องค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้

องค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ (อังกฤษ: Shanghai Cooperation Organisation, ย่อ: SCO; จีนตัวย่อ: 上海合作组织; จีนตัวเต็ม: 上海合作組織; พินอิน: Shànghǎi hézuò zǔzhī) มีอีกชื่อว่า กติกาเซี่ยงไฮ้^[3] เป็นองค์การการเมือง เศรษฐกิจและการทหารระหว่างทวีป ซึ่งเป็นองค์การภูมิภาคที่ใหญ่ที่สุดตามด้านภูมิศาสตร์และประชากร โดยกินพื้นที่ยูเรเชียประมาณ 60% ประชากรโลก 40% และจีดีพีทั่วโลกที่มากกว่า 30%^[4]

องค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้

จีน: 上海合作组织 รัสเซีย: Шанхайская организация сотрудничества
สมาชิก       สังเกตการณ์       คู่ค้า
ชื่อย่อ	SCO
ก่อนหน้า	เซี่ยงไฮ้ไฟฟ์
ก่อตั้ง	15 มิถุนายน ค.ศ. 2001 (2001-06-15)
ประเภท	องค์กรทางด้านเศรษฐกิจ การเมืองและความปลอดภัย
สํานักงานใหญ่	ปักกิ่ง ประเทศจีน (สำนักเลขาธิการ) ทาชเคนต์ ประเทศอุซเบกิสถาน (คณะกรรมการบริหาร RATS)
สมาชิก	10 ชาติสมาชิก  เบลารุส  จีน  อินเดีย  อิหร่าน  คาซัคสถาน  คีร์กีซสถาน  ปากีสถาน  รัสเซีย  ทาจิกิสถาน  อุซเบกิสถาน 2 ชาติสังเกตการณ์  อัฟกานิสถาน[1]  มองโกเลีย 14 ชาติคู่ค้า  อาร์มีเนีย  อาเซอร์ไบจาน  บาห์เรน  กัมพูชา  อียิปต์  คูเวต  มัลดีฟส์  พม่า  เนปาล  กาตาร์  ซาอุดีอาระเบีย  ศรีลังกา  ตุรกี  สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ 4 ชาติรับเชิญ  อาเซียน  เครือรัฐเอกราช  เติร์กเมนิสถาน  สหประชาชาติ
ภาษาทางการ	จีน รัสเซีย[2]
เลขาธิการทั่วไป	จาง หมิง
รองเลขาธิการทั่วไป	เยริก อาชิมอฟ Zhang Haizhou มูรัตเบก อาซึมบาเกียฟ กริกอรี ลอกวินอฟ เชราลี โจโนนอฟ
คณะกรรมการบริหาร RATS	รุสลัน มีร์ซาเอฟ
เว็บไซต์	sectsco.org (สำนักเลขาธิการ) ecrats.org/en/ (RATS)

SCO สืบต่อจาก เซี่ยงไฮ้ไฟฟ์ ซึ่งเป็นข้อตกลงความมั่นคงร่วมกันที่ก่อตั้งใน ค.ศ. 1996 ที่มีสามชิกเป็นประเทศจีน, คาซัคสถาน, คีร์กีซสถาน, รัสเซีย และทาจิกิสถาน ในวันที่ 15 มิถุนายน ค.ศ. 2001 ผู้นำจากชาติเหล่านี้กับอุซเบกิสถานพบปะกันที่เซี่ยงไฮ้ เพื่อประกาศจัดตั้งองค์การใหม่ที่เน้นถึงการร่วมมือทางการเมืองและเศรษฐกิจให้มากกว่าเดิม มีการลงนามกฎบัตร SCO ในวันที่ 7 กรกฎาคม ค.ศ. 2002 และนำไปใช้งานในวันที่ 19 กันยายน ค.ศ. 2003 สมาชิกในองค์การนี้เพิ่มขึ้นเป็นแปดประเทศ โดยอินเดียและปากีสถานเข้าร่วมในวันที่ 9 มิถุนายน ค.ศ. 2017 อิหร่านกลายเป็นสมาชิกเต็มตัวในเดือนกันยายน ค.ศ. 2021 ที่การประชุมดูชานเบ (ทาจิกิสถาน) ประเทศอื่น ๆ บางส่วนนำหน้าที่เป็นผู้สังเกตการณ์หรือคู่ค้า

