หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์ (24 มกราคม พ.ศ. 2403 – 10 สิงหาคม พ.ศ. 2478) อดีตปลัดทูลฉลองกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ[1] และบิดาของเจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับ ในรัชกาลที่ 5
| หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์ | |
|---|---|
| หม่อมเจ้า ชั้น 3 | |
 | |
| ปลัดทูลฉลองกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ | |
| ประสูติ | 24 มกราคม พ.ศ. 2403 |
| ชีพิตักษัย | 10 สิงหาคม พ.ศ. 2478 (75 ปี) วังมหาสวัสดิ์ ตำบลคลองมหาสวัสดิ์ จังหวัดธนบุรี |
| หม่อม | หม่อมห่วง หม่อมช้อย หม่อมคลี่ หม่อมหวาน |
| บุตร | 11 คน |
| ราชสกุล | ลดาวัลย์ |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี |
| พระมารดา | หม่อมสาด ลดาวัลย์ ณ อยุธยา |
พระประวัติ
สรุป
มุมมอง
ปฐมวัย
หม่อมเจ้าเพิ่ม เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี ประสูติแต่หม่อมสาด เมื่อวันอังคาร ขึ้น 2 ค่ำ เดือน 3 ปีมะแม ตรงกับวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2402 (แบบสากลคือ พ.ศ. 2403) ณ วังของพระบิดา ที่ถนนสนามไชย พระบิดาได้ถวายหม่อมเจ้าเพิ่มเป็นมหาดเล็กรับใช้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มาตั้งแต่คราวที่ผนวชเป็นสามเณร ประทับ ณ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร[1]
การศึกษา
หม่อมเจ้าเพิ่มได้รับการศึกษาตามคตินิยมสมัยนั้น ต่อมาทรงถูกส่งไปศึกษาภาษาอังกฤษที่ประเทศสิงคโปร์ เมื่อมีการเปิดสอนภาษาอังกฤษในเขตพระราชฐานชั้นนอกของพระบรมมหาราชวัง ก็ได้เสด็จกลับมาทรงศึกษาที่นั่นด้วย[1]
รับราชการ
หลังทรงจบการศึกษา ทรงรับราชการในกรมไปรษณีย์โทรเลข กรมราชเลขาธิการ กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ตามลำดับ[1] และในปี พ.ศ.2435 หม่อมเจ้าเพิ่ม ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นองคมนตรี[2]
ระหว่างทรงรับราชการในกระทรวงการต่างประเทศ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้หม่อมเจ้าเพิ่มเป็นพระอภิบาลพระเจ้าลูกเธอ 4 พระองค์ ที่เสด็จไปทรงศึกษาที่ต่างประเทศ ได้แก่
- พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์
- พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์
- พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม
- พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช
นอกจากนี้ ยังได้ตามเสด็จสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ไปราชการในสหรัฐและประเทศญี่ปุ่น
ผนวช
ปี พ.ศ. 2423 หม่อมเจ้าเพิ่ม ได้ผนวชเป็นพระภิกษุ ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นพระอุปัชฌาย์ หม่อมเจ้าพระอรุณนิภาคุณากร เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระจันทรโคจรคุณ (ยิ้ม จนฺทรํสี) เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ผนวชแล้วประทับ ณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร 2 พรรษาจึงลาผนวช[1]
ปัจฉิมวัย
หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์ เริ่มทรงพระกาสะมาตั้งแต่เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2478 แพทย์ตรวจพบว่าประชวรเป็นวัณโรค และพระวักกะพิการ พระอาการทรุดลงจนสิ้นชีพิตักษัย ณ วังมหาสวัสดิ์ เมื่อเวลา 04:10 น. ของวันเสาร์ที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2478 สิริชันษา 75 ปี[1]
ครอบครัว
หม่อมเจ้าเพิ่ม มีหม่อมและโอรสธิดาหลายคน เฉพาะที่มีชีวิตอยู่เมื่อหม่อมเจ้าเพิ่มสิ้นชีพิตักษัยมีดังนี้[1]
- หม่อมห่วง ธิดาพระประเสริฐวานิช (เขียว เหล่าประเสริฐ) กับทองคำ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสู่ขอให้หม่อมเจ้าเพิ่ม จึงเป็นหม่อมเอก ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นตติยจุลจอมเกล้า (ฝ่ายใน) เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2449[3]
- หม่อมราชวงศ์สนุน ลดาวัลย์ บิดาของหม่อมหลวงสามารถ ลดาวัลย์
- หม่อมราชวงศ์สลับ ลดาวัลย์ ศาสตราจารย์วิชาวิศวกรรมเหมืองแร่ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย[4]
- รองเสวกเอก นายชิต หุ้มแพร (หม่อมราชวงศ์สล้าง ลดาวัลย์)
- นาวาอากาศเอก หม่อมราชวงศ์บุลณรงค์ ลดาวัลย์ (นามเดิม หม่อมราชวงศ์เสนาะ)
- หม่อมราชวงศ์สนั่น ลดาวัลย์ บิดาของหม่อมหลวงศรีฟ้า มหาวรรณ และหม่อมหลวงศรีทอง ลดาวัลย์
- หม่อมราชวงศ์สอาด ลดาวัลย์ (ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเยาว์)
- พลตำรวจตรี หม่อมราชวงศ์ชยานันท์ ลดาวัลย์ (นามเดิม หม่อมราชวงศ์สอ้าน)
- หม่อมราชวงศ์สุพรรณภา ลดาวัลย์ มารดาของอาจารย์พรพรรณ วัฑฒนายน
- หม่อมช้อย
- หม่อมคลี่
- อำมาตย์โท พระภูมิพิชัย (หม่อมราชวงศ์บุง ลดาวัลย์) บิดาของหม่อมหลวงทวีสันต์ ลดาวัลย์
- หม่อมหวาน
- หม่อมราชวงศ์แสงสูรย์สิทธิ ลดาวัลย์ บิดาของหม่อมหลวงพูนแสง สูตะบุตร
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
- พ.ศ. 2437 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)[5] - พ.ศ. 2436 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)[6] - พ.ศ. 2434 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.)[7] - พ.ศ. 2439 –
เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)[8]
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ
พงศาวลี
| พงศาวลีของหม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.