ประเทศคิวบา
From Wikipedia, the free encyclopedia
สาธารณรัฐคิวบา República de Cuba (สเปน) | |
---|---|
คิวบาในสีเขียวเข้ม | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | อาบานา 23°8′N 82°23′W |
ภาษาราชการ | สเปน |
ภาษาพูดอื่น ๆ | ครีโอลเฮติ อังกฤษ |
กลุ่มชาติพันธุ์ (2012)[lower-alpha 1][3] |
|
ศาสนา (2020)[4] |
|
การปกครอง | รัฐเดี่ยว ลัทธิมากซ์–เลนิน พรรคเดียว สาธารณรัฐสังคมนิยม[5] |
มิเกล ดิอัซ-กาเนล | |
• รองประธานาธิบดี | ซัลบาดอร์ บัลเดส เมซา |
• นายกรัฐมนตรี | มานูเอล มาร์เรโร กรุซ |
• ประธานรัฐสภา | Esteban Lazo Hernández |
สภานิติบัญญัติ | รัฐสภาพลังของประชาชน |
เป็นเอกราช จากสหรัฐและสเปน | |
• ประกาศอิสรภาพ | 10 ตุลาคม ค.ศ. 1868 |
• สงครามประกาศอิสรภาพ | 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1895 |
• ได้รับการยอมรับ (ยกจากสเปนให้สหรัฐ) | 10 ธันวาคม ค.ศ. 1898 |
• ประกาศเป็นสาธารณรัฐ (เป็นเอกราชจากสหรัฐ) | 20 พฤษภาคม ค.ศ. 1902 |
26 กรกฎาคม ค.ศ. 1953 – 1 มกราคม ค.ศ. 1959 | |
10 เมษายน ค.ศ. 2019 | |
พื้นที่ | |
• รวม | 109,884 ตารางกิโลเมตร (42,426 ตารางไมล์) (อันดับที่ 104) |
0 | |
ประชากร | |
• สำมะโนประชากร 2020 | 11,181,595[6] (อันดับที่ 83) |
101.8 ต่อตารางกิโลเมตร (263.7 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 80) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 2015 (ประมาณ) |
• รวม | 254.865 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[7] |
• ต่อหัว | 22,237 ดอลลาร์สหรัฐ[7][8] |
จีดีพี (ราคาตลาด) | 2019 (ประมาณ) |
• รวม | 105.355 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 63) |
• ต่อหัว | 9,296 ดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 89) |
จีนี (2000) | 38.0[10] ปานกลาง |
เอชดีไอ (2019) | 0.783[11] สูง · อันดับที่ 70 |
สกุลเงิน | เปโซ (CUP) |
เขตเวลา | UTC−5 (CST) |
UTC−4 (CDT) | |
ขับรถด้าน | ขวา |
รหัสโทรศัพท์ | +53 |
โดเมนบนสุด | .cu |
คิวบา[12] หรือ กูบา[12] (อังกฤษและสเปน: Cuba, เสียงอ่านภาษาสเปน: [ˈkuβa]) มีชื่อทางการคือ สาธารณรัฐคิวบา หรือ สาธารณรัฐกูบา (อังกฤษ: Republic of Cuba; สเปน: República de Cuba, [reˈpuβlika ðe ˈkuβa] ( ฟังเสียง)) ประกอบด้วยเกาะคิวบา (เป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดในหมู่เกาะเกรตเตอร์แอนทิลลีส), อิสลาเดลาฮูเบนตุด รวมถึงเกาะน้อยใหญ่กว่า 4,195 เกาะ ตั้งอยู่ในภูมิภาคแคริบเบียนเหนือบริเวณจุดบรรจบของทะเลแคริบเบียน อ่าวเม็กซิโก และมหาสมุทรแอตแลนติก, ทางทิศตะวันออกของคาบสมุทรยูกาตัน, ทางตอนใต้ของรัฐฟลอริดาและบาฮามาส, ทางตะวันตกของเกาะฮิสปันโยลา และทางเหนือของประเทศจาเมกาและหมู่เกาะเคย์แมน มีพื้นที่แผ่นดินใหญ่ประมาณ 109,884 ตารางกิโลเมตร (42,426 ตารางไมล์) และ 135,420 ตารางไมล์หากนับรวมเขตเศรษฐกิจจำเพาะ คิวบามีประชากรมากเป็นอันดับสองในภูมิภาคแคริบเบียน คือประมาณ 11 ล้านคน เมืองหลวงและเมืองขนาดใหญ่ที่สุดคืออาบานา ซึ่งเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของประเทศ และเป็นหนึ่งในเมืองท่าที่สำคัญที่สุดในภูมิภาค เมืองสำคัญอื่น ๆ ได้แก่ ซานเตียโก เด กูบา และ กามาเกวย์ ภาษาราชการคือภาษาสเปน คิวบาเป็นประเทศเดียวในภูมิภาคที่ยังปกครองแบบคอมมิวนิสต์อยู่