สมาชิก

บทความหลัก: ประเทศสมาชิกองค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้

รัฐสมาชิก

ประเทศ	เข้าร่วม	เป็นสมาชิกตั้งแต่
จีน	—	15 มกราคม ค.ศ. 2001[lower-alpha 1]
คาซัคสถาน
คีร์กีซสถาน
รัสเซีย
ทาจิกิสถาน
อุซเบกิสถาน
อินเดีย	10 มิถุนายน ค.ศ. 2015	9 มิถุนายน ค.ศ. 2017
ปากีสถาน
เข้าเป็นสมาชิก
อิหร่าน	17 กันยายน ค.ศ. 2021	ไม่เกินเดือนเมษายน ค.ศ. 2023
เบลารุส	16 กันยายน ค.ศ. 2022	TBA

รัฐสังเกตการณ์

• สาธารณรัฐอิสลามอัฟกานิสถาน^[7]
•  เบลารุส^[8]
•  มองโกเลีย
•  อิหร่าน

คู่ค้า

แฮมิด คาร์ไซ ประธานาธิบดีอัฟกานิสถานในงานประชุม SCO ใน ค.ศ. 2004

มีการจัดตั้งสถานะคู่ค้าใน ค.ศ. 2008.^[9]

ประเทศ	ยอมรับสถานะ	ได้รับสถานะ[lower-alpha 2]
ศรีลังกา	15 หรือ 16 มิถุนายน ค.ศ. 2009[10][11]	6 พฤษภาคม ค.ศ. 2010[12]
ตุรกี	7 มิถุนายน ค.ศ. 2012[7]	26 เมษายน ค.ศ. 2013[13]
กัมพูชา	10 กรกฎาคม ค.ศ. 2015[14]	24 กันยายน ค.ศ. 2015[15]
อาเซอร์ไบจาน		14 มีนาคม ค.ศ. 2016[16]
เนปาล		22 มีนาคม ค.ศ. 2016[17]
อาร์มีเนีย		16 เมษายน ค.ศ. 2016[18]
อียิปต์	16 กันยายน ค.ศ. 2021	14 กันยายน ค.ศ. 2022[19][20]
กาตาร์
ซาอุดีอาระเบีย
คู่ค้าในเร็ววัน[lower-alpha 3]
บาห์เรน	16 กันยายน ค.ศ. 2022[20]	TBA
คูเวต
มัลดีฟส์
พม่า
สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์
อดีตคู่ค้า
เบลารุส	15 หรือ 16 มิถุนายน ค.ศ. 2009	28 เมษายน ค.ศ. 2010

แขกผู้เข้าร่วม

•  อาเซียน
•  เครือรัฐเอกราช
•  เติร์กเมนิสถาน
•  สหประชาชาติ

ผู้นำปัจจุบันของประเทศสมาชิก

• 
  สาธารณรัฐประชาชนจีน
  สี จิ้นผิง
  ประธานาธิบดีจีน^{[lower-alpha 4]}
• 
  สาธารณรัฐอินเดีย
  นเรนทระ โมที
  นายกรัฐมนตรีอินเดีย
• 
  สาธารณรัฐคาซัคสถาน
  ฆาเซิม-โฌมาร์ต โตกาเยฟ
  ประธานาธิบดีคาซัคสถาน
• 
  สาธารณรัฐคีร์กีซ
  ซาดือร์ จาปารอฟ
  ประธานาธิบดีคีร์กีซสถาน
• 
  สาธารณรัฐอิสลามปากีสถาน
  เชห์บาซ ชารีฟ
  นายกรัฐมนตรีปากีสถาน
• 
  สหพันธรัฐรัสเซีย
  วลาดีมีร์ ปูติน
  ประธานาธิบดีรัสเซีย
• 
  สาธารณรัฐทาจิกิสถาน
  เอมอมาลี ราห์มอน
  ประธานาธิบดีทาจิกิสถาน
• 
  สาธารณรัฐอุซเบกิสถาน
  ชัฟคัต มีร์ซีโยเยฟ
  ประธานาธิบดีอุซเบกิสถาน

