทาน พระราชทานนามสกุลแก่พระยานิกรกิติการ (กั้ก) ผู้ว่าราชการเมืองแพร่ สกุลพระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) เมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2456 และประกาศลงในราชกิจจานุเบกษาเรื่อง ประกาศพระราชทานนามสกุล ครั้งที่ ๙ วันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2456[6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.