ดินแดนของคิวบามีมนุษย์เข้ามาตั้งถิ่นฐานตั้งแต่ประมาณ 4,000 ปีก่อนคริสตกาล ชนเผ่าพื้นเมืองอย่างกัวนาฮาตาเบย์ และ ไทโนเป็นเจ้าของดินแดนแห่งนี้ในช่วงล่าอาณานิคมในศตวรรษที่ 15 ดินแดนทั้งหมดตกเป็นอาณานิคมของสเปนก่อนจะมีการเลิกทาสใน พ.ศ. 2429 สงครามสเปน-อเมริกา ส่งผลให้คิวบาถูกยึดครองโดยสหรัฐก่อนจะได้รับเอกราชใน พ.ศ. 2445 ใน พ.ศ. 2483 คิวบาประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ แต่ความไม่สงบทางการเมืองกลับทวีความรุนแรงขึ้น และจบลงด้วยรัฐประหารในปี 2495 และเป็นจุดเริ่มต้นการปกครองแบบเผด็จการโดย ฟุลเฮนซิโอ บาติสตา[13] ขบวนการ 26 กรกฎาคม นำไปสู่การโค่นล้มรัฐบาลในช่วงการปฏิวัติคิวบาซึ่งนำไปสู่การสถาปนาการปกครองแบบคอมมิวนิสต์ภายใต้ฟิเดล กัสโตร เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์[14][15] คิวบามีส่วนร่วมในความขัดแย้งในช่วงสงครามเย็นระหว่างสหภาพโซเวียตและสหรัฐ ความตึงเครียดทวีความรุนแรงจนเกือบจะกลายเป็นสงครามปรมาณูในเหตุการณ์วิกฤตการณ์ขีปนาวุธปี 2505 ภายหลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียต คิวบาเผชิญกับภาวะเศรษฐกิจถดถอยอย่างรุนแรงในทศวรรษ 1990 ซึ่งเป็นที่รู้จักกันในชื่อช่วงเวลาพิเศษ ต่อมา ในปี 2551 กัสโตรประกาศวางมือทางการเมืองหลังดำรงตำแหน่งประธานาธิบดียาวนาน 49 ปี ราอุล กัสโตร เข้ามารับตำแหน่งต่อและลงจากตำแหน่งในปี 2561 มิเกล ดิอัซ-กาเนล เข้ามารับตำแหน่งประธานาธิบดีคนที่ 19 และคนปัจจุบัน
คิวบายังเป็นหนึ่งในประเทศที่นิยมลัทธิมากซ์–เลนิน มีระบอบการปกครองแบบรัฐพรรคการเมืองเดียว และเป็นหนึ่งในไม่กี่ประเทศที่ยังปกครองแบบคอมมิวนิสต์อย่างเปิดเผย พรรคคอมมิวนิสต์มีบทบาทหลักในการบริหารประเทศรวมทั้งเป็นผู้กำหนดกิจกรรมต่าง ๆ อย่างเบ็ดเสร็จ โดยบทบาทหน้าที่และความสำคัญของพรรคมีบัญญัติอยู่ในรัฐธรรมนูญ ลัทธิอำนาจนิยมมีบทบาทสูงต่อวิถีชีวิตของประชาชน ความเห็นต่างทางการเมืองหรือการต่อต้านรัฐบาลเป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้[16] นักข่าวไร้พรมแดนจัดอันดับให้คิวบาเป็นประเทศที่ให้เสรีภาพสื่อต่ำที่สุดเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก[17][18]
คิวบาถือเป็นส่วนหนึ่งของลาตินอเมริกาในทางพฤตินัย เนื่องจากวัฒนธรรมและวิถีชีวิตทางสังคมที่ได้รับอิทธิพลมาจากสเปน คิวบาเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์และวัฒนธรรมมากที่สุด ประเพณีท้องถิ่นจำนวนมากได้รับอิทธิพลมาจากชนเผ่าพื้นเมืองตั้งแต่ยุคล่าอาณานิคม รวมถึงการได้รับอิทธิพลจากการอยู่อาศัยของทาสชาวแอฟริกันและความสัมพันธ์อันใกล้ชิดกับสหภาพโซเวียตในช่วงสงครามเย็น
คิวบาเป็นหนึ่งในสมาชิกผู้ร่วมก่อตั้งสหประชาชาติ, กลุ่ม 77, ขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด, องค์การรัฐแอฟริกา แคริบเบียน และแปซิฟิก และ องค์การนานารัฐอเมริกา คิวบามีระบบเศรษฐกิจสังคมนิยมหรือระบบเศรษฐกิจแบบวางแผน รายได้หลักมาจากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว และการส่งออกแรงงานมีฝีมือ สินค้าหลักสำหรับส่งออกได้แก่ กาแฟ, น้ำตาล และ ยาเส้น ในอดีตก่อนการปกครองโดยคอมมิวนิสต์ คิวบาเคยมีดัชนีชี้วัดทางเศรษฐกิจและสังคมที่ดีกว่าประเทศอื่นในภูมิภาคทั้งในด้านการศึกษา อัตราการเสียชีวิตของทารก และความคาดหมายคงชีพ[19] คิวบามีระบบการดูแลสุขภาพที่เป็นสากล โดยพลเมืองสามารถเข้ารับการบริการโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย[20] อย่างไรก็ตาม ปัญหาหลักในปัจจุบันคืออัตราความยากจนที่เพิ่มสูงอย่างต่อเนื่องโดยคิดเป็นอัตราส่วนสูงถึง 88% ของประชากรทั้งหมด