ดูเพิ่ม

• กรอบความร่วมมือเอเชีย
• การประชุมเอเชีย–ยุโรป
• ข้อริเริ่มเข็มขัดและเส้นทาง
• องค์การสนธิสัญญาความมั่นคงร่วมกัน
• Conference on Interaction and Confidence-Building Measures in Asia
• สหภาพเศรษฐกิจยูเรเชีย
• Eurasianism
• ความสัมพันธ์ระหว่างจีน–รัสเซีย
• สมาคมเอเชียใต้เพื่อความร่วมมือระดับภูมิภาค

หมายเหตุ

1. จีน, คาซัคสถาน, คีร์กีซสถาน, รัสเซีย และทาจิกิสถานเคยเป็นสมาชิกเซี่ยงไฮ้ไฟฟ์ตั้งแต่ 26 เมษายน ค.ศ. 1996 อุซเบกิสถานถูกรวมเข้าไปในเซี่ยงไฮ้ไฟฟ์ในวันที่ 14 มิถุนายน ค.ศ. 2001^[5] ทั้งหกประเทศลงนามก่อตั้งองค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ในวันที่ 15 มิถุนายน ค.ศ. 2001^[6]
2. ประเทศเหล่านี้จะได้รับสถานะคู่ค้า SCO อย่างเป็นทางการหลังรัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศและเลขาธิการทั่วไป SCO ลงนามบันทึกข้อตกลงรับสถานะ
3. ประเทศเหล่านี้ยังไม่ได้รับการลงนามบันทึกข้อตกลง ทำให้ยังไม่เป็นคู่ค้า โดยนิตินัย
4. ในทางกฎหมาย ประธานาธิบดีจีนเป็นตำแหน่งเชิงพิธี แต่เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีน (ผู้นำโดยพฤตินัย) ดำรงตำแหน่งนี้ตั้งแต่ ค.ศ. 1993 ยกเว้นในช่วงเปลี่ยนผ่าน ผู้นำสูงสุดคนปัจจุบันคือประธานาธิบดีสี จิ้นผิง

