เอมิเรตอัฟกานิสถาน

ระวังสับสนกับ เอมิเรตอิสลามอัฟกานิสถาน หรือเอมิเรตอัฟกานิสถาน (ค.ศ. 1929)

เอมิเรตอัฟกานิสถาน (อังกฤษ: Emirate of Afghanistan; ปาทาน: د افغانستان امارت Da Afghānistān Amārat) เป็นเอมิเรตที่ปกครองอัฟกานิสถานระหว่างปี ค.ศ. 1823–1926 เอมิเรตแห่งนี้แยกตัวออกจากจักรวรรดิดุรรานีในช่วงที่พระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน (Dost Mohammed Khan) แห่งราชวงศ์บารักไซ (Barakzai) ขึ้นครองราชย์ ความขัดแย้งของพระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่านกับมูฮัมหมัด ชาห์แห่งอิหร่าน มีส่วนทำให้รัสเซียและอังกฤษที่กำลังมีข้อพิพาทกันอยู่สนใจแผ่อิทธิพลเข้ามาในภูมิภาคนี้^[1] จนนำไปสู่สงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่หนึ่ง ระหว่างปี ค.ศ. 1939–1942^[2] หลังสงครามและการสวรรคตของพระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน ตำแหน่งเอมีร์ก็เปลี่ยนมือหลายครั้งจนมาถึงรัชสมัยของพระเจ้าเชอร์ อาลี ข่าน (Sher Ali Khan) ซึ่งเคยถูกเนรเทศไปอยู่ในรัสเซีย การขึ้นครองราชย์ของเอมีร์องค์นี้ทำให้เกิดความขัดแย้งกับอังกฤษอีกครั้ง ในปี ค.ศ. 1878 อังกฤษยาตราทัพเข้าสู่อัฟกานิสถาน เกิดเป็นสงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่สอง การสู้รบยุติลงในปี ค.ศ. 1880 หลังอังกฤษและอัฟกานิสถานทำสนธิสัญญาสันติภาพและสถาปนาพระเจ้าอับดุร ราห์มาน ข่าน (Abdur Rahman Khan) ขึ้นเป็นเอมีร์^[2] ต่อมาในปี ค.ศ. 1893 อังกฤษและอัฟกานิสถานลงนามยอมรับเส้นดูรันด์ ซึ่งเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอัฟกานิสถานและปากีสถาน และเป็นพื้นที่กันชนระหว่างรัสเซียกับอังกฤษ

เอมิเรตอัฟกานิสถาน د افغانستان امارت (ปาทาน) Da Afghānistān Amārat امارت افغانستان (ดารี) Amārat-i Afghānistān
ค.ศ. 1823–1839 ค.ศ. 1842–1926
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
อัฟกานิสถานก่อนปี ค.ศ. 1893
สถานะ	ยึดครองโดยบริติช (ค.ศ. 1839–1842) รัฐในอารักขาของบริติช (ค.ศ. 1879–1919)
เมืองหลวง	คาบูล
ภาษาทั่วไป	ปาทาน, เปอร์เซีย
ศาสนา	อิสลามนิกายซุนนีย์
เดมะนิม	ชาวอัฟกานิสถาน
การปกครอง	เอมิเรต
เอมีร์
• 1823–1829	พระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน (องค์แรก)
• 1919–1926	พระเจ้าอมานุลเลาะห์ (องค์สุดท้าย)
ยุคประวัติศาสตร์	ศตวรรษที่ 19
• ก่อตั้ง	ค.ศ. 1823
• สิ้นสุด	ค.ศ. 1926
พื้นที่
1893	652,225 ตารางกิโลเมตร (251,825 ตารางไมล์)
สกุลเงิน	รูปีอัฟกานิสถาน
ก่อนหน้า ถัดไป จักรวรรดิดุรรานี ราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน บริติชราช

หลังพระเจ้าอับดุร ราห์มาน ข่านสวรรคตในปี ค.ศ. 1901 พระเจ้าฮาบิบุลลอฮ์ ข่าน (Habibullah Khan) พระโอรส ทรงขึ้นครองราชย์ต่อ พระองค์ทรงพยายามประนีประนอมกับทั้งรัสเซียและอังกฤษ และวางตัวเป็นกลางในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง^[3] หลังพระเจ้าฮาบิบุลลอฮ์ ข่านสวรรคต พระเจ้านาสรุลลอฮ์ ข่าน (Nasrullah Khan) พระอนุชาทรงขึ้นครองราชย์ต่อ แต่ต่อมาถูกโค่นอำนาจโดยพระเจ้าอมานุลเลาะห์ พระองค์ทำสงครามกับอังกฤษอีกครั้งในสงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่สาม และทำให้อัฟกานิสถานได้รับเอกราชจากอังกฤษ^[2] ในปี ค.ศ. 1926 พระเจ้าอมานุลเลาะห์ทรงขึ้นครองราชย์เป็น "กษัตริย์แห่งอัฟกานิสถาน" และเปลี่ยนจากเอมิเรตเป็นราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน^[4]

อ้างอิง

1. The Great Game in Asia | Foreign Affairs
2. "ANGLO-AFGHAN WARS – Encyclopaedia Iranica". สืบค้นเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2015.
3. "Second World War Books: History Page - Stone & Stone". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-01-28. สืบค้นเมื่อ 2015-11-07.
4. Poullada, L. B. "AMĀNALLĀH". Encyclopædia Iranica (Online ed.). United States: Columbia University.