อ้างอิง

1. Seiwert, Eva (30 September 2021). "The Shanghai Cooperation Organization Will Not Fill Any Vacuum in Afghanistan". Foreign Policy Research Institute. สืบค้นเมื่อ 24 July 2022. So far, the SCO has not officially recognized the Taliban regime and did not invite its representatives to the summit in Dushanbe in mid-September.
2. "About SCO". Shanghai Cooperation Organisation. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 October 2017. สืบค้นเมื่อ 2017-06-09.
3. • Millward, James A. (2007). intergovernmental Crossroads: A History of Xinjiang. Columbia University Press. p. 336. ISBN 978-0-231-13924-3. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 18 May 2016. สืบค้นเมื่อ 28 July 2016.
   • Zhao, Suisheng (2004). Chinese Foreign Policy: Pragmatism and Strategic Behavior. M.E. Sharpe. p. 263. ISBN 978-0-7656-1284-7. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 May 2016. สืบค้นเมื่อ 28 July 2016.
   • Menges, Constantine (2005). China: The Gathering Threat: The Gathering Threat. Thomas Nelson Inc. p. 460. ISBN 978-1-4185-5166-7. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 June 2016. สืบค้นเมื่อ 28 July 2016.
   • Sieff, Martin (2009). Shifting Superpowers: The New and Emerging Relationship Between the United States, China and India. Cato Institute. pp. 70–71. ISBN 978-1-935308-21-8. สืบค้นเมื่อ 28 July 2016.
   • Colin Mackerras; Foundation Professor in the School of Asian and International Studies Colin Mackerras (2 September 2003). China's Ethnic Minorities and Globalisation. Routledge. p. 168. ISBN 978-1-134-39288-9. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 May 2016. สืบค้นเมื่อ 28 July 2016.
   • Central Asia: A Gathering Storm?. M.E. Sharpe. 1 January 2002. p. 58. ISBN 978-0-7656-0866-6. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 May 2016. สืบค้นเมื่อ 28 July 2016.
   • Sieff, Martin (2012). That Should Still Be Us: How Thomas Friedman's Flat World Myths Are Keeping Us Flat on Our Backs. John Wiley & Sons. p. 36. ISBN 978-1-118-24063-2. สืบค้นเมื่อ 28 July 2016.
   • Osborne, Samuel (20 November 2016). "Turkey could join bloc with Russia and China instead of EU, President Erdogan says". The Independent. United Kingdom. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 June 2018. สืบค้นเมื่อ 9 June 2018. Turkey could join the Shanghai Pact with Russia and China instead of the European Union, President Recep Tayyip Erdogan has said.
   • "Exploring Politics And Religion In 'Three Daughters of Eve'". Morning Edition. United States: NPR. 8 December 2017. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 June 2018. สืบค้นเมื่อ 9 June 2018. My generation, we grew up with very different values in Turkey. And now we have a different Turkey, where the political elites are talking about joining the Shanghai Pact. They're saying, you know, the EU is not for us. And the Shanghai Pact, as you know, with Russia, with China, with Turkmenistan, Kyrgyzstan, that is the right place to be if you don't—if you have a very poor record of human rights and freedom of speech. I don't want my motherland to walk in the opposite direction.
4. "Iran looks east after China-led bloc OKs entry". www.msn.com. สืบค้นเมื่อ 2021-09-19.
5. Совместное заявление глав государств Республики Казахстан, Китайской Народной Республики, Кыргызской Республики, Российской Федерации, Республики Таджикистан, Республики Узбекистан [Joint statement of heads of state of Republic of Kazakhstan, People's Republic of China, Kyrgyz Republic, Russian Federation, Republic of Tajikistan, Republic of Uzbekistan]. President of Russia (ภาษารัสเซีย). 14 June 2001.
6. Главы государств «Шанхайского форума» приняли Декларацию о создании нового объединения – Шанхайской организации сотрудничества ["Shanghai Forum" heads of state have adopted the Declaration on creation of a new association – the Shanghai Cooperation Organisation]. President of Russia (ภาษารัสเซีย). 15 June 2001.
7. "SCO accepts Afghanistan as observer, Turkey dialogue partner". Xinhua News Agency. 7 June 2012. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 November 2012. สืบค้นเมื่อ 2012-06-07 – โดยทาง People's Daily.
8. "Belarus gets observer status in Shanghai Cooperation Organization". Belarusian Telegraph Agency. 2015-07-10. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 July 2015. สืบค้นเมื่อ 2015-08-08.
9. "Regulations on the Status of Dialogue Partner of the Shanghai Cooperation Organisation". The Shanghai Cooperation Organisation. 28 August 2008. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 14 February 2012. สืบค้นเมื่อ 11 June 2016.
10. "Sri Lanka gains partnership in SCO members welcome end to terror in country". Ministry of Defence, Democratic Socialist Republic of Sri Lanka. 30 December 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 March 2016.
11. Bedi, Rahul (2 June 2007). "Sri Lanka turns to Pakistan, China for military needs". IANS. Urdustan.com Network. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 June 2007. สืบค้นเมื่อ 2 June 2007.
12. "Russian MFA Spokesman Andrei Nesterenko Response to Media Question about the Signing of a Memorandum Granting the Status of SCO Dialogue Partner to Sri Lanka". Ministry of Foreign Affairs (Russia). 12 May 2010.
13. "No: 123, 26 April 2013, Press Release Concerning the Signing of a Memorandum with the Shanghai Cooperation Organization". Ministry of Foreign Affairs (Turkey). 26 April 2013.
14. Kucera, Joshua (2015-07-10). "SCO Summit Provides Few Concrete Results, But More Ambitious Goals". Eurasianet. สืบค้นเมื่อ 2021-10-16.
15. "Cambodia becomes dialogue partner in SCO". TASS. 24 September 2015.
16. "Foreign Minister Elmar Mammadyarov met with Rashid Alimov, Secretary General of the Shanghai Cooperation Organization within his working visit to the People's Republic of China". Ministry of Foreign Affairs (Azerbaijan). 14 March 2016.
17. "Press Release issued by Embassy of Nepal, Beijing on Nepal officially joined the Shanghai Cooperation Organization (SCO) as a dialogue partner". Government of Nepal – Ministry of Foreign Affairs. 22 March 2016. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 August 2018. สืบค้นเมื่อ 4 August 2018.
18. "Armenia was granted a status of dialogue partner in the Shanghai Cooperation Organisation". Ministry of Foreign Affairs (Armenia). 16 April 2016.
19. "SCO member states signed memorandums on granting SCO dialogue partner status to the Arab Republic of Egypt and the State of Qatar". Shanghai Cooperation Organization. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-29. สืบค้นเมื่อ 16 September 2022.
20. "President Xi Jinping Attends the 22nd Meeting of the SCO Council of Heads of State and Delivers Important Remarks". Ministry of Foreign Affairs, PRC. สืบค้นเมื่อ 16 September 2022.

อ่านเพิ่ม

• Adıbelli, Barış (2006). "Greater Eurasia Project". Istanbul: IQ Publishing House.
• Adıbelli, Barış (2007). Turkey–China Relations since the Ottoman Period. Istanbul: IQ Publishing House.
• Adıbelli, Barış (2007). The Shanghai Cooperation Organisation Dream of Turkey. Istanbul: Cumhuriyet Strateji.
• Adıbelli, Barış (2007). The Eurasia Strategy of China เก็บถาวร 2008-09-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Istanbul: IQ Publishing House.
• Adıbelli, Barış (2008). The Great Game in Eurasian Geopolitics. Istanbul: IQ Publishing House.
• Chabal, Pierre (2019), La coopération de Shanghai : conceptualiser la nouvelle Asie, Presses de l'Université de Liège, 308 p; 2019 – Presses Universitaires de Liège – La coopération de Shanghai เก็บถาวร 2021-01-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Chabal, Pierre (2016), L'Organisation de Coopération de Shanghai et la construction de "la nouvelle Asie", Brussels: Peter Lang, 492 p.
• Chabal, Pierre (2015), Concurrences Interrégionales Europe-Asie au 21ème siècle, Brussels: Peter Lang, 388 p.
• Cohen, Dr. Ariel. (18 July 2001). "The Russia-China Friendship and Cooperation Treaty: A Strategic Shift in Eurasia?". The Heritage Foundation.
• Cohen, Dr. Ariel. (24 October 2005). "Competition over Eurasia: Are the U.S. and Russia on a Collision Course?". The Heritage Foundation.
• Colson, Charles. (5 August 2003). "Central Asia: Shanghai Cooperation Organisation Makes Military Debut". Radio Free Europe/Radio Liberty.
• Daly, John. (19 July 2001). "'Shanghai Five' expands to combat Islamic radicals". Jane's Terrorism & Security Monitor.
• Douglas, John Keefer; Matthew B. Nelson, and Kevin Schwartz; ""Fueling the Dragon's Flame: How China's Energy Demands Affect its Relationships in the Middle East"" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-12-12. (162 KiB), United States–China Economic and Security Review Commission, October 2006.
• Fels, Enrico (2009), Assessing Eurasia's Powerhouse. An Inquiry into the Nature of the Shanghai Cooperation Organisation, Winkler Verlag: Bochum. ISBN 978-3-89911-107-1
• Gill, Bates and Oresman, Matthew, China's New Journey to the West: Report on China's Emergence in Central Asia and Implications for U.S. Interests, CSIS Press, August 2003
• Kalra, Prajakti and Saxena, Siddharth "Shanghai Cooperation Organisation and Prospects of Development in Eurasia Region" Turkish Policy Quarterly, Vol 6. No. 2, 2007
• Plater-Zyberk, Henry; Monaghan, Andrew (2014). Strategic Implications of the Evolving Shanghai Cooperation Organization. Strategic Studies Institute and U.S. Army War College Press.
• Oresman, Matthew, "Beyond the Battle of Talas: China's Re-emergence in Central Asia" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2010-03-26. (4.74 MiB), National Defence University Press, August 2004
• Sznajder, Ariel Pablo, "China's Shanghai Cooperation Organisation Strategy", University of California Press, May 2006
• Yom, Sean L. (2002). "Power Politics in Central Asia: The Future of the Shanghai Cooperation Organisation". Harvard Asia Quarterly 6 (4) 48–54.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ทางการ